Ankara Garı

39°56′10″K 32°50′37″D / 39.93611°K 32.84361°D / 39.93611; 32.84361SahipTCDDİşletmeciTCDD TaşımacılıkHat(lar)UzaklıkBatı yönü
576,615 kilometre (358,292 mi) (İstanbul-Haydarpaşa)
Doğu yönü
1.365,204 kilometre (848,298 mi) (Kars)Platformlar1 kenar platform
2 ada platformuRaylar7Tren işletmecileriTCDD TaşımacılıkOtobüs güzergâhlarıBağlantılar (Ankara YHT Garı)・ (Gar)・ (Maltepe)YapıYapı türüHemzeminOtoparkHayırBisiklet altyapısıEvetEngelli erişimiEvetMimarŞekip AkalınMimari tarzArt decoDiğer bilgilerDurumİşletmedeÜcret bölgesi2. BölgeTarihçeAçılış31 Aralık 1892 (Demiryolu hattı ve ilk gar – CFOA)^[1]
30 Ekim 1937 (Mevcut gar – TCDD)
1972
12 Nisan 2018 (Başkentray)^[2]Elektriklendirme25 kV AA Katener (1972)HizmetlerDemiryolu ulaşımı
Toplu ulaşım

Ankara Garı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Altındağ ilçesi Hacı Bayram Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Günümüzde TCDD 2. Bölge Müdürlüğü'ne ev sahipliği yapan ve İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu'nun bitiş ve Ankara – Kars demiryolu'nun başlangıç noktası olan garın ilk binası, Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girmiştir.^[1][3][4]

CFOA Şirketi, 1924'te ilk devlet demiryolu şirketi olan Chemins de fer d'Anatolie Baghdad / Anadolu – Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi tarafından idare edilmeye başlanmış, 1927'de CFAB Şirketi devletleştirilmiş ve şirketin işlettiği hatlar ve tren istasyonları Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi (DDYL)'nin denetimine girmiştir. DDYL ise 1929'da yerini -o sıralar adı Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü olan- TCDD'ye bırakmıştır.^[5]

Ankara'nın başkent olmasıyla birlikte yetersiz kalan ilk gar binasının yerine TCDD tarafından inşa edilen yeni gar binası 30 Ekim 1937'de hizmete girmiştir.^[3] 1972'de elektrifikasyon altyapısıyla yenilenerek tekrar hizmete giren istasyon, 1972 – 2016 yılları arasında Sincan – Kayaş Banliyö Trenleri'ne hizmet vermiş, 11 Temmuz 2016'da Başkentray projesi kapsamında -banliyö kısmı- kapatılmış ve yeniden inşa edilerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girmiştir.^[2][6][7]

Bir kenar platform ve iki ada platformundan oluşan istasyonun, kuzeydeki ada ve kenar platformu İzmir Mavi Treni, 4 Eylül Mavi Treni, Ankara Ekspresi, Doğu Ekspresi, Güney Kurtalan Ekspresi, Turistik Doğu Ekspresi ve Van Gölü Ekspresi Anahat Trenleri'ne^[8] ve Ankara – Polatlı ve Ankara – Elmadağ Bölgesel Trenleri'ne,^[9] güneydeki ada platformu ise B1 (Sincan – Kayaş) Banliyö Trenleri'ne^[2] hizmet vermektedir.^{[note 1]}

Hatlar

TCDD

• İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu
• Ankara – Kars demiryolu
  • (Sincan – Kayaş)

Hizmetler

Platform yapısı

Hipodrom ↑ Sincan ↑ | ⇌ 5 4 ⇌ | | | | ⇌ 3 2 ⇌ | | ⇌ 1 ↓ Yenişehir ↓ Kayaş
	1 – 3	Batı yönü		İzmir-Basmane・İstanbul-Halkalı için
		Doğu yönü		Kars・Malatya・Kurtalan・Tatvan için
	4	Batı yönü		Eryaman YHT・Sincan・(Akçaören) için
	5	Doğu yönü		Kayaş için

Güzergâh

TCDD
TCDD Taşımacılık
Önceki İstasyon	Anahat Trenleri[8]	Sonraki İstasyon	Sefer Sayısı
Sincan İzmir-Basmane yönünde	İzmir Mavi Treni	Bitiş	Her gün karşılıklı 1 sefer
Başlangıç	Ankara Ekspresi	Sincan İstanbul-Halkalı yönünde
	Doğu Ekspresi	Kayaş Kars yönünde
	4 Eylül Mavi Treni	Kayaş Malatya yönünde	Perşembe ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer --- Cuma ve Pazar Malatya kalkışlı 1 sefer
	Güney Kurtalan Ekspresi	Kayaş Kurtalan yönünde	Pazartesi, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer --- Pazartesi, Çarşamba, Cuma, Cumartesi ve Pazar Kurtalan kalkışlı 1 sefer
	Turistik Doğu Ekspresi	Kayaş Kars yönünde	Pazartesi, Çarşamba ve Cuma Ankara kalkışlı 1 sefer --- Çarşamba, Cuma ve Pazar Kars kalkışlı 1 sefer --- Sadece Aralık - Mart döneminde işletilir.
	Van Gölü Ekspresi	Kayaş Tatvan yönünde	Salı ve Pazar Ankara kalkışlı 1 sefer --- Salı ve Perşembe Tatvan kalkışlı 1 sefer
Önceki İstasyon	Bölgesel Trenler[9]	Sonraki İstasyon	Sefer Sayısı
Başlangıç	B21 Ankara – Polatlı	Sincan Polatlı yönünde	Her gün Ankara kalkışlı 5, Polatlı kalkışlı 6 sefer
Başlangıç	B? Ankara – Elmadağ	Kayaş Elmadağ yönünde	Her gün karşılıklı 3 sefer
Önceki İstasyon	Banliyö Trenleri	Sonraki İstasyon	Sefer Sıklığı
Hipodrom Sincan yönünde	(Sincan – Kayaş)	Yenişehir Kayaş yönünde	06.00 – 21.00 arasında 15 dakikada 1, 21.00 – 23.00 arasında 30 dakikada 1 sefer[2]
İptal Edilen Hizmet
TCDD
Önceki İstasyon	Banliyö Trenleri	Sonraki İstasyon	Sefer Sıklığı
Hipodrom Sincan yönünde	Sincan – Kayaş	Yenişehir Kayaş yönünde	İptal edildi

Tarihçe

Ankara'da demiryolu ulaşımının ana arteri olan Ankara Garı'nın tarihi Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. O yıllarda İstanbul-Haydarpaşa - Ankara demiryolu'nun Ankara ayağını oluşturan garın ilk hizmet binası Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girdi. Fakat Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte hızla gelişen Ankara'nın yolcu trafiğini kaldıramaz hale gelen bu eski gar binası yerini 1935-37 yılları arasında inşa edilen ve halen kullanımda olan günümüzdeki yapıya bıraktı.

Şehirlerarası ulaşımın yanı sıra 1972'den 2016 yılına kadar Sincan - Kayaş Banliyö Treni'nde hizmet veren Ankara Garı; Başkentray projesi kapsamında 11 Temmuz 2016'da kısmen kapatıldı ve gerekli altyapı çalışmalarının ardından yenilenerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girdi. Ayrıca; Ankara YHT Garı'nın inşası tamamlanana kadar Yüksek Hızlı Tren hatları da Ankara Garı'ndan işletildi. Ankara Garı 2005 yılında, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yayımlanan 50. Yılda 50 Eser listesine dahil edildi.

10 Ekim 2015 tarihinde garın önünde gerçekleştirilen bir bombalı saldırıda 109 kişi hayatını kaybetti.

Mimari

Cumhuriyet tarihinin en önemli ve prestijli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilen Ankara Garı, Şekip Akalın tarafından tasarlandı. Akalın burayı sadece bir tren istasyonu olarak değil; gar gazinosu, lojmanlar ve idari binalarıyla birlikte oldukça büyük bir gar kompleksi olarak kurguladı. Temeli 4 Mart 1935 tarihinde atılan yapı, dönemin Bayındırlık Bakanlığı ve Demiryolları Umum Müdürlüğü'nün de katkılarıyla 30 Ekim 1937'de tamamlanarak hizmete açıldı. İstasyon Caddesi üzerinde yer alan Ankara Palas, Gençlik Parkı, 19 Mayıs Stadyumu ve Ankara Hipodromu gibi sosyal mekanlara komşu olan bir noktada konumlanan garın inşasıyla birlikte şehir içinde Ankara Kalesi'nden başlayarak bu yeni gar binasına kadar uzanan bir kültür koridoru da oluşturulmuş oldu. Zaman içerisinde modernleşmenin sembolü ve çağdaş yaşama açılan bir kapı olarak görülmeye başlanan Ankara Garı'nın öncü olduğu bu kültür aksı o kadar benimsendi ki, benzer projeler Eskişehir ve Balıkesir gibi diğer Türk kentlerinde de uygulandı.^[10]

Çevre alanı

• Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi
• TCDD Müzesi ve Sanat Galerisi
• Ankara Büyükşehir Belediyesi
• Ankara Spor Salonu
• Gençlik Parkı
• Gazi Üniversitesi Maltepe Kampüsü
• Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu
• Başkent Millet Bahçesi
• Türk Hava Kurumu Müzesi

Görseller

• 
  Garın ön cephesi
• 
  Garın arka cephesi
• 
  Garın saat kulesi
• 
  Atatürk Vagonu
• 
  Atatürk Vagonu
• 
  2009 - 2016 yılları arasında Yüksek Hızlı Tren'e ayrılan peron
• 
  2009 - 2016 yılları arasında garı kullanan Yüksek Hızlı Tren

Ayrıca bakınız

• Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı
• 2015 Ankara Garı Saldırısı

Notlar

Kaynakça

Dış bağlantılar

• TCDD resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• TCDD Taşımacılık resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ankara Garı'nın Açılışından görüntüler, 1937