Irak Mandası

Irak
الانتداب البريطاني على بلاد ما بين النهرين
Birleşik Krallık Irak Mandası
1920-1932
Irak bayrağı
BaşkentBağdat
Yaygın dil(ler)Arapça
Ulusal lider 
Tarihçe 
• Kuruluşu
1920
• İngiliz-Irak Anlaşması
1930
• Dağılışı
1932
Öncüller
Ardıllar
Osmanlı İmparatorluğu
Irak Krallığı

Birleşik Krallık Irak Mandası (Arapça: الانتداب البريطاني على العراق), Ağustos 1920'de Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan Sevr Antlaşması sonucunda Birleşik Krallık yönetimindeki manda idaresi.[1] Bu yönetim 26 Nisan 1920'de İtalya'daki San Remo Konferansı'nda belirlenmişti. Mezopotamya'da Fransa kontrolündeki Lübnan ve Suriye mandaları da bulunmaktaydı.[2][3]

Faysal bin Hüseyin önceden Suriye Kralı idi. Fransız birliklerinin Şam'ı işgal etmesi sonucu Suriye'den kovuldu. İngilizler Irak'ta bir nüfuz alanı oluşturmuşlardı. Birleşik Krallık, Mart 1921'de Faysal'ı Irak'ta İngiliz mandası altında kurulacak yönetimin kralı olarak desteklemeye karar verdi. Birleşik Krallık bu hükûmetle, ileri bir tarihte bağımsızlık öngören bir antlaşma yapacaktı. Faysal bu planı kabul etti ve Irak Mandasının kralı olarak Ağustos 1921'de tahta çıktı.[4]

Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası İngiltere'yle bir dizi antlaşma gerçekleştirerek 1930'da İngiliz-Irak Anlaşması ile Irak'ın tam bağımsızlığını elde etmesini, 1932'de de Milletler Cemiyeti'ne üye olmasını sağladı.

Kaynakça

  1. ^ Kedourie 1970, s. 438.
  2. ^ Wright, Quincy. “The Government of Iraq.” The American Political Science Review, vol. 20, no. 4, 1926, ss. 743–769. JSTOR, www.jstor.org/stable/1945423. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020
  3. ^ "Orijinal belgelerde buradda bulabilirsiniz" (PDF). 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  4. ^ Vinogradov, Amal: "The 1920 Revolt in Iraq Reconsidered: The Role of Tribes in National Politics," International Journal of Middle East Studies 3, no. 2 (1972): ss. 123–39.
  • g
  • t
  • d
Günümüzde bağlı bölge
Eski bölge
Avrupa
1 1800'de Britanya himayesine giren Malta, 1813'te kraliyet kolonisi statüsüne getirildi, 1964'te ise bağımsızlığını kazandı.
2 1809'da Britanya hâkimiyetine girmeye başlayan İyon Adaları, 1815'te Britanya himayesi altında ayrı bir devlet oldu.
Kuzey Amerika
16. ve 17. yüzyıllar18. yüzyıl19. ve 20. yüzyıllar
  • 1Newfoundland, 1907'de koloni olmaktan çıkarak dominyon statüsüne geldi. 1934'te özerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadar hukuken dominyon olarak kaldı.
  • 2 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olan Plymouth Kolonisi, 1689'da bu yapının varlığının sonlandırılmasıyla tekrar kuruldu. 1691'de ise Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edildi.
  • 3 Maine, 1658'de Massachusetts Körfezi'nin bir parçası oldu.
  • 4 Barbados, Grenada, Saint Vincent, Tobago ve Trinidad: 1833'te kurulan Rüzgârüstü Adaları kolonisinin bir parçası oldu. Dominika ise 1940'ta dahil edildi.
  • 5 Antigua, Anguilla, Barbuda, Montserrat, Nevis, Saint Kitts ve Virjin Adaları; 1671'de oluşturulan Rüzgâraltı Adaları kolonisi altında birleştirildi.
  • 6 Connecticut, Massachusetts Körfezi, New York ve Rhode Island kolonileri; 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da 1689'da bu yapının varlığının sona ermesiyle birlikte tekrar kendi yönetimlerine sahip oldu.
  • 7 1641'de Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edilen New Hampshire Kolonisi, 1679'da tekrar ayrı bir yönetime kavuştu. 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sona ermesiyle bir kez daha ayrı bir yönetim elde etti.
  • 8 Carolina, 1712'de Güney Carolina ve Kuzey Carolina olmak üzere ikiye ayrıldı.
  • 9 Saybrook 1644'te, New Haven ise 1664'te Connecticut'un bir parçası oldu.
  • 10 Brunswick, Kanada ve Yeni İskoçya; 1867'de birleştirilerek Kanada Dominyonu kuruldu.
  • 11 Barbados, Jamaika, Rüzgâraltı Adaları, Rüzgârüstü Adaları ile Trinidad ve Tobago, 1958 yılında kurulan Batı Hint Adaları Federasyonu'na katıldı. Jamaika 1961'de, Trinidad ve Tobago ise 1962'de federasyondan ayrılarak bağımsız oldu.
  • 12 New Jersey, 1675'te Batı New Jersey ile Doğu New Jersey olarak ayrıldı. Bu iki yapı, 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sonlanması sonrasında tekrar kendi yönetimlerini elde ettiler. 1702'de ise bir kez daha birleşerek New Jersey tekrar kuruldu.
  • 13 Rüzgâraltı Adaları, 1816'da; Antigua (Antigua, Barbuda ve Montserrat) ile Saint Kitts (Anguilla, Saint Kitts, Nevis ve Virjin Adaları) olmak üzere iki koloniye ayrıldı.
  • 14 Antigua, Dominika (1940'ta Rüzgârüstü Adaları kolonisine dahil oldu) ve Saint Kitts kolonileri, 1871'de tekrar kurulan Rüzgâraltı Adaları kolonisinin bir parçası oldu.
  • 15 Quebec, 1791'de Aşağı Kanada ve Yukarı Kanada olarak ikiye ayrıldı.
  • 16 Aşağı Kanada ile Yukarı Kanada, 1841'de Kanada adı altında birleştirildi.
  • 17 Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
  • 18 1931'de Kanada ve diğer Britanya dominyonları özyönetim kurdular.
Güney Amerika
Afrika
17. ve 18. yüzyıllar19. yüzyıl20. yüzyıl
  • 7Güney Rodezya 1965 yılında tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti (Rodezya olarak) ve 1979'daki Lancaster House Anlaşmasına dek tanınmadı. Zimbabve, 1980'deki bağımsızlık ilanından 2003'teki ayrılışına dek İngiliz Milletler Topluluğu üyesiydi.
Asya
17. ve 18. yüzyıllar19. yüzyıl20. yüzyıl
  • 1879-1919 Afganistan (protektora)
  • 1882-1963 Kuzey Borneo
  • 1885-1946 Federasyonlaşamamış Malay Devletleri
  • 1888-1984 Brunei Sultanlığı
  • 1891-1971 Maskat ve Umman
  • 1892-1971 Ateşkes Devletleri
  • 1895-1946 Malay Federe Devletleri
  • 1898-1930 Veihai Garnizonu
  • 1878-1960 Kıbrıs
Okyanusya
18. ve 19. yüzyıllar20. yüzyıl
Antarktika ve Güney Atlas Okyanusu
  • 142009'dan bu yana Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha bölgesinin bir parçası olan Ascension Adası (1922-) ve Tristan da Cunha (1938-) daha öncesinde Saint Helena bölgesine bağlı birer sömürgeydiler.
  • g
  • t
  • d
Irak Irak konuları
Kronoloji
638-1958
Cumhuriyet
  • 1958-1968
  • 1968-2003
  • 2003-2011
  • 2011-günümüz
  • Bankalar
  • Merkez Bankası
  • Şirketler
  • Yolsuzluk
  • Dinar (para birimi)
  • Altyapı
  • Yabancı yatırım
  • Petrol endüstrisi
  • Petrol rezervleri
  • Menkul Kıymetler Borsası
  • Telekomünikasyon
  • Ulaşım
  • Havayolları
  • Demiryolları
  • Turizm
Toplum
Demografi
Genel
  • Kategori Kategori
  • Commons sayfası Commons