Britanya Somalisi

British Somaliland
Britanya Somalisi
1884-1960
bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Doğu Afrika haritası üzerinde Britanya Somalisi.
Doğu Afrika haritası üzerinde Britanya Somalisi.
BaşkentHargeisa
Yaygın dil(ler)İngilizce
Somalice
Arapça
HükûmetKoloni
Kral 
Tarihçe 
• Kuruluşu
1884
• Somaliland Eyaleti'nin bağımsızlığını kazanması
26 Haziran 1960
• Birinci Somali Cumhuriyeti'nin kuruluşu
1 Temmuz 1960
• Dağılışı
1960
Para birimiDoğu Afrika Şilini
İngiltere Sterlini
Öncüller
Ardıllar
[[Ajura İmparatorluğu]]
[[İlkel Kabileler]]
[[Somaliland Eyaleti]]
Somali tarihi
Antik Çağlar
Punt Krallığı
Malaoitler
Mosilonyalılar
Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a
İfat Sultanlığı
Adal Sultanlığı
Ajura İmparatorluğu
Gobroon Hanedanı
Warsangali Sultanlığı
  • g
  • t
  • d

Britanya Somalisi ya da Britanya Somalilandı (İngilizce: British Somaliland, İtalyanca: Somalia Britannica) 1884 yılından 1960 yılına kadar Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'da, Somali'nin kuzey bölgesindeki sömürgesidir ve Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'daki tek sömürgesidir. Bugünkü, Somaliland adındaki özerk bölgede kurulmuştur. Fransız Somalisi ve İtalyan Somalisi arasında kurulmuştur.

1940'ta İtalyan Somalisi'nin büyüyüp adını İtalyan Doğu Afrikası olarak tarihe kazıttığı zamanlarda, İtalyan egemenliğine girmiştir.[1] 1941'de tekrar bağımsızlığını kazanmış, ancak 1942'de tekrar İtalyan kontrolüne girmiştir ve 6 ay sonra özerkleşmiştir. 1960'ta bu özerk topraklardaki İngilizlerin sömürgeciliği bitmiştir ve Somaliland kurulmuştur. 1961'de ise bugünkü Federal Somali Cumhuriyeti kurulmuştur.[1]

Somali-İngiliz Antlaşmaları

1888 yılında, Somali sultanlarından sadece Warsangali Sultanı, Mohamoud Ali Shire ve birkaç ilkel kabileyle anlaşabilen İngilizler, bu sebeple küçük bir alanda koloni kurabilmişlerdir. Bu onları, Somali'deki büyük düşmanları olacak İtalya Krallığı karşısında 1 sayı geri düşürmüştür.

Halkla İlişkiler ve Coğrafya

İngilizler yerleştikleri bölgenin coğrafyası ve ikliminden dolayı fazla besin ve hammadde olmamasından dolayı hammaddeleri Britanya Hindistanı'ndan alıyordu.

Ayrıca, elde edilen köleler trafik düzenlemesinde ve önemli binaları koruma amacıyla kullanılıyordu.Somalililer İngiliz yönetiminden memnundular.

İtalyan Akını

Ağustos 1940'ta, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Afrika Bölümü'nde, Britanya Somalisi'nin büyük bir bölümü İtalya Krallığı tarafından zaptedildi ve Etiyopya tarafındaki savaşlarda başarılı olunca, İtalyan Doğu Afrika'sı kuruldu. İtalya'nın Britanya Somalisi'ni ele geçirmesi, dost ülke Almanya'nın yardımı olmadan başarılan sayılı savaştan birisiydi.

İtalya'nın, Somaliland'a yaptığı ilk saldırının rotası.

Mart 1941'de, Britanya Somalisi'nin, ele geçirilen bölgesi, Britanya ve diğer İngiliz ülkeleri tarafından "Görüntü Operasyonu" içerisinde tekrar alındı. Ve son olarak, İtalyan Gerilla Harekâtı'nın son parçaları, 1942 yazında, Britanya Somalisi'ndeki tüm gücü ortadan kaldırıldı ve Britanya Somalisi, İtalya Krallığı topraklarına katıldı.

Bağımsızlık ve Somali Cumhuriyeti

Britanya Somalisi'nin ve İtalya Krallığı tarafından yönetilen Somali Güven Bölgesi'nin birleşmesi konusunda destek alan bir referandum sayesinde 26 Haziran 1960 yılında Britanya Somalisi tekrar bağımsızlık kazandı ve adı Somaliland Eyaleti olarak değişti (Hâlâ İngiliz Kontrolünde) Günler sonra, 1 Temmuz 1960'ta bu birleşme gerçekleşti ve Somali Cumhuriyeti kuruldu.

Kaynakça

  1. ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  • g
  • t
  • d
Günümüzde bağlı bölge
Eski bölge
Avrupa
1 1800'de Britanya himayesine giren Malta, 1813'te kraliyet kolonisi statüsüne getirildi, 1964'te ise bağımsızlığını kazandı.
2 1809'da Britanya hâkimiyetine girmeye başlayan İyon Adaları, 1815'te Britanya himayesi altında ayrı bir devlet oldu.
Kuzey Amerika
16. ve 17. yüzyıllar18. yüzyıl19. ve 20. yüzyıllar
  • 1Newfoundland, 1907'de koloni olmaktan çıkarak dominyon statüsüne geldi. 1934'te özerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadar hukuken dominyon olarak kaldı.
  • 2 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olan Plymouth Kolonisi, 1689'da bu yapının varlığının sonlandırılmasıyla tekrar kuruldu. 1691'de ise Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edildi.
  • 3 Maine, 1658'de Massachusetts Körfezi'nin bir parçası oldu.
  • 4 Barbados, Grenada, Saint Vincent, Tobago ve Trinidad: 1833'te kurulan Rüzgârüstü Adaları kolonisinin bir parçası oldu. Dominika ise 1940'ta dahil edildi.
  • 5 Antigua, Anguilla, Barbuda, Montserrat, Nevis, Saint Kitts ve Virjin Adaları; 1671'de oluşturulan Rüzgâraltı Adaları kolonisi altında birleştirildi.
  • 6 Connecticut, Massachusetts Körfezi, New York ve Rhode Island kolonileri; 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da 1689'da bu yapının varlığının sona ermesiyle birlikte tekrar kendi yönetimlerine sahip oldu.
  • 7 1641'de Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edilen New Hampshire Kolonisi, 1679'da tekrar ayrı bir yönetime kavuştu. 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sona ermesiyle bir kez daha ayrı bir yönetim elde etti.
  • 8 Carolina, 1712'de Güney Carolina ve Kuzey Carolina olmak üzere ikiye ayrıldı.
  • 9 Saybrook 1644'te, New Haven ise 1664'te Connecticut'un bir parçası oldu.
  • 10 Brunswick, Kanada ve Yeni İskoçya; 1867'de birleştirilerek Kanada Dominyonu kuruldu.
  • 11 Barbados, Jamaika, Rüzgâraltı Adaları, Rüzgârüstü Adaları ile Trinidad ve Tobago, 1958 yılında kurulan Batı Hint Adaları Federasyonu'na katıldı. Jamaika 1961'de, Trinidad ve Tobago ise 1962'de federasyondan ayrılarak bağımsız oldu.
  • 12 New Jersey, 1675'te Batı New Jersey ile Doğu New Jersey olarak ayrıldı. Bu iki yapı, 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sonlanması sonrasında tekrar kendi yönetimlerini elde ettiler. 1702'de ise bir kez daha birleşerek New Jersey tekrar kuruldu.
  • 13 Rüzgâraltı Adaları, 1816'da; Antigua (Antigua, Barbuda ve Montserrat) ile Saint Kitts (Anguilla, Saint Kitts, Nevis ve Virjin Adaları) olmak üzere iki koloniye ayrıldı.
  • 14 Antigua, Dominika (1940'ta Rüzgârüstü Adaları kolonisine dahil oldu) ve Saint Kitts kolonileri, 1871'de tekrar kurulan Rüzgâraltı Adaları kolonisinin bir parçası oldu.
  • 15 Quebec, 1791'de Aşağı Kanada ve Yukarı Kanada olarak ikiye ayrıldı.
  • 16 Aşağı Kanada ile Yukarı Kanada, 1841'de Kanada adı altında birleştirildi.
  • 17 Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
  • 18 1931'de Kanada ve diğer Britanya dominyonları özyönetim kurdular.
Güney Amerika
Afrika
17. ve 18. yüzyıllar19. yüzyıl20. yüzyıl
  • 7Güney Rodezya 1965 yılında tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti (Rodezya olarak) ve 1979'daki Lancaster House Anlaşmasına dek tanınmadı. Zimbabve, 1980'deki bağımsızlık ilanından 2003'teki ayrılışına dek İngiliz Milletler Topluluğu üyesiydi.
Asya
17. ve 18. yüzyıllar19. yüzyıl20. yüzyıl
  • 1879-1919 Afganistan (protektora)
  • 1882-1963 Kuzey Borneo
  • 1885-1946 Federasyonlaşamamış Malay Devletleri
  • 1888-1984 Brunei Sultanlığı
  • 1891-1971 Maskat ve Umman
  • 1892-1971 Ateşkes Devletleri
  • 1895-1946 Malay Federe Devletleri
  • 1898-1930 Veihai Garnizonu
  • 1878-1960 Kıbrıs
Okyanusya
18. ve 19. yüzyıllar20. yüzyıl
Antarktika ve Güney Atlas Okyanusu
  • 142009'dan bu yana Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha bölgesinin bir parçası olan Ascension Adası (1922-) ve Tristan da Cunha (1938-) daha öncesinde Saint Helena bölgesine bağlı birer sömürgeydiler.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin