Yeni Hristiyan

        
Yahudilik
Yahudi felsefesi
İnanç esasları • Seçilmişlik • Halaha
Tanrı • Kabbala • Mesih • Kader
Kaşerut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka
Dinî metinler
Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zohar
Tevrat  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim
Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah
Tanya  •  Midraş  •  Piyutim
Targum
Kutsal Şehirler
Kudüs  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberya
Yahudi bayramları
Şabat  •  Roş Aşana  •  Yom Kippur  •  Sukot
Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet
Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah
Şavuot  •  Tişa Beav  •  Şaloş Regalim
Önemli şahsiyetler
Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  Şaul  •  Davud
Süleyman •  İlyas (peygamber)  •  İlel  •  Şamay  •  Rashi
İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides
Saadia Gaon  •  Rambam
Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler
Yosef Albo  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef
Yahudi hayatı
Brit Mila  •  Bar Mitsva  •  Şiduh  •  Evlilik
Nida  •  İsim koyma  •  Pidyon  •  Matem
Okullar
Yeşiva  •  JTS  •  HUC  •  YU
Dinî roller
Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel
Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay
Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea
Dinî yapılar
Yahudi ayin sistemi
Yahudi İbadetleri  •  Kaparot  •  Korban
Şahrit  •  Minha  •  Arvit  •  Avdala
Etnik bölünmeler
Dinî objeler
Tallit  •  Tefilin  •  Kipa  •  Şofar
Tsitsit  •  Mezuza  •  Yedi Kollu Şamdan
Hanukiya •  Yad
Yahudi duaları
Şema  •  Amida  •  Alenu  •  Kal Nidre
Kadiş  •  Alel  •  Ma Tovu  •  Kiduş
Diğer dinler ve Yahudilik
Hristiyan  •  Judeo-Hristiyan
Hristiyan Yahudi ilişkileri  •  İslam
Katoliklik  •  Çoğulculuğa Yahudi bakışı
Judeo-Islamic  •  Paganizm  •  İbrahimî
  • g
  • t
  • d
İspanya tarihi
Antik Çağlar
19. Yüzyıl
  • g
  • t
  • d


Yeni Hristiyan (İspanyolca: cristiano nuevo; Galiçyaca: cristián novo; Portekizce: cristão novo; Katalanca: cristià nou), İber Yarımadası'nda Katolikliğe geçen Sefaradlar ile Müslümanları veya onların soyundan vaftiz olanları ifade eden bir terimdir. Bu kelime, İberya'daki "Eski Hristiyanlar" tarafından, kendilerini konversolardan ayırmak için kullanmaya başladıkları bir kelimedir. Bazen Yeni Hristiyanlar için aşağılayıcı terimler olan Müslümanlara Morisko ve Yahudilere Marrano sıfatları kullanıldı.

Orta Çağ boyunca, gerek fiziksel, gerek ekonomik ve gerekse sosyal baskılar veya zorlamalar nedeniyle Yahudi ve Müslümanlar Hristiyanlığa geçti. 1391'de Sevilla ve diğer şehirlerde başlayan ayaklanmalarla 14. yüzyılda Yahudiler üzerindeki baskı arttı. Bu ayaklanmalar, Yahudi mahkemelerinin kapanmasına ve din değiştirmelere neden oldu; bu durum 15. yüzyılda da devam etti. Diğer İberya ülkelerinin aksine Portekiz, ayaklanmalardan fazla etkilenmedi. Bu ülkede Yeni Hristiyanların nüfusundaki ani artış zorunlu din değiştirmeyle gerçekleşti.

1492'de İspanya'dan ve 1497'de Portekiz'den Yahudiler kovulduktan sonra İberya'da kalan Yahudiler resmen Hristiyan oldu. Yeni Hristiyanların din değiştirmelerindeki samimiyete her zaman şüpheyle yaklaşıldı.

Kafirliğe karşı mücadele kisvesi altında hükûmetler 1478'de İspanyol Engizisyonu'nu ve 1536'da Portekiz Engizisyonu'nu yarattı. Halkın inancına göre Yeni Hristiyanların çoğu eski dinlerini gizlice icra etmeye devam ediyordu dolayısıyla bu kişiler kripto Yahudi veya kripto Müslümanlardı.

Yeni Hristanların din değiştirmedeki samimiyeti ne olursa olsun, İspanyolların "safkan" ideaolojisi Yeni Hristyanları toplumdan dışladı. Portekiz'de Sebastião José de Carvalho e Melo, 1772'de bir fetva yayınlayıp Yeni Hristiyanlar ile Eski Hristiyanlar arasındaki ayrımı yasal olarak kaldırdı.

Din değiştermeden sonra Yeni Hristiyanlar kendilerine Hristiyan isimleri edindiler. En nihayetinde bütün Eski Hristiyan isimleri Yeni Hristiyanlarca kullanılmaya başlandı.

Ayrıca bakınız

Bibliyografi

  • J. Lúcio de Azevedo (1989). História dos Cristãos Novos Portugueses. Lisboa: Clássica Editora. 
  • David M. Gitlitz (1996). Secrecy and deceit: the religion of the crypto-Jews. Philadelphia: Jewish Publication Society. ISBN 0-8276-0562-5.