1977-1979 Rus gribi

1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı.^[1][2] Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı.^[3][4] Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu.^[1][5][6] Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı.^[7][8][9] 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan^[1][2][5][6] 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı^{[4][5][10][11][12][13]} veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara yöneltti.^[5][14]

Salgının tarihi

Mayıs 1977'de Çin'in kuzeyinde Liaoning, Jilin ve Tianjin şehirleri de dahil olmak üzere bir grip salgını meydana geldi.^{[3][5][15][16]} Virüs, Çinli araştırmacılar tarafından izole edildi ve türü H1N1 olarak belirlendi. Salgın çoğunlukla H1N1 virüsüne bağışıklığı olmayan ilköğretim öğrencilerini etkiledi.^[3] Klinik semptomlar hafifti.^[3] Çin anakarasındaki diğer bölgeler ve Britanya Hong Kongu da takip eden aylarda salgından etkilendi.^[3][11]

Aynı yıl, H1N1 suşu Çin'deki salgından kısa bir süre sonra Sibirya'da tespit edilmiş ve daha sonra salgını Dünya Sağlık Örgütü'ne bildiren ilk ülke (Çin, 1981 yılına kadar DSÖ'ye üye değildi^[17]) olan Sovyetler Birliği'nde hızla yayılmıştır.^[1][4][5][6] Bu nedenle salgına "Rus gribi" adı verildi.^[18]

1977'de Rus gribi İngiltere'yi vurdu.^[19] Virüs ABD'ye Ocak 1978'de ulaştı.^[6][15] ABD'deki ilk vakalar Cheyenne, Wyoming'deki bir lisede rapor edildi.^[2][6] ABD genelinde okullarda ve askeri üslerde vakalar görülmesine karşın 26 yaşından büyük kişilerde enfeksiyona ilişkin çok az rapor vardı ve etkilenen bireylerdeki ölüm oranı düşüktü.

1977'nin sonlarında, H1N1 suşu, insanlarda H3N2 suşu ile birlikte mevsimsel grip gibi dolaşmaya başlamıştır.^[1][3][18]

Viroloji

H1N1'in çeşitli suşları bilinmekle birlikte^[5] 1977 H1N1 suşu, 1950'lerdeki suşla çok benzer olmasına karşın aynı değildi. Bu tür 1977'de yeniden ortaya çıkana kadar dünya çapında dolaşımda değildi.^{[1][2][3][4][5][6]} 1977 suşunun özelliği, virüsün antropojenik bir kökeni olması olarak yorumlanmıştır.^[5][20][21]

• Virüsün bir laboratuvar kazasından halka sızdığı birçok araştırmacı tarafından öne sürülmüştür.^{[4][11][22][23]} Virüs, ABD domuz gribi salgınına karşı zayıflatılmış bir H1N1 aşısı hazırlamaya çalışan bir laboratuvardan kaçmış olabilir.^[24] Bununla birlikte Dünya Sağlık Örgütü, Sovyetler Birliği ve Çin'deki araştırmacılarla yaptığı görüşmelerden sonra 1978'de virüsün bir laboratuvardan sızdığı yönündeki iddiaları reddetti: Yayınlanan raporlarda, "iddia konusu laboratuvarların ya hiç H1N1 virüsünü tutmadığı ya da uzun süredir H1N1 virüsüyle ilgili çalışma yapmadığı" söylendi.
• Bazıları virüsün bir aşı denemesi sırasında sızdığını öne sürdü.^[5] Salgının birden çok kaynak lokasyonu olması, tek bir laboratuvar kaynaklı bir aşı kazasından kaynaklanması ihtimalini zayıflatıyordu. Virolog Peter Palese, virolog Chi-Ming Chu ile yaptığı kişisel görüşmeye göre salgının, "Uzak Doğu'daki birkaç bin askeri H1N1 ile mücadelesini içeren canlı aşı denemelerinin sonucu" olduğunu iddia etti.^[14]
• Virüsün kasıtlı olarak konuşlandırılmış bir biyolojik silah olabileceği fikri ise o sırada Sovyetlerin biyolojik silah araştırmalarıyla tutarsız görünmekteydi.^[5]
• Salgının başlangıcı konusunda netlik olmasa da bazı tartışmalarda ve halka açık forum sunumlarında salgın, "bir laboratuvar kazasının yeniden olabileceği" konusunda uyarıcı bir hikâye olarak kullanılmaya devam ediyor. Bazı örnekler arasında, 2013'te Amerikan Biyolojik Güvenlik Birliği (ABSA) Biyolojik Güvenlik Konferansı'ndaki açılış konuşması, Aralık 2014'te düzenlenen İşlev Kazanımı Araştırma Sempozyumu'nun Riskleri ve Yararları, Aralık 2014'te Nature Reviews Microbiology'de yayınlanan bir "Bakış Açısı" makalesi sayılabilir.^[25][26][27]

Klinik istatistikler

1977'de Çinli araştırmacılar, farklı öğrenci grupları arasında eşit olmayan salgın oranının yanı sıra birçok hafif ve asemptomatik vaka olduğunu tespit etti.^[3] Amerika Birleşik Devletleri'nde, bazı araştırmacılar grip ölüm oranının (enfeksiyon ölüm oranı veya vaka ölüm oranı değil) her 100.000 kişi başına 5 civarında olduğunu tahmin ediyordu, bu da tipik mevsimsel gripten (her 100.000 popülasyonda ~6) daha az bir oran demekti.^[5][28] Enfekte kişilerin çoğu 25 yaşın altındaydı.^[1][5][6] Dünya çapında 1977-1979 Rus gribi salgını nedeniyle 700 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor.^[7][8][9]

Ayrıca bakınız

• Salgınlar listesi
• 1889-1890 Rus gribi
• İspanyol gribi
• Hong Kong gribi
• 2009 domuz gribi salgını

Kaynakça