1899 Porto veba salgını

1899 Porto veba salgını
Dr. Ricardo Jorge Porto'da laboratuvarında
Dr. Ricardo Jorge Porto'da laboratuvarında
HastalıkHıyarcıklı veba
Virüs cinsiYersinia pestis bakterisi
YerPortekiz, Porto
İlk vakaPorto
Varış tarihi1899
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar320
Ölümler
132

1899 Porto veba salgını, Portekiz'in kuzeyindeki Porto şehrini merkez alan hıyarcıklı veba salgınıdır.

Portekiz'in Porto kentinde vebanın görülmesi, Avrupa'da üçüncü veba salgınının ilk patlak vermesinin işaretiydi. Kıtada Kara Ölüm'ün geri döneceği korkuları nedeniyle uluslararası alanda ilgi gördü. Ayrıca, yerel ve ulusal yetkililerin yanı sıra tıp uzmanlarını, hastalığın doğası ve onu kontrol altına alma yöntemi hakkında hararetli tartışmalara soktu. Kentin dört ay boyunca askeri bir güvenlik kordonu ile çevrelenmesine ilişkin tartışmalı bir karar ABD tarafından dayatıldı. Başbakan José Luciano de Castro'nun hükûmeti bu dayatma ile karşı karşıya bırakıldı.

Kentin Sağlık ve Hijyen Hizmetleri ve Belediye Bakteriyoloji Laboratuvarı başkanı Ricardo Jorge hastalığı kontrol altına alma çabalarına öncülük etti. Sorumlu bulaşıcı ajanı doğru bir şekilde belirlemek için bizzat laboratuvar kanıtlarını topladı. Nihayetinde bu ona bir ödül kazandırdı. Modern anlamda bir hijyenist ve bakteriyolog olarak büyük bir üne kavuştu. Sonrasında başarılı denilebilecek ulusal ve uluslararası kariyerini başlattı.[1]

Toplam 320 vakadan veba salgınından olduğu düşünülen 132 ölüm vardı.[2] Ünlü bakteriyolog Luís da Câmara Pestana, salgın sırasında vebalı bir cesedi muayene ederken küçük bir çizik aldıktan sonra hastalığa yakalandı ve kısa bir süre sonra öldü.[1]

Veba salgınının kayda değer siyasi, sosyal ve ekonomik yansımaları oldu. Porto'daki cumhuriyetçiler ile Lizbon'daki kralcı hükûmet arasında tartışmalar yaşandı.[1] Portekiz'in halk sağlığı mevzuatı, krizi takip eden yıllarda modernize edildi. Salgına tepki olarak Sağlık Genel Müdürlüğü kuruldu.[3] Bu kurum halk sağlığı ve hastalıkları önleme konusunda ülkenin önde gelen kurumu olmaya devam etmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "They Have a Love of Clean Underlinen and of Fresh Air: Porto, 1899". Plague Ports: The Global Urban Impact of Bubonic Plague, 1894-1901. New York: New York University Press. 2010. ISBN 9780814722336. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  2. ^ "Echenberg, Myron (2010). "They Have a Love of Clean Underlinen and of Fresh Air: Porto, 1899". 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  3. ^ "DGS: Notas históricas" [DGS: Historical notes]. Direção-Geral da Saúde (Portekizce). 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020. 
  • g
  • t
  • d
Önemli hastalıklar, salgınlar ve pandemiler
Yerel
Milattan Önce
1. ve 15. yüzyıl
16. yüzyıl
17. yüzyıl
18. yüzyıl
  • New York sarıhumma salgını (1702)
  • Lawrence Valley çiçek hastalığı salgını (1702-1703)
  • İzlanda çiçek hastalığı salgını (1708-1709)
  • Büyük Kuzey Savaşı veba salgını (1710-1712)
  • Kuzey Amerika kızamık salgını (1713-1715)
  • Büyük Marsilya Vebası (1720–1722)
  • Boston çiçek hastalığı salgını (1721-1722)
  • Cádiz sarıhumma salgını (1730)
  • On Üç Koloni grip salgını (1732-1733)
  • Yeni Fransa çiçek hastalığı salgını (1733)
  • Difteri salgını (1735-1741)
  • Büyük 1738 Vebası (1738)
  • Cartagena sarıhumma salgını (1741)
  • Sicilya veba salgını (1743)
  • Kuzey Amerika kızamık salgını (1759)
  • Charleston çiçek hastalığı salgını (1760)
  • Havana sarıhumma salgını (1762)
  • Pittsburgh çiçek hastalığı salgını (1763)
  • Rusya veba salgını (1770-1772)
  • Kuzey Amerika kızamık salgını (1772)
  • Pers veba salgını (1772–1773)
  • İngiltere grip salgını (1775-1776)
  • Kuzey Amerika çiçek hastalığı salgını (1775-1782)
  • İspanya dang humması salgını (1778)
  • Pueblo Kızılderilileri çiçek hastalığı salgını (1788)
  • Yeni Güney Galler çiçek hastalığı salgını (1789-1790)
  • Philadelphia sarıhumma salgını 1793
19. yüzyıl
  • İspanya sarıhumma salgını (1800-1803)
  • Osmanlı (Mısır) veba salgını (1801)
  • Saint-Dominigue sarıhumma salgını (1802-1803)
  • Rusya Tifüs salgını (1812)
  • Osmanlı veba salgını (1812-1819)
  • Malta veba salgını (1813-1814)
  • Karaca vebası (1813)
  • İrlanda tifüs salgını (1817-1819)
  • Savannah sarıhumma salgını (1820-1823)
  • Yeni Güney Galler çiçek hastalığı salgını (1828-1829)
  • Groningen sıtma salgını (1829)
  • Kuzeybatı Pasifik sıtma salgını (1829-1833)
  • İran veba salgını (1829-1835)
  • Mısır veba salgını (1834-1836)
  • Büyük Ovalar çiçek hastalığı salgını (1837-1838)
  • Güney Eyaletleri sarıhumma salgını (1841)
  • Kuzey Amerika tifüs salgını (1847-1848)
  • Güney Eyaletleri sarıhumma salgını (1847)
  • Hawaii enfeksiyon salgını (1848-1849)
  • New Orleans sarıhumma salgını (1853)
  • Osmanlı (Yemen) veba salgını (1853)
  • Kopenhag kolera salgını (1853)
  • Broad Street kolera salgını (1854)
  • Norfolk sarıhumma salgını (1855)
  • Montevideo sarıhumma salgını (1855-1857)
  • Lizbon sarıhumma salgını (1857)
  • Victoria çiçek hastalığı salgını (1857)
  • Grip salgını (1857-1859)
  • Kuzeybatı Pasifik çiçek hastalığı salgını (1862)
  • ABD tifo salgını (1861-1865)
  • Sidney kızamık salgını (1867)
  • Barselona sarıhumma salgın (1870)
  • Avrupa çiçek hastalığı salgını (1870-1875)
  • Buenos Aires sarıhumma salgını (1871)
  • Fiji kızamık salgını (1875)
  • Avustralya kızıl hastalığı salgını (1875-1876)
  • Osmanlı İmparatorluğu veba salgını (1876)
  • New Orleans sarıhumma salgını (1878)
  • Mississippi Vadisi sarıhumma salgını (1878)
  • Montreal çiçek hastalığı salgını (1885)
  • Hong Kong veba salgını (1894-1924)
  • Bombay veba salgını (1896-1905)
  • Afrika tripanosomiyazisi salgını (1896-1906)
  • Porto veba salgını (1899)
20. yüzyıl
21. yüzyıl
Küresel
  1. ^ İlk veba salgını, 541-767 tarihleri arasındaki yerel veba salgınlarından oluşmaktadır.
  2. ^ İkinci veba salgını, 1347-1835 tarihleri arasındaki yerel veba salgınlarından oluşmaktadır.
  3. ^ Üçüncü veba salgını, 1855-1945 tarihleri arasındaki yerel veba salgınlarından oluşmaktadır.