Mesâlih-i mürsele

Fıkıh
Makale serilerinden

Kavramlar Şeriat • Ehl-i Re'y • İçtihad • Fetva
Fıkhî mezhepler Sünnîler'in Dört fıkhî mezhebi: • Hanefî (İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe) • Malikî (Mâlik bin Enes) • Şafi (Şafii) • Hanbelî (Ahmed bin Hanbel) Diğer Sünnilik fıkıh mezhepleri: • Zâhirî (Davud el İsbehani ve İbn Hazm) • Selefî (Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyye) Vahhâbîler (İbn-i Abd’ûl-Vahhâb) Şiîliğin İmamiye fıkhından Üç mezhep: • Zeyd’îyye (Zeyd bin Ali bin Zeynelâbidîn) • İsmâ‘îl’îyye/Yedicilik (Nizârî ve Mustâ‘lî) • İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) (Câferî ve Alevî) Bâtınîlik: • Dûrz’îyye • Nusayr’îyye • Ahmed’îyye Hariciler: • İbadiyye
Kaynaklar Aslî deliller Kur'an Sünnet İcma Kıyas Fer'î deliller Mesâlih-i mürsele İstihsân İstishâb Zerâyi Örf, Âdet ve Teâmül Sahâbî kavli Geçmiş Şeriatlar
Dinî Vazifeler Emr Farz Vâcip Sünnet Müstehap Mübah Nehy Mekruh Müfsid Haram
İktîsat Zekât Cizye Sadaka Vakıf Beyt-ül mal Ribâ Murabaha Tekâfül Sukuk
Sıfatlar Halife Ulema Müftü Kadı Fakih Muhaddis Molla İmam Şeyh Mevlana Ayetullah
Siyaset İslami liderlik Hilâfet İmamet Vakıf Beyt-ül mal Velâyet-i Fakih Biat Zimmi
Siyâsî mezhepler İslâm'da Siyâsî ekôller • Şîʿa-i Muhlîsîn: Sünnîler ve Zeydîler • Sünnilik (Sünnilik) • Hanefîlik • Malikîlik • Şafiîlik • Zâhîrîler • İmâm Dâvud-u Zâhîrî • Ebû Muhammed İbn Hazm • Hanbelîlik • Selefilik • Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyye • Ghulat Selef’îyyûn • Vahhabilik • Zeydîlik • Betr’îyye/Sâlih’îyye • Cerîr’îyye/Süleyman’îyye • Yemen Zeydiliki • Kâsım’îyye • Hadâv’îyye • Muhteria • Mutarrif’îyye • Alavîler • Hasan el-Utruş • Kâsım’îyye • Ghulat Zeydilik • Cârûd’îyye • Nâim’îyye • Ya'kûb’îyye • Haricîlik • Ezarikâ • Sufr’îyye • Necedât • Acrâd’îyye • İbâz’îyye • Ghulat Hariciler • Yezîd’îyye • Meymûn’îyye • Galiyye • Sebe’îyye (ʿAbd Allâh İbn-i Sebe) • Hattâbiyye (Ebû’l-Hattâb el-Esedî) • Bezîg’îyye • Hattâbiyye • Keysân’îyye • Muhtar es-Sekafi/Keysân’îyyet-ûl-Hullas • Hâşim’îyye • Harb’îyye • Muâv’îyye/Cennâh’îyye • Hâris’îyye • Beyân’îyye • Ravendiyye • Rizamiyye • Ebû Müslim Horasânî • Sinbâd • Berkûk’îyye • Havâl’îyye • Muhammira • El-Mukanna • Hurremiyye • Babekiyye • Babekiyye • Kızılbaş • Kûl’îyye • İshâk et-Türk’îyye • Riyâh’îyye • Kerbiyye • Bâtınîlik (İbn-i Meymûn) • Hallâc’îyye • Hulûl’îyye • Alevîler (Tasavvufî-Bâtınîlik) • Hulmân’îyye • Karmatîlik • Ebû Saʿid’îyye • Cennâb’îyye • Ghulat Ezoterizmyye (Bâtınîlik) • Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî • Hâkim’îyye (Dürzîlik) • Sabbah’îyye (Alamut Kalesi) • Şîʿa: İsmâ‘îl’îyye ve İsnâ‘aşer’îyye • İmamiye (Şiilik öğretisi)-i Seb’îyye (İsmaililik)/Yedicilik • Yediciler (Yediciler) • Mustâ‘lîler (Mustali fıkhı) • Mecîd’îyye/Hâfız’îyye • Tâyyîb’îyye (Tayyib Ebu'l-Kasım) • Davudî İsmailîlik • Süleymanî İsmaililik • Alavî Buhra • Kutbî Buhra • Nizârîler (Nizâr’îyye) • İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) • Câferîlik • Ahbâr’îyye • Usûl’îyye • Alevilik • Ghulat İmamet • Mûgır’îyye • Mansûr’îyye • Azâkıra • Albâ’îyeyye (Ulyâ’îyye) • Zemm’îyye • Ayn’îyye • Mim’îyye • Sîn’îyye • Muhammise • Şûray’îyye • Gurâb’îyye • Zübâb’îyye • Nusayrilik • Şemânîlik’den İslam’e bağlananlar • Babailik • Vefâ’îyye • Kızılbaş • Çepniler • Tahtacılar • Baba Rasûl (İlyâs’îyye) • Sarı Saltık Baba (Saltuk’îyye) • Behlül Baba • Aybek Baba • İshâk Baba (İshâk’îyye) • Burak Baba (Burak’îyyûn) • Lokman Baba (Yesevilik) • Haydar Baba (Haydarîlik) • Hacı Bektâş (Bektaşilik) • Balım Sultan (Dedebabalık) • Demir Baba (Âli’îyye) • Harabâti Baba (Harabât’îyye) • İslam’ten çıkan Dinler • Haşhaşiler • Ali İlâhîlik • Nusayrîlik • Dürzîlik • Hurûfîlik (Hurûfilik) • Nûktâvîlik (Noktacılık) • Dîn-i İlâhî • Şeyhîlik (Ahisâ’îyye) • Babilik (Ali Muhammed Şirazi) • Ezelî Bâbîler (Subh Ezel) • Bahâîlik (Bahâ’ûl-Lâh) • Ahmedîlik • İslam dışı dinler • Zerdüştlük • Zurvanizm • Mazdekçilik • Mani dini • Budizm • Sâbiîlik • Nebatiler • Luviler • Hitit mitolojisi • Yezdânizm • Yâresânîlik • Êzîdîlik • Işıkçılık Kaynak: Mustafa Öz, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011.
g t d

Mesâlih-i mürsele ya da İstıslah (Arapça: استصلاح), İslam hukuku terimi, bir maslahat (Arapça: مصلحة) türüdür.

Tam kelime anlamı olarak "İstıslah", bir şeyi iyi olarak görmek isteme, bir şeyin iyi olmasını isteme mânâlarına gelmektedir.

İslam hukukundaki maslahat türlerinden olan mesâlih-i mürsele tam karşılığına gönderilmiş maslahat denilebilir. Mesâlih-i mürsele, 'aslî deliller'den (Kur'an, Sünnet, icmâ ve kıyas) lehinde veya aleyhinde delil bulunmayan maslahatlara verilen isimdir.