14 Masum-u Pak

Makale serilerinden
Alevîlik
Allah  • Muhammed  • Hak-Muhammed-Ali  • Muhammed-Ali  • Kur'an  • İslâm Peygamberleri  • Nefesler  • Dört Kapı Kırk Makam  • Şeriat  • Tarikat  • Hakikat  • Marifet  • Tâkıyye  • Tevella  • Teberru  • Nûr  • Vahdet-i Vücud  • Keşf  • Nefis  • İhsan
Önderler
Hatice  • Fatıma Zehra  • Ali  • Hasan bin Ali  • Hüseyin bin Ali  • Ehli Beyt  • 14 Masum-u Pak  • Yediler  • 17 Kemerbest  • Kırklar
Etkin kişiler
Hızır  • Veysel Karani  • Salmân-ı Fârisî  • Câbir bin Hayyan  • Z'ûl-Nûn el-Mısrî  • Ebâ Yezîd-i Bistâmî  • El-Hallac  • Ebu'l Vefâ  • Ebû’l Hasan Kharakânî  • Yusuf Hemedani  • Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev  • Ahmed Yesevî  • Ahmed Er Rufai  • Abdülkâdir Geylânî  • Kutb'ûd-Dîn Haydar  • Muhyiddin İbn Arabi  • Ahi Evran  • Hacı Bektaş-ı Veli  • Mevlâna Celâleddîn  • Hacı Bayram-ı Veli  • Sadreddin Konevî  • Tac'ed-Dîn Zahid Gilani  • Baba İlyas  • Sarı Saltık Baba  • Barak Baba  • Taptuk Emre  • Yunus Emre  • Âşık Paşa  • Safiyüddin İshak  • Karaca Ahmet  • Sadreddin Musa  • Abdal Musa  • Nesîmî  • Şah Ni'metullah Velî (Nûr'ed-Dîn Kirmanî)  • Şeyh Cüneyt  • Şeyh Haydar  • Sultan Ali  • Hatai  • Kaygusuz Abdal  • Balım Sultan  • Gül Baba  • Pir Sultan Abdal  • Fuzûlî  • Kul Himmet  • Virani  • Yedi Ulu Ozan  • Nurbakşî  • Galibî
EmevîlerEbû Müslim El-HorasanîBabek AyaklanmasıBabek HürremiAbbâsîlerAlavîlerFatımîlerİlhanlılarBaba İshak ayaklanmasıBaba İshakŞeyh BedreddinBörklüce MustafaOsmanlı İmparatorluğu'nda Alevi zulmüŞah Kulu Baba Tekeli isyanıŞah KuluÇaldıran MuharebesiYavuz Sultan SelimCelâlî ayaklanmalarıBaba Zünnun İsyanıKalender Çelebi İsyanıKalender ÇelebiAbaza Mehmed PaşaKuyucu Murat PaşaSafev’îyyeSafevîlerAvşarlarKaçarlarBektâş’îyyeVaka-i HayriyeII. Mahmud1830 Yezidi İsyanıDersim ayaklanmalarıNuri DersimiKoçgiri İsyanıSeyit RızaDersim katliamıMaraş katliamıÇorum katliamıSivas katliamı
CemCemeviSemahCuma NamazıDuaOruçZekâtKurbanAdakMevlitKeramet • Ziyaret • Musâhip • Düşkünlük
A) İslâmî-Sufi/Tasavvufî Kökenliler

    • 1) Alavîler
      • Horasan Melametîliği
        • Kalenderîlik
          • Haydarîlik
        • Nakşibendiye
        • Mevlevîlik
        • Yesevilik
          • Bektâşîlik
            • Ahilik
    • 2) Kadiriye
      • Nimetullahîlik
        • Nurbakşîlik
      • Rufailik
        • Galibilik
    • 3) Zahidiyye
      • Halvetiyye
        • Bayramiyye
          • Halvetiye
      • Safeviyye
        • Kızılbaşlar
          • Çepniler
          • Tahtacılar

B) Hürremîyye (Kızıl-Giyinenler)
    • 1) Celâlîyye
    • 2) Vefâîyye
      • Babailer
        • Baba İlyasçılar
        • Baba İshakçılar
        • Barak Babacılar
          • Hurûfîyye (Dîn)
            • Dedebabalık
              • Ali’îyye
              • Harabat’îyye
            • Nûktâvîlik

C) Nusayrîyye (Arap Aleviliği) (Din)
    • 1) Haydariyye
    • 2) Şemsiyye / Şimaliyye
    • 3) Kameriyye / Kilaziyye
    • 4) Gaybiyye

D) Yezdânizm (Kürt Alevîliği)
    • 1) Yâresân (Yarsanizm)
    • 2) Yezidi (Ezidilik) (Dîn)

    • 3) Çınarcılık (Işık Alevîliği)
Diğer etkileşim grupları
MelâmîlikKalenderîlikYesevîlikKadirilikRufailik • Haydarîlik MevlevîlikHalvetiyyeEkberilikBayramiyeBektâşîlikÂhilerNimetullahîlikHalvetiyeÇepnilerTahtacılarGalibilikNurbakşîlikVefâîlikBâbâîlikİsmailîlikNizarîlikSafeviyyeKızılbaşCelâl’îyyeHurûf’îyyeBâtınîlikDedebabalıkAli’îHarabat’îNusayr’îyyeDûrz’îyyeBâbîlikBahâîlik • Kürt Alevîleri • YâresânîlikÊzîdîlikYezdânizm • Ghulat-i Şîʿa ve Kürt Alevîliği • ZerdüştMazdaizmZurvanizmKabbalaMazdekçilikIşıkçılıkLuvî mitolojisiMani diniSâbiîlikGnostisizmŞamanizmŞamanTengricilikPanenteizmNebatiler
  • g
  • t
  • d

14 Mâsûm-u Pâk, Alevîlik'te küçük yaşta öldürülen Ehl-i Beyt ve On İki İmâmlar'ın oğulları için kullanılan bir kavramdır.

Şiîlikteki "On Dört Mâsûm" tanımları

Yaşları küçük olduğu için pâk ve mâsum diye adlandırılmıştır. Câferî fıkıh mezhebinde ise bu ifadeye benzer, "Ondört Mâsum" denilen bir kavram bulunmaktadır. Alevîlik'teki "Ondört Mâsûm-u Pâk" ve Caferîlik'teki "Ondört Mâsûm"; Muhammed, Fatıma Zehra ile On İki İmâmları kapsamaktadır.

Alevîler, Zilhicce ayının 28-29-30 günlerinde Mâsûm-u Pâk Orucu'nu tutarlar. Bu orucun peşinde, Muharrem ayının ilk günü başlayan ve On İki İmâmlar anısına "On İki gün" devam eden Mâtem Orucu tutulur.

14 Mâsûm-u Pâk ve kimlikleri

No Adı Babası Yaşı Şehadet durumu
1 Muhammed Ekber Mûhsin ibn Ali
محمد اکبر محسن
I. İmâm Ali علی
/ Emir ül Mumîn
امیر المومنین
40 gün Şiîler'e göre, Ebu Bekirin izniyle[1][2][3][4][5][6][7][8] Ömer bin Hattabın Ali'nin evine düzenlediği baskında şahsen Ömer bin Hattabın emriyle Kunfuzun Fatımayı vurması[9][10][11][12][13][14] neticesinde annesinin karnında ezilerek öldürüldü. Sünnîler'e göre, çocuklukta doğal nedenlerden vefât etti.[kaynak belirtilmeli]
2 Abdullah
عبداللّه
II. İmâm Hasan حسن /
"Mûctebâ" مجتبی
7 Muâviye'nin adamlarından Talha bin Amir tarafından öldürüldü.
3 Abdullah
عبداللّه
III. İmâm Hüseyin حسین /
"Seyyid eş-Şehîd" سید الشهداء
2 Kerbelâ Savaşı'nda Erzak Dımışki tarafından öldürüldü.
4 Kâsım
قاسم
II. İmâm Hasan حسن /
"Mûctebâ" مجتبی
3 Kerbelâ’da Hezime Kahl tarafından öldürüldü.
5 Ali Asgar
علی‌اصغر
III. İmâm Hüseyin حسین /
"Seyyid eş-Şehîd" سید الشهداء
6 ay Kerbelâ'da babasının su vermek için Yezid'in askerlerine gösterdiğinde Ömer bin Sa'd'ın emriyle okçu Harmele tarafından öldürüldü.
6 Kâsım
قاسم
IV. İmâm Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn / علی زین العابدین 3 Bekir İbni Ur tarafından öldürüldü.
7 Ali Eftan
علی
V. İmâm Muhammed Bakır محمد باقر 6 Öldürüldü.
8 Abdullah
عبداللّه
VI. İmâm Câʿfer Sâdık جعفر صادق 3 Öldürüldü.
9 Yâhya
یحیی
VI. İmâm Câʿfer Sâdık جعفر صادق 3 Abbâsîler tarafından öldürüldü.
10 Sâlih
صالح
VII. İmâm Musa Kâzım موسی کاظم 4 Öldürüldü.
11 Tâyyib
طيب
VII. İmâm Musa Kâzım موسی کاظم 7 Öldürüldü.
12 Câʿfer Tâhir
طاهر جعفر
IX. İmâm Muhammed Cevâd محمد تقی 4 Öldürüldü.
13 Câʿfer
جعفر
X. İmâm Ali Nakî
علی نقی
1 Öldürüldü.
14 Kâsım
قاسم
XI. İmâm Hasan Askerî حسن عسکری 1 Öldürüldü.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Tabarani, "Mucem el-Kebir", c. 1, s. 62". 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  2. ^ Taberi, "Tarihi Taberi", c. 3, s. 429-430
  3. ^ İbni Esakir, "Tarih", c. 30, s. 417-418[ölü/kırık bağlantı]
  4. ^ "Ez-Zehebi, "Tarih el-İslam", c. 3, s. 118". 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  5. ^ Muttki Hindi, "Kenzul Ummal", c. 5, s. 252, hadis : 14113
  6. ^ İbn Ebilhedid, "Şerhi Nehcül Belağe" c. 2, s. 47
  7. ^ Mesudi, "Murucuz Zeheb", c. 2, s. 194
  8. ^ "Muhammed ibn Ebdülvahid ibn Ahmed el-Mekdisi, "el-Ehadisil Muhtara", c. 1, s. 90". 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  9. ^ "إجابة عن التحدي : ( فاطمة بضعة مني ) بسند صحيح من كتب الشيعة الإمامية" (Azerice). alkafi.net. 19 Nisan 2010. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2014. 
  10. ^ "Şeyh Taberi, "Delailul Eimme", sayfa 45-46, Hz. Fatıma s.a'ın vefat ve defni hakkındaki haberler babı". 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  11. ^ "Şeyh Abbas Kummi, "Beytul Ahzan", sayfa 189". 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  12. ^ "Şeyh Mamekani, "Mirahul İkmal", 3/267". 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  13. ^ "Şeyh Tebrizi, "Siratun Necat", 3/441". 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  14. ^ "Seyyid Cafer Murtaza el-Amuli, "Zehra s.a'ın müsibeti", 2/66". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  • g
  • t
  • d
Alevilik konuları
İnançlar
Allah  · Muhammed  · Miraç  · Hak-Muhammed-Ali  · Muhammed-Ali  · İmamet  · On İki İmam  · İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi)  · Tasavvuf  · Vech-i Din  · Melamilik  · Dört Kapı Kırk Makam  · Sufi metafiziği  · Ekberilik  · En-el Hak  · Bektaşî inancı  · Kırklar Cemi
Temsili Ali minyatürü, "Gadir-i Hum", (İlhanlılar devrine ait yazma kitaptan alınma)
Arnavutluk-Akçahisar'daki bir Bektaşilik tekkesi.
İbadet
Cem  · Semah  · Gülbenk
Hızır Orucu  · Kadir Orucu  · Masum-u Pak Orucu  · Muharrem Orucu
Aleviliğin tarihi
Devirler
İsyanlar
Katliamlar
Önderler
Nüfus dağılımı
Alevi itikad
ve
mezhepleri
Mezhepler
İtikadlar
Tarikatlar
Dini kişilik
Eren  · Abdal  · Sarı Ana  · Derviş  · Dede
Dini önderler
Diğer
İslam  · Fıkhi mezhepler  · Sünnilik  · Hariciler  · Muhammira (Hürremiyye  · Babekiyye)  · İbahilik  · Dürzîlik  · Yezdânizm  · Alevilik eleştirisi