Mezarlık
Mezarlık, kabristan ya da gömütlük[1], ölülerin defnedildiği mezarların oluşturduğu gömü alanına verilen isimdir. Ölü mezarlığa tabut veya tabutsuz gömülebilir.
Mezarlıklar eski çağlarda evler ve ibadethanelerle iç içe olmalarına karşın, Orta Çağ'da büyük veba ve kolera salgınlarının nedenlerinden biri olarak görülmüş ve bu tarihlerden sonra oluşturulan gömü alanlarının yerleşim merkezleri dışında oluşturulmasına özen gösterilmiştir.[2]
Bu salgınlardan sonra sağlık endişesiyle Paris'in yeraltı katakomblarından ve kilise avlularından çıkarılan ölülerle oluşturulan ve günümüze de ulaşmış olan Paris'in ünlü Père Lachaise Mezarlığı, Dünya'nın en meşhur mezarlıklarından birisidir.
Türkiye'de de İstanbul'da bulunan Karacaahmet Mezarlığı, Dünya'nın sayılı büyük mezarlıklarından birisidir ve yerleşim merkezi dışında tepelik bir alanda kurulmasına rağmen şehrin büyümesiyle yerleşim merkezinin ortasına sıkışıp kalmıştır.
Mezarlıklarda ölünün yakınlarının mezarlarına bakması, mezarı çiçeklerle süslemesi ve başucuna bir mezar taşı dikmesi gibi kültürden kültüre değişen ve yasla beraber ölüyü unutmamayı da simgeleyen âdetler vardır.
Batı kültürlerinde cenaze törenleri sıklıkla mezarlıklarda yapılmaktadır. Bu törenler veya geçiş törenleri kültürel uygulamalara ve dini inançlara göre farklılık gösterir. Modern mezarlıklar genellikle krematoryumu içerir ve daha önce her ikisi için de kullanılan bazı alanlar, cenaze alanları doldurulduktan çok sonra bile krematoryum olarak ana kullanım olarak devam eder.
Anıtsal, şehir, köy, askerî mezarlık, aile, kimsesizler mezarlığı, kırsal mezarlıklar yaygındır. Türbe, lahit, katafalk, tomb, mabet, kolumbaryum, kripta gibi yapılar da mezarlık ile yakından ilişkilidir.[3]
