Tâhirîler

Tâhirîler Tâheriyân
821-873
Tâhirîlerin en geniş sınırları.
Tür	Nominal olarak Abbâsî Halifeliğinin bir parçası
Başkent	Merv, daha sonra Nişabur
Yaygın dil(ler)	Farsça (mahkeme, gayri resmi) Arapça (edebiyat/şiir/bilim)
Resmî din	Sünnilik
Hükûmet	Emirlik
Emir
• 821 Tahir bin Hüseyin
Tarihî dönem	Orta Çağ
• Kuruluşu 821 • Dağılışı 873
Yüzölçümü
800	1.000.000 km2
Öncüller Ardıllar Abbâsîler Seferîler Zeydîler

İran tarihi dizisinin bir parçası
Mitolojik tarih Pişdâdî Hanedanı Keyânî Hanedanı
Tarihöncesi MÖ Tarihöncesi İran Antik Çağ-4000 Karaz kültürü 3400-2000 Proto Elamlılar 3200-2700 Ciruft kültürü c. 3100-c. 2200 Elam 2700-539 Akad İmparatorluğu 2400-2150 Kassitler c. 1500-c. 1155 Yeni Asur İmparatorluğu 911-609 Urartular 860-590 Manna Krallığı 850-616
İmparatorluklar devri Med İmparatorluğu MÖ 678-550 (İskit Krallığı) MÖ 652-625 Yeni Babil İmparatorluğu MÖ 626- 539 Ahameniş İmparatorluğu MÖ 550-330 Ermenistan Krallığı MÖ 331-MS 428 Atropatena MÖ 320'ler-MS 3. yüzyıl Kapadokya Krallığı MÖ 320'ler-MS 17 Seleukos İmparatorluğu MÖ 312-63 Pontus Krallığı MÖ 281-MS 62 Fratarakas MÖ 3. yüzyıl Persis kralları MÖ 3. yüzyıl-c. MS 222 Part İmparatorluğu MÖ 247-MS 224 Mesene MÖ 141-MS 222 Hint-Part Krallığı 19-240 Sasani İmparatorluğu 224-651 Zermihrîler 6. yüzyıl-785 Kârînîler 550'ler-11. yüzyıl
Orta Çağ Râşidîn Halifeliği 632-661 Emevîler 661-750 Abbâsîler 750-1258 Dâbûyîler 642-760 Bâvendîler 651-1349 Demâvend Masmuğanı 651-760 Bâdüsbânîler 665-1598 Cüstânîler 791-11. yüzyıl Zeydîler 864-14. yüzyıl Tâhirîler 821-873 Sâmânîler 819-999 Seferîler 861-1003 Gurlular pre-879-1215 Sâcoğulları 889-929 Müsâfirîler 919-1062 Ziyârîler 930-1090 İlyâsîler 932-968 Büveyhîler 934-1062 Gazneliler 977-1186 Kâkûyîler 1008-1141 Nasrîler 1029-1236 Şabankara 1030-1355 Büyük Selçuklu İmparatorluğu 1037-1194 Harezmşahlar Devleti 1077-1231 İldenizliler 1135-1225 Yezd Atabegleri 1141-1319 Salgurlular 1148-1282 Hezâresbîler 1155-1424 Piştekinliler 1155-1231 Kutluğhanlılar 1223-1306 Mihribânîler 1236-1537 Kert Hanedanı 1244-1396 İlhanlılar 1256-1335 Çobanoğulları 1335-1357 Muzafferîler 1335-1393 Celâyir Sultanlığı 1337-1376 Serbedârîler 1337-1376 İncûlular 1335-1357 Efrâsiyâb Hanedanı 1349-1504 Maraşîler 1359-1596 Timurlular 1370-1507 Kârkiyâ Hanedanı 1370'ler-1592 Karakoyunlular 1406-1468 Akkoyunlular 1468-1508
Erken Modern Çağ Safevîler 1501-1736 (Hotakîler) 1722-1729 Afşar Hanedanı 1736-1796 Talış Hanlığı 1747-1826 Zend Hanedanı 1751-1794 Kaçar Hanedanı 1789-1925
Modern Çağ Pehlevî İranı 1925-1979 Geçici Hükûmet 1979 İran İslam Cumhuriyeti 1979-günümüz
İlgili maddeler Ad Hükümdarlar Devlet başkanları Askerî tarih Ekonomik tarih Savaşlar
Zaman çizelgesi
g t d

Tâhirî Hanedanı (Arapça: آل طاهر), bugünkü 821-873 yılları arasında Safevilerin öncülleri olan ve Türkistan, İran ve Afganistan'da Horasan merkezli olarak egemenlik sürmüş olan bir Müslüman İrani bir devlettir. Abbasi Halifesi Memun adına komutanlık yapan Tahir bin Hüseyin tarafından kurulmuştur. Başkentleri ilkin Merv olup sonradan Nişabur'a taşınmıştır. Hugh Kennedy, Tahirilerin Arap olduklarını belirtmektedir.^[1]

Tahiroğulları, Abbasi Devleti içinde Türklerle türlü mücadelelere girmiştir.Komutan Afşin'in, Babek Ayaklanmasını bastırmasından sonra nüfuzunun artmasıyla birlikte Tahiri Emiri Abdullah ile arasında bir rekabet oluştu. Ayrıca Tahiri yönetimindeki Bağdat'ın yerine Samerra'nın kurulmasını ve başkent olmasını sağlayan rakiplerinin nüfuzunu kırmak için Halife Müstain, Tahiriler ile gizlice görüşerek Tahirilerin ve karşıtlarının arasında bir iç savaşın yaşanmasına neden oldu. Bu savaşı karşıt güçler kazanınca rakiplerinin nüfuzu daha da artarken Tahirilerin itibarı sarsıldı ve düşmanları, Müstain'i hilafet makamından indirerek yerine Mutez'i getirdi. Mutez, Bağdat'ın maaşını keserek Tahirilerin zor durumda bıraktı.^[2]

Görünüşte Bağdat'ta bulunan Abbasî halifesine bağlı olmak ile birlikte Tahirî hükümdarları etkin biçimde bağımsız hareket etmişlerdir. Hanedan Abbasi halifesi Memun'a bağlı olarak Tahir bin Hüseyin tarafından kurulmuştur. Tahir'in askerî alandaki başarıları İran'ın doğusundaki topraklar ile ödüllendirilmiş ve bu topraklar kendinden sonra gelen komutanlar tarafından Hindistan sınırına kadar genişletilmiştir.

Tahirî hanedanı Horasan'da Abbasî halifesinden bağımsız olarak kurulan ilk hanedanlık olarak kabul edilir. Tahirîler Horasan'ı ele geçirerek bölgeyi kendi topraklarına katan Seferîler tarafından yıkılmışlardır.

Tahirî hanedanının hükümdarları

• Tahir ibn Hüseyin (821-822)
• Horasanlı Talha (822-828)
• Abdullah bin Tahir (828-845)
• II. Tahir (845-862)
• Horasanlı Muhammed (862-873)

Kaynakça

İran tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.