Harf
Harf, yazı yazmak için kullanılan semboldür. Harfler, Seslerin yazı sistemlerindeki karşılığıdır.[1] Harflerin hepsi birleşerek alfabeyi oluştururlar. Yazı harfler dışında rakam, noktalama işaretleri ya da başka semboller içerebilir ama harfler yazının en temel öğesidir.
Kullanımı
Saf fonetik bir alfabede, her bir fonem bir harfle ifade edilir.[1] Fakat geçmişte ve pratikte, harflerin birden çok fonemi bir temsil ettiği görülür. Bazen tek bir sesi birden fazla harf ile göstermek gerekebilir. Örneğin "ş" sesini vermek için İngilizcede "sh", Almancada "sch" kullanılmaktadır. Aynı şekilde "x" sesini vermek için, Türkçede "iks" kullanılır.
Harfler alfabe içerisinde belli bir sıraya sahiptirler. Buna alfabetik sıra denir. Aynı harfin alfabedeki yeri değişik dillerde farklı yerlerde olabilir. Harflerin alfabedeki yerleri bilimsel çalışmalar ile saptanır.
Harfler; seslerin iki boyutlu cisimleri ve ses tonlarının isimleridirler. Sesler insan çerçevesinde adette sınırlı bir sayıda olabilir. Harfler ise insan sayısıyla sınırlı olmayıp, herkes kendisine göre aynı iki boyut içinde (örnek: kâğıt kalem boyutu) istediği gibi şekledebilir. Harf bir şekil, bir biçim ise ses onu kapsayan bir şeydir. İkisi de bir tarif/üslup yöntemi olup, kör/sağır ihtilafında mağluptur. Sesler için bir tanımlama biçimi olan harfler, esasında bir kanıtlama aleti olduğu için de dünyanın kayda değer yerlerinde bir şekilde kullanılmıştır.
Harfler sayısal değerlere de sahip olabilir. Roma rakamları buna en iyi örnektir.
Tarih
Harflerin kullanımı Bronz Çağı'na kadar uzanır. Antik Mısır'da dildeki sesi veren 23 hiyeroglif kullanıldığı görülür. Çivi yazıları MÖ 2700 yıllarında kullanılmıştır.
Harflerin ilk gerçek anlamda kullanımı Sami dilleri alfabelerinde, MÖ 2000 yıllarında Antik Mısır bölgesinde görülür. Daha sonra bu sistem ilk Kanaan dil yapısına evrimleşti. MÖ 9. yüzyılda, ilk sesli harf Yunan alfabesinde görüldü.
Harf çeşitleri
Bazı alfabelerdeki harfler:
| Arap | ﺍ | ض | ب | ط | ت | ظ | ث | ع | ج | غ | ح | ف | خ | ق | د | ك | ذ | ل | ر | م | ز | ن | س | ه | ش | و | ص | ي | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İbrani | א | ב | ג | ד | ה | ו | ז | ח | ט | י | כך | ל | מם | נן | ס | ע | פף | צץ | ק | ר | ש | ת | |||||||||||||||||||||||||
| Kiril | А | Б | В | Г | Ґ | Д | Ђ | Ѓ | Е | Ё | Є | Ж | З | Ѕ | И | І | Ї | Й | Ј | К | Л | Љ | М | Н | Њ | О | П | Р | С | Т | Ћ | Ќ | У | Ў | Ф | Х | Ц | Ч | Џ | Ш | Щ | Ъ | Ы | Ь | Э | Ю | Я |
| Latin | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | |||||||||||||||||||||
| Yunan | Α | Β | Γ | Δ | Ε | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Λ | Μ | Ν | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Τ | Υ | Φ | Χ | Ψ | Ω | |||||||||||||||||||||||
| Ermeni | Ա | Բ | Գ | Դ | Ե | Զ | Է | Ը | Թ | ժ | Ի | Լ | Խ | Ծ | Կ | Հ | Ձ | Ղ | Ճ | Մ | Յ | Ն | Շ | Ո | Չ | Պ | Ջ | Ռ | Ս | Վ | Տ | Ր | Ց | Ւ | Փ | Ք | Օ | Ֆ | |||||||||
| Gürcü | ა | ბ | გ | დ | ე | ვ | ზ | თ | ი | კ | ლ | მ | ნ | ო | პ | ჟ | რ | ს | ტ | უ | ფ | ქ | ღ | ყ | შ | ჩ | ც | ძ | წ | ჭ | ხ | ჯ | ჰ |
Kaynakça
- ^ a b Anderson, Stephen R. (2012). Languages : a very short introduction (1. bas.). Oxford, B.K.: Oxford University Press. ISBN 978-0199590599.
