Arnavutça

Arnavutça
shqip
Bölge	Balkanlar
Etnisite	Arnavutlar
Konuşan sayısı	7.5 milyon  (2018)[1]
Dil ailesi	Hint-Avrupa Paleo-Balkan dilleri Arnavutça
Diyalektler	Arbreşçe Arvanitika Geg Tosk Arbanasi İstirya
Yazı sistemi	Latin (Arnavut Alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil	Arnavutluk  Kosova  Kuzey Makedonya
Tanınmış azınlık dili	İtalya  Karadağ  Bulgaristan  Romanya  Sırbistan
Dil kodları
ISO 639-1	sq
ISO 639-2	alb (B) sqi (T)
ISO 639-3	sqi – kapsayıcı kod Bireysel kodlar: aae – Arbereşçe aat – Arvanitika aln – Gheg als – Tosk
Arnavutça'nın diyalektleri
Arnavutça'nın konuşulduğu bölgeler.

Makale serilerinden
Arnavutlar
Ülkelerine göre
Yerli Arnavutluk Kosovo Hırvatistan İtalya Karadağ Kuzey Makedonya Sırbistan Yunanistan Diaspora Almanya Amerika Birleşik Devletleri Avustralya Birleşik Krallık Bulgaristan Danimarka Finlandiya Günay Amerika İspanya İsveç İsviçre Mısır Norveç Romanya Türkiye Ukrayna
Kültür
Dans Din Edebiyat Fis Gelenekler Giysi Mimari Mitoloji Mutfak Müzik Sanat Siyaset Semboller
Din
Hristiyanlık Katolik İtalyan-Arnavut Katolik Arnavut Rum Katolik Kilisesi Doğu Ortodoksluk İslam Sünnilik Bektaşîlik Yahudilik
Diller ve lehçeler
Arnavutça Gegce Arbanasi Yukarı Reka İstirya Toskça Arbıreşçe Arvanitçe Çam Lab
Arnavutluk tarihi Arnavutların kökeni
g t d

Arnavutça (gjuha shqipe, gûha şçîpe veya cuha şçipe), başta Balkanlar'daki Arnavutlar olmak üzere Avrupa, Türkiye, Amerika ve Okyanusya'daki Arnavut diasporası tarafından konuşulan bir Hint-Avrupa dilidir.^[2] Dünyada yaklaşık 7.5 milyon insan tarafından konuşulan Arnavutça, Hint-Avrupa dil ailesinin özgün bir koludur ve hemen hemen hiçbir dille yakından akraba değildir.^[3]

Roma'nın 5. yüzyılda Gotlarca yıkılması sonrasındaki İllirya bölgesindeki Slav işgali sonucu Slav dilleri ile yakınlaşan Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Yunanca ve ayrıca 432 yıl süren Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe ve Arapça kelimeler de girmiştir. Ancak en çok etkilendiği dil Orta Çağ boyunca yönetiminde bulunduğu Venedik sebebiyle Latincedir.Arnavutça'nın fonetik yapısı, Almanca, İtalyanca, Rusça, Fransızca ve Yunanca'nın karışımından oluşan bir yapıya sahiptir.

Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.

Alfabe

Birkaç Arnavutça kelime ve cümle

Makale serilerinden
Hint-Avrupa
Diller Hint-Avrupa dilleri listesi Tarihi Arnavut Ermeni Baltık-Slav Baltık Slav Kelt Cermen Helen Yunan Hint-İran Hint-Aryan İrani İtalik Latin Ölü Anadolu Tohar Paleo-Balkan Daçya İlirya Liburni Messapi Misya Paeonya Frig Trak Rekonstrükte edilmiş Proto-Hint-Avrupa dili Kuramsal Ermeni-Frig Daço-Trakya Greko-Ermeni Greko-Aryan Greko-Frig Hint-Hitit İtalo-Kelt Trakya-İlirya
Filoloji Hitit yazıtları Luvi hiyeroglifleri Linear B Rigveda Avesta Homeros Behistun Latince yazıtbilimi Runik Ogham Gotik İncili Eski İrlandaca yazıtlar
Kökenler Anayurt Proto-Hint-Avrupalılar Toplum Din Ana akım Kurgan hipotezi Hint-Avrupalı göçleri Avrasyalı göçebeler Alternatif Anadolu hipotezi Ermeni hipotezi Yerli Aryanlar
Arkeoloji Bakır Çağı Pontus stepleri Atın evcilleştirilmesi Kurgan Kurgan kültürü Bozkır kültürleri Bug–Dinyester Sredny Stog Dinyeper–Donets Samara Hvalınsk Yamnaya Mikhaylovka kültürü Novotitorovka kültürü Kafkasya Maykop Doğu Asya Afanasiyevo Doğu Avrupa Usatovo Cernavodă Cucuteni Kuzey Avrupa Corded ware Baden Orta Dinyeper Bronz Çağı Pontus stepleri Savaş arabası Yamnaya Katakomb Poltavka Srubna Kuzey/Doğu stepleri Abashevo kültürü Andronovo Sintaşta Avrupa Globular Amphora Corded ware Beaker Unetice Trzciniec İskandinav Tunç Çağı Terramare Tumulus Urnfield Lusatian Güney Asya BMAG Yaz Gandhara mezar Demir Çağı Step Chernoles Avrupa Trakya-Kimmeryalılar Hallstatt Jastorf Kafkas Colchian Hint Painted Grey Ware Northern Black Polished Ware
Halklar ve toplumlar Bronz Çağı Anadolu halkları (Hititler) Ermeniler Miken Yunanları Hint-İranlılar Demir Çağı Hint-Aryanlar Hint-Aryanlar İrani İrani halklar İskitler Farslar Medler Partlar Doğu Asya Usun Yüeçiler Avrupa Keltler Galyalılar Keltiberyalılar Ada Keltleri Kimmerler Helen halkları İtalikler Cermenler Paleo-Balkanlar/Anadolu Traklar Daçlar İlirler Frigler Orta Çağ Doğu Asya Toharlar Avrupa Baltlar Slavlar Arnavutlar Norse halkı/Orta Çağ İskandinavları Hint-Aryan Antik Hindistan İrani Antik İran
Din ve mitoloji Rekontrükte edilmiş Proto-Hint-Avrupa dini Proto-Hint-İran dini Antik İran dinleri Tarihi Hitit mitolojisi Hint Vedism Hinduizm Budizm Jainizm Sihizm İrani Pers Zerdüştlük Kürt Yezidilik Yarsanizm İskit Oset mitolojisi Diğer Ermeni Avrupa Paleo-Balkan Yunan Romen Kelt İrlanda İskoç Breton Galler Kernevek Cermen Anglosakson Kıtasal Norse Balt Leton Litvan Slav Arnavut Ayinler Ateş kurbanları At kurban etme Sati Kış gündönümü/Yule
g t d

Kaynakça

• Fortson IV, Benjamin W. (2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction (İngilizce) (2. bas.). Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4443-5968-8. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

• Arnavutça-Türkçe Sözlük6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Arnavutça'nın kolları28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.