Diyarbekir Vilayeti
| |||||||||||||||||||||||||||||
Diyarbekir Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Diyarbekirdir.
Tarihi
1867 yılında kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile Diyarbekir Eyaleti kaldırılmış yerine Diyarbekir Vilayeti kurulmuştur. 1867'de vilayetteki sancaklar şöyleydi:
- Diyar-ı Bekr
- Mamüret-ül Aziz (Elazığ)
- Mardin
- Siirt
1876'de Mamüret-ül Aziz sancağına bağlı olan Malatya kazası Akçadağ, Behisni, Hısn-ı Mansur (Adıyaman) ve Kahta kazalarını içine alan bir sancağa dönüştü. 1879'da Mamüret-ül Aziz sancağı, Malatya sancağı ve Erzurum Vilayeti'ne bağlı Dersim sancağı yeni teşkil edilen Mamüret-ül Aziz Vilayetine bağlandı.
1883'te Siirt Sancağı Bitlis Vilayetine bağlanmış, Diyarbekir sancağına bağlı Ergani Madeni kazası sancak olmuştur.[2]
1908'de Diyarbekir sancağına bağlı olan Siverek kazası sancak olmuştur.[3]
Sancakları
1909'da Diyarbekirin sancakları, kazaları ve nahiyeleri :
| DİYARBEKİR VİLAYETİ | |
| Diyarbekir Sancağı | |
| Kaza | Nahiye |
|---|---|
| Diyarbekir | |
| Beşiri | |
| Derik | |
| Lice | |
| Silvan |
|
| Ergani Madeni Sancağı | |
| Kaza | Nahiye |
| Ergani Madeni | |
| Palu | |
| Mardin Sancağı | |
| Kaza | Nahiye |
| Mardin | |
| Cizre | |
| Midyat | |
| Nusaybin |
|
| Savur | |
| Siverek Sancağı | |
| Kaza | Nahiye |
| Siverek | |
| Çermik | |
| Viranşehir | – |
Nüfus
| Nüfus | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Diyâr-ı Bekr | ||||||
| Yıl | Nüfus | |||||
| 1864 | 708.300 | |||||
| 1884 | 305.300 | |||||
| 1890 | 471.500 | |||||
| 1891 | 475.200 | |||||
| 1900 | 468.500 | |||||
| 1910 | 425.000 | |||||
| 1920 | 554.600 | |||||
| Y & G | ||||||
| Diyarbekir Vilayeti 1914 nüfusu[4] | |||||||||||
| Kaza | Müslüman | Ermeni | Katolik Ermeni | Protestan | Süryani | Keldani | Toplam | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diyarbekir | 52.285 | 13.970 | 1.269 | 1.228 | 4.116 | 1.245 | 75.089 | ||||
| Lice | 23.595 | 4.151 | 207 | - | 468 | - | 28.722 | ||||
| Silvan | 26.330 | 12.756 | - | 327 | 932 | 891 | 41.743 | ||||
| Derik | 21.189 | 415 | 436 | - | 269 | - | 22.668 | ||||
| Beşiri | 11.015 | 3.369 | 58 | - | 1.393 | - | 16.068 | ||||
| Diyarbekir Sancağı | 134.414 | 34.661 | 1.970 | 1.555 | 7.178 | 2.136 | 184.290 | ||||
| Mardin | 51.116 | 4 | 6.974 | 917 | 12.085 | 861 | 71.969 | ||||
| Cizre | 17.022 | 268 | - | 90 | 3.149 | 2.753 | 24.538 | ||||
| Midyat | 42.607 | 67 | - | 1.385 | 13.921 | 73 | 58.777 | ||||
| Savur | 39.928 | 5 | 96 | 931 | 1.396 | - | 42.356 | ||||
| Nusaybin | 12.842 | - | - | 2.766 | - | 75 | 17.006 | ||||
| Mardin Sancağı | 163.515 | 344 | 7.070 | 6.089 | 30.551 | 3.762 | 214.646 | ||||
| Siverek | 50.435 | 2.455 | 126 | - | 638 | - | 54.062 | ||||
| Çermik | 19.226 | 784 | - | 37 | - | - | 20.231 | ||||
| Viranşehir | 15.477 | 521 | 53 | - | 722 | 96 | 17.655 | ||||
| Siverek Sancağı | 85.138 | 3.760 | 179 | 37 | 1.360 | 96 | 91.948 | ||||
| Maden | 71.493 | 8.901 | 473 | - | - | - | 83.010 | ||||
| Palu | 37.541 | 8.224 | - | 166 | - | - | 45.931 | ||||
| Erganimadeni Sancağı | 109.034 | 17.125 | 473 | 166 | - | - | 128.941 | ||||
| Diyarbekir Vilayeti | 492.101 | 55.890 | 9.960 | 7.376 | 42.109 | 5.994 | 619.825 | ||||
Kaynakça
- ^ a b c d "1914 Census Statistics" (PDF). Turkish General Staff. ss. 605-606. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin Press. ss. 176-177. ISBN 9780299091606. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2013.
