20 Mayıs

20 Mayıs günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

20 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 140. (artık yıllarda 141.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 225 gün vardır.

Olaylar

• 325 - Roma İmparatoru II. Konstantin, ilk Ekümenik Konsil'in İznik'te düzenlenmesini sağladı.
• 1481 - II. Beyazıt, Osmanlı Padişahı oldu.
• 1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı olan Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine, I. Mustafa ikinci kez tahta çıkarıldı.
• 1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylül'de Güney Orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky, Kuzey'e katılacaktır.
• 1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
• 1878 - II. Abdülhamit'i devirmek ve Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla, Çırağan Baskını'nı düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü.
• 1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir.
• 1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un "kinetoscope" adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
• 1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi, seyirci kalabalığının üzerinde düştü ve bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux, gotik romanı Operadaki Hayalet'i 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı.
• 1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk Başkanı oldu.
• 1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu.
• 1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
• 1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
• 1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret, bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
• 1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
• 1932 - Avusturya Şansölyeliği'ne Hristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi.
• 1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
• 1939 - Hatay Meclisi, Türk ordusunun Hatay'a girdiği 5 Temmuz'u Kurtuluş ve Meclis'in açıldığı 2 Eylül'ü Kurtuluş Bayramı olarak kabul etti.
• 1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti.
• 1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
• 1953 - Amerikalı Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süpersonik hızla uçan ilk kadın oldu.
• 1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
• 1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini, Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolü'ünde yaptı.
• 1963 - 20 Mayıs 1963 ayaklanması: Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
• 1971 - Anayasa Mahkemesi, Millî Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
• 1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği kuruldu.
• 1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında halkın %60'ı, eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde Meclis'e verilen teklifi reddetti.
• 1983 - AIDS'e yol açan HIV virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler, Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
• 1983 - Anavatan Partisi (ANAP), Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
• 1989 - Aleksandr Zuyev, Soğuk Savaş'tan kaçmak için Bakü Hava Savunma Ordusu'na ait Mikoyan MiG-29 uçağını ile sınır ihlali yaparak, Sovyetler Birliği'nden kaçıp Trabzon Havalimanı'na iniş yaptı. Türkiye hükûmeti uçağı Sovyetlere geri versede, Aleksandr Zuyev ABD'ye kaçmayı başardı.
• 1990 - Romanya'da, Ion Iliescu Cumhurbaşkanı seçildi.
• 2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden biri olan Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.

Doğumlar

• 1315 - Bonne de Bohemia, Normandiya Düşesi (ö. 1349)
• 1470 - Pietro Bembo, İtalyan kardinal ve şair (ö. 1547)
• 1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714)
• 1743 - François-Dominique Toussaint L'Ouverture, Haiti Devriminde yer almış Haitili devrimci önder ve yönetici (ö. 1803)
• 1759 - William Thornton, Amerikalı fizikçi, mucit, ressam ve mimar (ö. 1828)
• 1765 - Andreas Miaoulis, Yunan amiral ve politikacıydı (ö. 1835)
• 1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850)
• 1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873)
• 1822 - Frédéric Passy, Fransız ekonomist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1912)
• 1838 - Jules Méline, 1896'dan 1898'e kadar başbakanlık yapan bir Fransız devlet adamıydı (ö. 1925)
• 1851 - Emile Berliner, Alman asıllı Amerikalı mucit (ö. 1929)
• 1856 - Henri-Edmond Cross, Fransız ressam (ö. 1910)
• 1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917)
• 1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949)
• 1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933)
• 1884 - Leon Schlesinger, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1949)
• 1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
• 1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952)
• 1890 - Catharine Cox Miles, zeka ve deha üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı psikolog (ö. 1984)
• 1894 - Sri Chandrasekharendra Saraswathi, Hint dini lider ve aziz (ö. 1994)
• 1899 - Aleksandr Deyneka, Rus modernist ressam (ö. 1969)
• 1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981)
• 1908 - James Stewart, Amerikalı aktör (ö. 1997)
• 1913 - Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk Müziği yorumcusu (ö. 1991)
• 1913 - Bill Hewlett, Amerikalı mühendis, Hewlett-Packard şirketinin kurucu ortağı (ö. 2001)
• 1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981)
• 1916 - Aleksey Maresyev, Sovyet as pilot, Sovyetler birliği kahramanı (ö. 2001)
• 1917 - Tony Cliff, Yahudi asıllı Sosyalist aktivist (ö. 2000)
• 1918 - Edward B. Lewis, Amerikalı genetikçi (ö. 2004)
• 1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
• 1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim insanı (ö. 1967)
• 1927 - David Hedison, Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
• 1929 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2016)
• 1933 - Constance Towers, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
• 1935 - José Mujica, Uruguaylı siyasetçi ve 40. Uruguay devlet başkanı
• 1936 - Anthony Zerbe, Amerikalı oyuncu
• 1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu (ö. 2023)
• 1940 - Rasim Özdenören, Türk öykü ve deneme yazarı (ö. 2022)
• 1940 - Stan Mikita, Slovak-Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (ö. 2018)
• 1941 - Goh Chok Tong, Singapurlu siyasetçi ve eski Singapur başbakanı
• 1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
• 1944 - Dietrich Mateschitz, Avusturyalı milyarder iş insanı (ö. 2022)
• 1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014)
• 1945 - Anton Zeilinger, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1945 - İnci Gürbüzatik, Türk yazar ve yapımcı
• 1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı
• 1948- Jaakko Laakso, Fin siyasetçi
• 1951 - Christie Blatchford, Kanadalı gazeteci ve köşe yazarı (ö. 2020)
• 1951 - Thomas Akers, Amerikalı astronot
• 1952 - Roger Milla, Kamerunlu futbolcu
• 1955 - Zbigniew Preisner, Polonyalı besteci
• 1956 - Douglas Preston, Amerikalı yazar
• 1956 - Ingvar Ambjørnsen, Norveçli yazar
• 1956 - Gerry Peyton, İrlandalı futbolcu ve teknik direktör
• 1957 - Yoşihiko Noda, Japon siyasetçi
• 1960 - Tony Goldwyn, Amerikalı oyuncu ve yönetmen
• 1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
• 1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı
• 1966 - Ahmet Ak, Türk güreşçi
• 1968 - Timothy Olyphant, Amerikalı oyuncu
• 1969 - Road Dogg, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1970 - Sabahat Aslan, Türk halk müziği sanatçısı
• 1971 - Šárka Kašpárková, Çek atletizm sporcusu
• 1972 - Busta Rhymes, Amerikalı rapçi
• 1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011)
• 1977 - Leo Franco, Arjantinli futbolcu
• 1977 - Matt Czuchry, Amerikalı oyuncu
• 1979 - Aysun Kayacı, Türk model ve oyuncu
• 1979 - Andrew Scheer, Kanadalı siyasetçi
• 1979 - Yoshinari Takagi, Japon futbolcu
• 1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı
• 1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu
• 1981 - Silvino João de Carvalho, Brezilyalı futbolcu
• 1981 - Omar Anguiano, Amerikalı oyuncu
• 1981 - Rachel Platten, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
• 1981 - Klæmint Matras, Faroeli eski millî futbolcu
• 1982 - Ásmundur Sveinsson, İzlandalı heykeltıraş
• 1982 - Petr Čech, Çek futbolcu
• 1982 - Wes Hoolahan, İrlandalı futbolcu
• 1982 - Natalya Podolskaya, Beyaz Rus şarkıcı
• 1983 - Óscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu
• 1983 - Mehdi Taouil, Faslı eski futbolcu
• 1984 - Kim Dong-Hyun, Eski Güney Koreli futbolcu
• 1984 - Dilara Kazımova, Azerbaycanlı şarkıcı ve oyuncu
• 1984 - Ricardo Lobo, Brezilyalı futbolcu
• 1984 - Naturi Naughton, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-söz yazarı
• 1985 - Raúl Enríquez, Meksikalı futbolcu
• 1985 - Christ Froome, İngiliz yol bisikleti yarışçısı
• 1986 - Ahmed Samir Ferec, Mısırlı millî futbolcu
• 1986 - Stéphane Mbia, Kamerunlu futbolcu
• 1987 - Desirée van den Berg, Hollandalı manken
• 1987 - Marcelo Guedes, Brezilyalı futbolcu
• 1987 - Mike Havenaar, Japon millî futbolcu
• 1987 - Luboš Kalouda, Çek eski futbolcu
• 1988 - Magno Cruz, Brezilyalı futbolcu
• 1988 - Kim Lamarre, Kanadalı serbest stil kayakçı
• 1988 - Lana Obad, Hırvat manken
• 1989 - Aldo Corzo, Perulu millî futbolcu
• 1989 - Ahmed es-Salih, Suriyeli millî futbolcu
• 1990 - Alex, Brezilyalı futbolcu
• 1990 - Rafael Cabral, Brezilyalı futbolcu
• 1990 - Anderson Carvalho, Brezilyalı futbolcu
• 1990 - Miloš Kosanović, Sırp millî futbolcu
• 1990 - Bernardo Vieira de Souza, Brezilyalı futbolcu
• 1990 - Lucas Gomes da Silva, Brezilyalı eski futbolcu (ö. 2016)
• 1990 - Josh O'Connor, İngiliz oyuncu
• 1990 - İzzet Türkyılmaz, Türk basketbolcu
• 1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu
• 1991 - Vitor Hugo, Brezilyalı futbolcu
• 1991 - Mehmet Taş, Türk futbolcu
• 1992 - Damir Džumhur, Bosnalı profesyonel tenis oyuncusu
• 1992 - Jack Gleeson, İrlandalı televizyon ve sinema oyuncusu
• 1992 - Daniel Haber, Kanadalı futbolcu
• 1992 - Enes Kanter, Türk basketbolcu
• 1992 - Gerónimo Rulli, Arjantinli futbolcu
• 1993 - Sunny Dhinsa, Kanadalı profesyonel güreşçi ve eski amatör güreşçi
• 1993 - Juanmi, İspanyol millî futbolcu
• 1993 - Václav Kadlec, Çek futbolcu
• 1993 - Caroline Zhang, Amerikalı buz patenci
• 1994 - Alex Høgh Andersen, Danimarkalı aktör
• 1994 - Okan Deniz, Türk futbolcu
• 1994 - Piotr Zieliński, Polonyalı millî futbolcu
• 1995 - Damien Inglis, Fransız profesyonel basketbolcu
• 1996 - Michael Brown, Amerikalı genç (ö. 2014)
• 1997 - Marlon, Brezilyalı futbolcu

Ölümler

• 794 - Æthelberht, Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz (d. ?)
• 1277 - XXI. İoannes, Lizbon doğumlu Portekizli papa (d. 1215)
• 1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kâşif (d. 1451)
• 1550 - Ashikaga Yoshiharu, Ashikaga şogunluğunun 12. şogunu (d. 1511)
• 1622 - II. Osman, Osmanlı'nın 16. Padişahı (d. 1604)
• 1648 - IV. Władysław Waza, Polonya kralı, Rus çarı ve İsveç kralı (d. 1595)
• 1793 - Charles Bonnet, Cenevreli bir doğa bilimci ve felsefi yazar (d. 1720)
• 1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757)
• 1878 - Ali Suavi "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839)
• 1880 - Károly Alexy, Macar heykeltıraş (d. 1823)
• 1835 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (d. 1784)
• 1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
• 1909 - Ernest Hogan, Amerikalı vodvil şovmeni, şarkıcı, besteci ve şarkı söz yazarı (d. 1860)
• 1924 - Bogd Han, Moğolistan hanı (d. 1869)
• 1940 - Verner von Heidenstam, İsveçli şair ve yazar (d. 1859)
• 1942 - Hector Guimard, Fransız mimar (d. 1867)
• 1947 - Philipp Lenard, Nobel Fizik Ödülü almış Alman fizikçi (d. 1862)
• 1949 - Damaskinos Papandreou, 1941'den ölümüne kadar Atina'nın başpiskoposu ve Yunanistan başbakanı (d. 1891)
• 1956 - Max Beerbohm, İngiliz yazar, karikatürcü ve tiyatro eleştirmeni (d. 1872)
• 1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894)
• 1958 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (d. 1874)
• 1970 - Hermann Nunberg, Polonyalı psikiyarist (d. 1884)
• 1974 - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (d. 1905)
• 1975 - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı (d. 1903)
• 1989 - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)
• 1996 - John Pertwee, İngiliz oyuncu (d. 1919)
• 2000 - Malik Sealy, Amerikalı basketbolcu (d. 1970)
• 2002 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (d. 1941)
• 2005 - Paul Ricoeur, Fransız filozof (d. 1913)
• 2009 - Lucy Gordon, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1980)
• 2009 - Oleg Yankovski, Rus oyuncu (d. 1944)
• 2011 - Randy Savage, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1952)
• 2012 - Robin Gibb, Birleşik Krallık doğumlu şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949)
• 2012 - Eugene Polley, Amerikalı bilim insanı ve mucit (d. 1915)
• 2013 - Ray Manzarek, Amerikalı müzisyen (d. 1939)
• 2013 - Zach Sobiech, Amerikalı pop şarkıcısı (d. 1995)
• 2014 - Barbara Murray, İngiliz oyuncu (d. 1929)
• 2015 - Mary Ellen Trainor, Amerikalı oyuncu (d. 1952)
• 2017 - Recep Adanır, Baba Recep lakaplı Türk futbolcu (d. 1929)
• 2017 - Albert Bouvet, Eski Fransız profesyonel bisiklet yarışçısı (d. 1930)
• 2017 - Emile Degelin, Belçikalı film yönetmeni ve romancı (d. 1926)
• 2017 - Victor Găureanu, Rumen eskrimci (d. 1967)
• 2017 - Syed Abdullah Khalid, Bangladeşli heykeltıraş (d. 1942)
• 2017 - Nataliya Şahovskaya, Sovyet Rus kadın çellist (d. 1935)
• 2017 - Aleksandr Volkov, Rusya Federasyonu'na bağlı Udmurtya cumhurbaşkanı (d. 1951)
• 2018 - Jaroslav Brabec, Çek atlet (d. 1949)
• 2018 - Billy Cannon, Eski Amerikan futbolcusu (d. 1937)
• 2018 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1915)
• 2019 - Nanni Balestrini, İtalyan deneysel şair, yazar ve görsel sanatlar sanatçısı (d. 1935)
• 2019 - Sandy D'Alemberte, Amerikalı hukukçu, akademisyen, siyasetçi ve eğitimci (d. 1933)
• 2019 - Andrew Hall, İngiliz oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1954)
• 2019 - Niki Lauda, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1949)
• 2020 - Syed Fazal Agha, Pakistanlı siyasetçi (d. 1946)
• 2020 - Denis Farkasfalvy, Macar-Amerikan Katolik rahibi, sistersiyen keşişi, ilahiyatçı, yazar ve çevirmen (d. 1936)
• 2020 - Shaheen Raza, Pakistanlı politikacı (d. 1954)
• 2020 - Gianfranco Terenzi, San Marino'nun naibi (d. 1941)
• 2021 - Sándor Puhl, Macar eski futbol hakemi (d. 1955)
• 2023 - Nuri Sesigüzel, Türk ses sanatçısı ve sinema oyuncusu (d. 1937)

Tatiller ve özel günler

• Dünya Arı Günü^[1]

Kaynakça