14 Şubat

14 Şubat günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

14 Şubat, Miladi takvime göre yılın 45. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 320 gün vardır (artık yıllarda 321).

Olaylar

• 496 - Sevgililer Günü, 14 Şubat günü birçok ülkede kutlanan özel gündür. Kökeni, Roma Katolik Kilisesi'nin inanışına dayanan bu gün, Valentine ismindeki bir din adamının adına ilan edilen bir bayram günü olarak ortaya çıkmıştır.
• 1779 - James Cook, Sandviç Adaları yerlileri tarafından öldürüldü.
• 1804 - Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Birinci Sırp Ayaklanması, Kara Yorgi tarafından başlatıldı.
• 1859 - Oregon, Amerika Birleşik Devletleri'nin 33. eyaleti oldu.
• 1876 - Alexander Graham Bell, telefon patenti için başvurdu.
• 1876 - İstanbul Tramvay Şirketi işçileri greve çıktı.
• 1878 - II. Abdülhamid, Meclis-i Mebûsan'ı süresiz olarak tatil etti ve istibdat dönemi başladı.
• 1909 - Osmanlı Devleti'nde ilk güven oylaması yapıldı; Kâmil Paşa kabinesi düşürüldü.
• 1912 - Arizona, ABD'nin 48. eyaleti oldu.
• 1912 - ABD'nin ilk dizel motorlu denizaltısı, Connecticut'ta kullanılmaya başlandı.
• 1918 - SSCB'de Gregoryen Takvimi kullanımına geçildi.
• 1923 - Mustafa Kemal, Batı Anadolu gezisine çıktı.
• 1924 - International Business Machines (IBM) şirketi kuruldu.
• 1925 - TBMM'de 9 Şubat'ta vurulan Deli Halit Paşa öldü.
• 1929 - Al Capone'un rakibi yedi gangster, Chicago'da öldürüldü. Olay 14 Şubat'ta gerçekleştiği için "Sevgililer Günü Katliamı" olarak anılmaktadır.
• 1931 - Türkiye güzeli Naşide Saffet Esen, Avrupa'da "Güzel Göz Kraliçesi" seçildi.
• 1945 - Şili, Ekvador, Paraguay ve Peru, Birleşmiş Milletler'e katıldı.
• 1945 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık ve ABD uçakları, Dresden'in bombalanışının ikinci gününde yangın bombaları kullanmaya başladılar.
• 1946 - İlk genel amaçlı elektronik bilgisayar ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer), Pensilvanya Üniversitesi'nde (ABD) tanıtıldı.
• 1946 - İngiltere'nin Merkez Bankası olan "The Bank of England" millileştirildi.
• 1949 - İsrail parlamentosu (Knesset), ilk toplantısını yaptı.
• 1949 - Kanada'da "Asbest Grevi" olarak adlandırılan direniş başladı. Grevin başladığı bu gün Québec'teki "Sessiz Devrim"in de başlangıcı olarak kabul edilir.
• 1951 - İdil Biret, 10 yaşında Paris'teki ilk piyano resitalini verdi.
• 1952 - Kış Olimpiyat Oyunları Oslo'da (Norveç) başladı.
• 1955 - İzmir Alsancak Limanı'nın temeli, Başbakan Adnan Menderes tarafından atıldı.
• 1961 - Lavrensiyum elementi (103 numaralı element), Kaliforniya Üniversitesinde ilk defa sentezlendi.
• 1963 - İngiltere'de Leeds General Infirmary Hastanesi'nde, Dünyada ilk kez insandan insana başarılı bir böbrek nakli yapıldı.
• 1974 - Gazeteci İsmail Cem (İpekçi), TRT Genel Müdürlüğü'ne atandı.
• 1977 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörlüğü'ne, Hasan Tan atandı; öğrenciler dersleri boykot etti.
• 1979 - Türkiye, İran'daki Humeyni rejimini resmen tanıdı.
• 1980 - Tariş olayları: On bin jandarma komandosu ve çok sayıda polis, Tariş'e ait Çiğli İplik Fabrikası'ndaki işçi direnişine müdahale etti. Operasyona keşif uçakları ve helikopterler de katıldı. Gün boyu süren müdahale sonucunda Fabrika boşaltıldı, 1500 işçi gözaltına alındı.
• 1981 - Türk Vatandaşlığı Kanunu'nda bazı değişiklikler yapan yasa, Millî Güvenlik Konseyi'nce kabul edildi.
• 1986 - Eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, Yüce Divan'da "görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle 2 yıl hapse mahkûm edildi. İsmail Özdağlar, rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaktaydı.
• 1989 - İranlı lider Humeyni, Şeytan Ayetleri kitabının yazarı Salman Rushdie'nin öldürülmesi emrini verdi.
• 1989 - Union Carbide, 1984'teki Bhopal felaketi'nde sebep olduğu zararlara karşılık Hindistan Hükûmetine 470 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
• 1989 - GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi)'ni oluşturacak 24 uydudan ilki yörüngesine oturtuldu.
• 1990 - Yılmaz Güney'in Umut filmi, İstanbul'da gösterime girdi.
• 1994 - Demokrasi Partisi'nin (DEP) Ankara il binasına bombalı bir saldırı yapıldı; bina ağır hasar gördü, 3 kişi yaralandı.
• 1994 - 52 kişiyi öldürmekten suçlu bulunan Ukraynalı seri katil Andrey Çikatilo, Rusya'nın Novoçerkassk şehrinde kurşuna dizilerek idam edildi. İdamı, Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin tarafından açıklandı.
• 1996 - Emekli olduktan sonra Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) katılan eski Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Nusret Demiral, "Ezan Türkçe okunmalı" deyince, partiden ihraç edildi.
• 2000 - Hizbullah cephaneliklerinin ortaya çıkışı ve varlığı, 1994'ten beri tartışılan JİTEM'i yeniden gündeme getirdi. Batman eski Valisi Salih Şarman "JİTEM var", Jandarma eski Komutanı Teoman Koman ise "yok" dedi.
• 2004 - Hamburg doğumlu Türk yönetmen Fatih Akın'ın son filmi, "Gegen die Wand" (Duvara Karşı), Berlin Uluslararası Film Festivali'nde en iyi film seçilerek "Altın Ayı" ödülü aldı.
• 2005 - Lübnan'ın eski Başbakanlarından Refik Hariri, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.
• 2006 - "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım'ın İstanbul'da bir evde kıstırıldığı ve son anda kaçtığı ileri sürülen operasyonda, oğlu Murat Yıldırım, "adam vurdurduğu" gerekçesiyle on beş kişiyle birlikte gözaltına alındı.
• 2008 - Danıştay 1. Dairesi, Mehmet Ağar'ın Emniyet Genel Müdürlüğü döneminde, "suç işlemek amacıyla örgüt kurma" suçundan, Susurluk Davası kapsamında yargılanmasına karar verdi. Daire, Ağar'ın Vali statüsünde bulunması nedeniyle, yargılanmasının Yargıtay'da yapılmasına hükmetti.

Doğumlar

• 1404 - Leon Battista Alberti, İtalyan ressam, şair ve filozof (ö. 1472)
• 1468 - Johannes Werner, bir Alman matematikçi idi (ö. 1522)
• 1483 - Babür Şah, Babür İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk Hükümdarı (ö. 1531)
• 1602 - Francesco Cavalli, İtalyan besteci (ö. 1676)
• 1750 - René Louiche Desfontaines, Fransız botanikçi (ö. 1833)
• 1759 - Franz de Paula Adam von Waldstein, Avusturyalı asker, kaşif, bitki ve doğa bilimci (ö. 1823)
• 1763 - Jean Victor Marie Moreau, Fransız general (ö. 1813)
• 1819 - Christopher Latham Sholes, Amerikalı mucit (ö. 1890)
• 1828 - Edmond About, Fransız yazar, romancı ve yayıncı (ö. 1885)
• 1839 - Hermann Hankel, Alman matematikçi (ö. 1873)
• 1855 - Christian Bohr, Danimarkalı doktor (ö. 1911)
• 1866 - William Townley, İngiliz futbolcu ve teknik adam (ö. 1950)
• 1869 - Charles Thomson Rees Wilson, İskoç fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1959)
• 1877 - Edmund Landau, Alman matematikçi (ö. 1938)
• 1882 - John Blyth Barrymore, Amerikalı oyuncu (ö. 1942)
• 1888 - Hermann Reinecke, Nazi Almanyası generali (ö. 1973)
• 1891 - Vladimir Şileyko, Rus oryantalist (Asurolojist, Hebraist), Akmeist şair ve çevirmen (ö. 1930)
• 1892 - Radola Gajda, Çek komutan ve siyasetçi (ö. 1948)
• 1895 - Max Horkheimer, Alman düşünür ve toplum bilimci (ö. 1973)
• 1898 - Fritz Zwicky, İsviçreli fizikçi ve astronom (ö. 1974)
• 1899 - Onni Pellinen, Finlandiyalı Greko-Romen güreşçisi (ö. 1945)
• 1913 - Jimmy Hoffa, Amerikalı işçi sendikası lideri (kayboldu) (ö. 1975)
• 1914 - Boris Kraigher, Sloven komünist partizan, eski Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı (ö. 1967)
• 1927 - Sencer Divitçioğlu, Türk akademisyen (ö. 2014)
• 1928 - Mark Eden, İngiliz aktör (ö. 2021)
• 1929 - Barbara Elaine Ruth Brown, Amerikalı biyolog ve hayırsever (ö. 2019)
• 1932 - Peter Ball, İngiliz piskopos ve cinsel istismar hükümlüsü (ö. 2019)
• 1935 - Patricia Bredin, İngiliz oyuncu ve şarkıcı (ö. 2023)
• 1935 - Christel Adelaar, Hollandalı oyuncu (ö. 2013)
• 1938 - Anita Thallaug, Norveçli şarkıcı (ö. 2023)
• 1939 - Blowfly, Amerikalı müzisyen, şarkıcı-besteci, rapçi, komedyen ve yapımcı (ö. 2016)
• 1939 - Eugene Fama, Nobel Ödülü sahibi Amerikalı iktisatçı
• 1942 - Michael Bloomberg, Amerikalı politikacı, iş insanı ve hayırsever
• 1942 - Andrew Robinson, Amerikalı oyuncudur
• 1944 - Alan Parker, Britanyalı film yönetmeni (ö. 2020)
• 1944 - Ronnie Peterson, İsveçli eski Formula 1 pilotu (ö. 1978)
• 1945 - Hans-Adam II, Lihtenştayn Prensliği hükümdarı
• 1945 - Ladislao Mazurkiewicz, Uruguaylı eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2013)
• 1946 - Bernard Dowiyogo, Naurulu siyasetçi (ö. 2003)
• 1946 - Gregory Hines, Amerikalı aktör ve dansçı (ö. 2003)
• 1946 - Kemal Unakıtan, Türk bürokrat ve siyasetçi (ö. 2016)
• 1947 - Tim Buckley, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist (ö. 1975)
• 1950 - Galip Boransu, Türk piyanist, keyboard ve vokal (ö. 2011)
• 1951 - Kevin Keegan, eski İngiliz futbolcudur
• 1952 - Sushma Swaraj, Hint siyasetçi ve bakan (ö. 2019)
• 1953 - Hans Krankl, Avusturyalı futbolcu
• 1957 - Veysel Güney, Türk devrimci ve Devrimci Yol'un İskenderun sorumlusu (ö. 1981)
• 1959 - Süleyman Seyfi Öğün, Türk akademisyen ve siyaset bilimcisi
• 1960 - Meg Tilly, Amerikalı-Kanadalı aktris
• 1967 - Stelio Hacı-İoannou, Kıbrıslı Rum kökenli ingiliz vatandaşı girişimci
• 1967 - Mark Rutte, Hollandalı siyasetçi
• 1968 - Scott McClellan, Amerikalı bürokrattır
• 1969 - Neslihan Acar, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1970 - Simon Pegg, İngiliz aktör, yazar ve film yapımcısı
• 1970 - Antonia Truppo, İtalyan oyuncu
• 1971 - Gheorghe Mureşan, Romanyalı eski NBA oyuncusu
• 1971 - Kerem Tüzün, Türk müzisyen
• 1972 - Najwa Nimri, Ürdün asıllı İspanyol şarkıcı ve oyuncu
• 1972 - Rob Thomas, Amerikalı şarkıcı
• 1974 - Gina Lynn, Porto Rikolu porno oyuncusu
• 1974 - Valentina Vezzali, İtalyan eskrimci ve politikacı
• 1975 - Mirka Francia, Kübalı voleybolcu
• 1976 - Aylin Aslım, Türk rock müzisyeni
• 1977 - Cadel Evans, Avustralyalı eski profesyonel yol bisikleti
• 1978 - Richard Hamilton, Amerikalı basketbolcu
• 1978 - Darius Songaila, Litvan profesyonel basketbolcu
• 1981 - Matteo Brighi, İtalyan eski futbolcudur
• 1982 - İbrahim Çelikkol, Türk dizi ve sinema oyuncusu
• 1982 - Özge Borak, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1983 - Bacary Sagna, Senegal asıllı Fransız futbolcu
• 1984 - Eser Yenenler, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1985 - Karima Adebibe, İngiliz oyuncu ve manken
• 1985 - Philippe Senderos, İsviçreli eski millî futbolcu
• 1986 - Kang Min-soo, Güney Koreli futbolcu
• 1987 - Edinson Cavani, Uruguaylı millî futbolcu
• 1988 - Ángel Di María, Arjantinli futbolcu
• 1989 - Néstor Calderón, Meksikalı futbolcu
• 1989 - Adam Matuszczyk, Polonyalı millî futbolcu
• 1990 - Chris Babb, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1990 - Sefa Yılmaz, Türk futbolcu
• 1992 - Christian Eriksen, Danimarkalı millî futbolcu
• 1992 - Freddie Highmore, İngiliz oyuncu
• 1996 - Lucas Hernández, Fransız millî futbolcu
• 1996 - Viktor Kovalenko, Ukraynalı futbolcu
• 1997 - Breel Embolo, İsviçreli futbolcu
• 1997 - Hung Hau-Hsuan, Tayvanlı e-sporcu
• 1999 - Antonina Skorobogatçenko, Rus hentbolcu
• 2000 - Aşkın Mert Şalcıoğlu, Türk rapçi, şarkıcı ve söz yazarı

Ölümler

• 269 - St.Valentine, Roma rahiplerinden (İdam edildiği bu gün Sevgililer Günü olarak kutlanır)
• 869 - Kiril, Bizanslı Yunan Moravya ve Panonya'da Slavlar arasında Hristiyanlığın yayılmasını sağlayan misyoner (d. 826)
• 1140 - Kilikya Ermeni Lordu I. Levon (d. 1080)
• 1400 - II. Richard, İngiltere Kralı (öldürüldü) (d. 1367)
• 1676 - Abraham Bosse, Fransız sanatçı (d. 1604)
• 1695 - Georg von Derfflinger, Brandenburg-Prusya ordusu feldmareşali (d. 1606)
• 1779 - James Cook, İngiliz denizci ve kâşif (d. 1728)
• 1892 - Georgi Vılkoviç, Bulgar doktor, diplomat ve muhafazakâr politikacı (d. 1833)
• 1894 - Eugène Charles Catalan, Belçikalı matematikçi (d. 1814)
• 1925 - Halit Karsıalan ("Deli" Halit Paşa), Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (TBMM'de hangi taraftan geldiği belli olmayan bir kurşunla vurularak öldü) (d. 1883)
• 1929 - Thomas Burke, Amerikalı atlet (d. 1875)
• 1942 - Fehim Spaho, Bosnalı din adamı (d. 1877)
• 1943 - David Hilbert, Alman matematikçi (d. 1862)
• 1947 - Martin Mutschmann, Nazi Bölgesel Lideri idi (d. 1879)
• 1966 - İngiliz Kemal (Ahmet Esat Tomruk), Türk ajan (d. 1887)
• 1969 - Vito Genovese, Amerikan mafyası'nın liderlerinden (d.1897)
• 1975 - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog (d. 1887)
• 1986 - Süheyl Ünver, Türk doktor, yazar ve minyatürcü (d. 1898)
• 1988 - Frederick Loewe, Avusturya asıllı Amerikalı besteci (d. 1901)
• 1990 - Yavuz Taner, Türk bestekâr, orkestra şefi ve şarkı yorumcusudur.
• 1994 - Andrey Çikatilo, Sovyet seri katil (d. 1936)
• 1996 - Bob Paisley, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1919)
• 2002 - Domènec Balmanya, İspanyol futbolcu (d. 1914)
• 2002 - Nándor Hidegkuti, Macar eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
• 2003 - Dolly, Dünya'da klonlanan ilk memeli (d. 1996)
• 2004 - Marco Pantani, İtalyan yol bisikleti yarışçısı (d. 1970)
• 2005 - Refik Hariri, Lübnan'ın eski Başbakanı (d. 1944)
• 2008 - Atilla Kaya, Türk taverna müziği sanatçısı (d. 1964)
• 2011 - George Shearing, İngiliz caz piyanisti (d. 1919)
• 2012 - Cem Atabeyoğlu, Türk spor yazarı ve yöneticisi (d.1924)
• 2012 - Tonmi Lillman, Finlandiyalı müzisyen (d. 1973)
• 2013 - Ronald Dworkin, Amerikalı filozof ve anayasa hukukçusu (d. 1931)
• 2013 - Reeva Steenkamp, Güney Afrikalı model (d. 1983)
• 2014 - Durdy Bayramov, Turkmen akademisyen ve sanatçı (d. 1938)
• 2014 - Tom Finney, İngiliz millî futbolcu (d. 1922)
• 2014 - Ferry Hoogendijk, Hollandalı politikacı ve yazar (d. 1933)
• 2015 - Pamela Cundell, İngiliz karakter oyuncusu (d. 1920)
• 2015 - Michele Ferrero, İtalyan iş insanı (d. 1925)
• 2015 - Mahir Kaynak, Türk iktisatçı, yazar ve istihbarat analizcisi (d. 1934)
• 2015 - Louis Jourdan, Fransız oyuncu (d. 1921)
• 2015 - Willem Ruska, Hollandalı eski judocu (d. 1940)
• 2016 - Muriel Casals i Couturier, Fransa doğumlu İspanyol ekonomist, siyasetçi ve bilim insanı (d. 1945)
• 2016 - Ajun Kurter, Türk coğrafyacı, denizbilimci ve havacılık tarihçisi (d. 1930)
• 2016 - Wiesław Rudkowski, Polonyalı eski boksör (d. 1946)
• 2017 - Siegfried Herrmann, uzun mesafe koşucusu Alman atlet (d. 1932)
• 2017 - Paul Nguyěn Van Hoá, Vietnamlı Katolik papaz ve din adamı (d. 1931)
• 2017 - Odd Tandberg, Norveçli ressam ve grafik sanatçısı (d. 1924)
• 2017 - Hans Trass, Estonyalı çevre ve bitkibilimci (d. 1928)
• 2018 - Ebulfazl Envari, İranlı ağır sıklet güreşçi (d. 1938)
• 2018 - Pyotr Boçek, Sovyetler Birliği'nin Kahramanı unvanı olan Ukraynalı-Sovyet askeri (d. 1925)
• 2018 - Don Carter, Amerikalı yatırımcı ve iş insanı (d. 1933)
• 2018 - Nuray Hafiftaş, Türk besteci ve Türk halk müziği sanatçısı (d. 1964)
• 2018 - Tuna Huş, Türk haber spikeri (d. 1942)
• 2018 - Antoni Krauze, Polonyalı senarist ve film yönetmeni (d. 1940)
• 2018 - Ruud Lubbers, Hollandalı siyasetçi (d. 1939)
• 2018 - Morgan Tsvangirai, Zimbabveli siyasetçi (d. 1952)
• 2019 - Michel Bernard, Fransız atlet (d. 1931)
• 2019 - Chun-Ming Kao, Çinli siyasetçi ve aktivist (d. 1929)
• 2019 - Andrea Levy, İngiliz romancı (d. 1956)
• 2020 - Alwin Brück, Alman siyasetçi (d. 1931)
• 2020 - Lynn Cohen, Amerikalı oyuncu (d. 1933)
• 2020 - Esther Scott, Amerikalı aktris (d. 1953)
• 2020 - John Shrapnel, İngiliz oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1942)
• 2021 - Blanca Álvarez González, İspanyol gazeteci, yazar ve şair (d. 1957)
• 2021 - Ari Gold, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzik yapımcısı, dansçı, aktör ve model (d. 1974)
• 2021 - W. J. M. Lokubandara, Sri Lankalı siyasetçi (d. 1941)
• 2021 - Carlos Saúl Menem, lakabı El Turco, Arjantinli siyasetçi (d. 1930)
• 2021 - William Macpherson, Emekli İskoç Yüksek Mahkemesi yargıcı (d. 1926)
• 2023 - Viktor Aristov, Ukraynalı profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1938)
• 2023 - Friedrich Cerha, Avusturyalı besteci, orkesta şefi ve eğitimci (d. 1926)
• 2023 - Charley Ferguson, Amerikan futbolu oyuncusu (d. 1939)
• 2023 - Shoichiro Toyoda, Toyota Motor Corporation Onursal Başkanı (d. 1925)
• 2024 - Saldıray Berk,Türk Silahlı Kuvvetleri Orgenerali (d. 1948)

Tatiller ve özel günler

• Sevgililer Günü