12 Eylül

→ Bu madde 12 Eylül tarihiyle ilgilidir. Aynı gün yapılan darbe için 12 Eylül Darbesi'ne bakınız.

12 Eylül günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

12 Eylül, Miladi takvime göre yılın 255. (artık yıllarda 256.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 110 gün vardır.

Olaylar

• 1331 - Fransa Kralı VI. Filip, Monako'yu Grimaldi ailesine iade etti. Aile bu tarihten beri aralıksız olarak (II. Dünya Savaşı'ndaki İtalyan ve Alman işgalleri hariç) Monako'da hüküm sürmüştür.
• 1937 - Dersim İsyanı'nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Seyit Rıza, yargılama sonucu 15 Kasım'da idam edildi.
• 1940 - Fransa'da 4 genç, 17 bin yıllık resimlerin bulunduğu Lascaux mağarasını keşfetti.
• 1943 - Benito Mussolini, Alman komandoları tarafından Gran Sasso'da tutuklu bulunduğu otelden kurtarıldı ve uçakla Viyana'ya getirildi.
• 1953 - Nikita Kruşçev, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreterliği'ne seçildi.
• 1956 - 6-7 Eylül Olayları davası başladı.
• 1959 - Sovyetler Birliği, Luna 2 roketini aya fırlattı.
• 1963 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık antlaşması imzalandı.
• 1970 - Filistinli gerillalar; ABD, İsviçre, Birleşik Krallık ve Almanya'ya ait dört uçağı kaçırdılar. Gerillalar, uçaklardan üçünü Ürdün çölünde havaya uçurdular ve yolcuları rehin aldılar.
• 1975 - Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu, Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi.
• 1977 - 32. Uluslararası Halk Oyunları Yarışması, Fransa'nın Dijon kentinde yapıldı.
• 1980 - 12 Eylül Darbesi: Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı'ndan oluşan Millî Güvenlik Konseyinin liderliğinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından emir komuta zincirine uyularak yönetime el koyuldu.
• 1993 - Akit gazetesi yayımlanmaya başladı.
• 1996 - Ankara'ın Batıkent semtinde meydana gelen bombalı saldırıda, Ankara'nın Beypazarı kütüğüne kayıtlı Serkan Geniş olay sırasında yaşamını yitirdi.
• 2006 - Diyarbakır'ın Bağlar beldesinde meydana gelen bombalı saldırıda, 8'i çocuk olmak üzere 10 kişi öldü ve 15 kişi de yaralandı.
• 2008 - Metallica'nın 9. stüdyo albümü Death Magnetic piyasaya sürüldü.
• 2010 - Anayasa değişikliği ile ilgili olarak anayasa değişikliği referandumu yapıldı. Sandıktan sonuç olarak "EVET" kararı çıktı.
• 2013 - Duman müzik grubu, Darmaduman albümünü çıkardı.

Doğumlar

• 1492 - Lorenzo di Piero de' Medici, Floransa yöneticisi ve Urbino Dükü (ö. 1519)
• 1494 - I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı (ö. 1547)
• 1777 - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim insanı (ö. 1850)
• 1852 - Herbert Henry Asquith, İngiliz siyasetçi (Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı yapmış) (ö. 1928)
• 1880 - H. L. Mencken, Alman asıllı Amerikalı gazeteci, denemeci, dergi editörü, yazar ve Amerikan kültürü eleştirmeni (ö. 1956)
• 1882 - Ion Agârbiceanu, Rumen yazar (ö. 1963)
• 1885 - Heinrich Hoffmann, Adolf Hitler'in resmi fotoğrafçısı ve yayıncısı (ö. 1957)
• 1888 - Maurice Chevalier, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1972)
• 1894 - Kyūichi Tokuda, Japon komünist devrimci, siyasetçi ve hukukçu (ö. 1953)
• 1897 - Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı (ö. 1956)
• 1902 - Juscelino Kubitschek, Brezilya'nın önde gelen politikacılarından (ö. 1976)
• 1913 - Jesse Owens, Amerikalı atlet (ö. 1980)
• 1914 - Desmond Llewelyn, Galli oyuncu (ö. 1999)
• 1921
  • Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (ö. 2006)
  • Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı ve düşünür (ö. 2009)
• 1924 - Amilcar Cabral, Afrikalı ziraat mühendisi, yazar, marksist ve vatansever siyasetçi (ö. 1973)
• 1927 - Mathé Altéry, Fransız şarkıcı
• 1931
  • Ian Holm, İngiliz oyuncu (ö. 2020)
  • Silvia Pinal, Meksikalı sinema ve tiyatro oyuncusu ve yapımcı
• 1939 - Pablo McNeil, Jamaikalı eski kısa mesafe koşucusu ve şimdilerde kısa mesafe koşu antrenörü (ö. 2011)
• 1940 - Linda Gray, Amerikalı aktris, model ve yapımcı
  • K. V. Tirumalesh, Hintli yazar, şair, eleştirmen ve akademisyen (ö. 2023)
• 1941 - Çetin İnanç, Türk rejisör
• 1943 - Michael Ondaatje, Sri Lanka asıllı Kanadalı şair ve romancı
• 1944 - Barry White, Amerikalı şarkıcı (ö. 2003)
• 1945 - Milo Manara, İtalyan çizgi roman sanatçısı
• 1948 - Aziz Kocaoğlu, Türk siyasetçi (2004-2019 yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı)
• 1949 - İrina Rodnina, Rus eski sportçu
• 1951
  • Bertie Ahern, İrlandalı siyasetçi
  • Joe Pantoliano, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu
• 1952 - Neil Peart, Kanadalı müzisyen (ö. 2020)
• 1954
  • Gülsin Onay, Türk piyanist
  • Zeynep Değirmencioğlu, Türk sinema oyuncusu
• 1956 - Leslie Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve oyuncu (ö. 2003)
• 1957
  • Hans Zimmer, Alman, film müziği bestecisi ve albüm yapımcısı
  • Rachel Ward, İngiliz sinema ve dizi oyuncusu
  • Vojtěch Lindaur, Çek gazeteci, eğitimci ve müzik yapımcısı (ö. 2018)
• 1958 - Rıfat Benli, Türk eski futbolcu
• 1959 - Sigmar Gabriel, Alman siyasetçi
• 1960
  • Hüsnü Çöllü, Türk siyasetçi
  • Road Warrior Animal, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1961 - Mylène Jeanne Gautier, Fransız müzisyen
• 1962 - Sunay Akın, Türk şair, yazar, gazeteci ve araştırmacı
• 1963 - Michael McElhatton, İrlandalı oyuncu ve yazar
• 1964 - Tomás Bulat, Arjantinli ekonomist, gazeteci ve yazar (ö. 2015)
• 1965
  • Ahmet Mümtaz Taylan, Türk oyuncu ve yönetmen
  • Seden Gürel, Türk şarkıcı
• 1966 - Ben Folds, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
• 1967 - Louis C.K., Amerikalı komedyen, oyuncu, yapımcı, yönetmen ve metin yazarı
• 1968 - Paul F. Tompkins, Amerikalı komedyen, oyuncu ve yazar
• 1969 - Ángel Cabrera, Arjantinli golfçü
• 1971 - Chandra Sturrup, Bahamalı kısa mesafe koşucusu
• 1973 - Paul Walker, Amerikalı oyuncu (ö. 2013)
• 1974 - Nuno Valente, Portekizli eski millî futbolcu
• 1976 - Maciej Żurawski, Polonyalı futbolcu
• 1978 - Ben McKenzie, Amerikalı oyuncu
• 1979 - Abbas Ahmed Atvi, Lübnanlı futbolcu
• 1980 - Yao Ming, Çinli basketbolcu
• 1981 - Jennifer Hudson, Oscar ödüllü, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
• 1982 - Zoran Planinić, Hırvat kökenli profesyonel basketbolcu
• 1983
  • Frank Dukes, Kanadalı plak yapımcısı, söz yazarı ve DJ
  • Júnior Díaz, Kosta Rikalı milli futbolcu
• 1984
  • Akiko Niwata, Japon futbolcu
  • Sevtap Özaltun, Türk oyuncu
• 1985
  • Burak Aksak, Türk yönetmen, senarist ve dizi oyuncusu
  • İsa Demir, İsveçli-Türk futbolcu
• 1986
  • Alfie Allen, İngiliz oyuncu
  • Yuto Nagatomo, Japon millî futbolcu
  • Dimítrios Régas, Yunan kısa mesafe koşucusu
  • Emmy Rossum, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
• 1987 - Yaroslava Shvedova, Kazak tenisçi
• 1988 - Murat Yılmaz, Türk futbolcu
• 1989 - Kim Min-je, Güney Koreli futbolcu
• 1991
  • Thomas Meunier, Belçikalı millî futbolcu
  • Ece Seçkin, Türk şarkıcı
  • Mike Towell, İskoç boksör (ö. 2016)
• 1992 - Shuma Kusumoto, Japon futbolcu
• 1993 - Resul Özgen, Türk futbolcu
• 1994
  • Elina Svitolina, Ukraynalı profesyonel tenisçi
  • RM, Güney Koreli rapçi
  • Thessaly Zimmerman, Arubalı manken
  • Go Won-hee, Güney Koreli aktris
  • Hasan Üstübücü, Türk futbolcu
  • Yunus Emre Yalçın, Türk futbolcu
  • Nicolás Orsini, Arjantinli futbolcu
• 1997 - Derin Yaya, Türk basketbolcu
• 1998 - Liam Walsh, İngiliz profesyonel ragbi birliği oyuncusu
• 1999
  • Katarina Lazović, Sırp voleybolcu
  • Choi Yoo-jung, Koreli şarkıcı ve rapçi

Ölümler

• 1185 - I. Andronikos, Bizans İmparatoru (d. 1118)
• 1362 - VI. İnnocentius; gerçek adı ile Étienne Aubert, Papa (d. 1282 ya da 1295)
• 1612 - IV. Vasili, Rus Çarı (d. 1552)
• 1764 - Jean-Philippe Rameau, Fransız barok besteci (d. 1683)
• 1819 - Gebhard Leberecht von Blücher, Prusyalı Generalfeldmarschall (d. 1742)
• 1869 - Peter Roget, İngiliz hekim ve dilbilimci (d. 1779)
• 1889 - Fustel de Coulanges, Fransız tarihçisi (d. 1830)
• 1906 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (d. 1859)
• 1907 - İlia Çavçavadze, Gürcü edebiyatı ve siyasal yaşamının 19. yüzyılda en önde gelen adı (d. 1837)
• 1919 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (d. 1871)
• 1941 - Eugen von Schobert, Alman general (d. 1883)
• 1961 - Carl Hermann, Alman Kristalografi profesorü (d. 1898)
• 1967 - Vladimir Bartol, Sloven yazar (d. 1903)
• 1968 - Tommy Armour, İskoç-Amerikalı golfçü (d. 1894)
• 1974 - Bedri Böke, Türk asker ve binici (d. 1920)
• 1977 - Steve Biko, Güney Afrikalı halk önderi (ırk ayrımına karşı mücadele eden) (d. 1946)
• 1981 - Eugenio Montale, İtalyan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1896)
• 1990 - Mustafa Düzgünman, Türk ebru sanatçısı (d. 1920)
• 1992 - Anthony Perkins, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
• 1993 - Raymond William Stacy Burr, Kanadalı oyuncu (d. 1917)
• 1994 - Tom Ewell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)
• 1994 - Boris Borisovich Yegorov, Rus kozmonot (d. 1937)
• 1995 - Jeremy Brett, İngiliz aktör (d. 1933)
• 1996 - Ernesto Beckmann Geisel, Brezilyalı asker ve siyasetçi (d. 1907)
• 2003 - Johnny Cash, Amerikalı müzisyen (d. 1932)
• 2004 - Max Abramovitz, Amerikalı mimar (d. 1908)
• 2008 - David Foster Wallace, Amerikalı roman, deneme ve kısa öykü yazarı (d. 1962)
• 2009 - John Albert Kramer, Amerikalı tenisçi (d. 1921)
• 2009 - Norman Ernest Borlaug, Amerikalı tarım bilimci (d. 1914)
• 2010 - Claude Chabrol, Fransız film yönetmeni (d. 1930)
• 2012 - Tom Sims, Snowboard dünya şampiyonu ve aynı zamanda snowboard'un mucidi (d. 1963)
• 2012 - Christopher Stevens, Amerikalı diplomat ve avukat (d. 1960)
• 2012 - Sidney Watkins, İngiliz nörocerrah (d. 1928)
• 2013 - Ray Milton Dolby, Amerikalı Ses kayıt teknolojisi mucidi mühendis ve iş insanı (d. 1933)
• 2013 - Otto Sander, Alman oyuncu (d. 1941)
• 2014 - Atıf Muhammed Ebeyd, Mısırlı politikacı (d. 1932)
• 2014 - Salah El Mahdi, Tunuslu müzikolog, orkestra şefi, besteci, flütçü, müzik eleştirmeni ve hâkim (d. 1925)
• 2016 - Ali Cevan, İranlı fizikçi (d. 1926)
• 2017 - Siegfried Köhler, Alman orkestra şefi ve klasik müzik bestecisi (d. 1923)
• 2017 - Edith "Edie" Windsor, Amerikalı LGBT hakları savunucusu (d. 1929)
• 2018 - Shlomo Aronson, İsrailli tarihçi ve siyaset bilimci (d. 1936)
• 2018 - Rachid Taha, Cezayirli şarkıcı (d. 1958)
• 2019 - Samiuela 'Akilisi Pōhiva, Tongalı siyasetçi (d. 1941)
• 2020 - Nevid Efkâri, idam edilen İranlı güreşçi (d. 1993)
• 2020 - Jean-Claude Annaert, Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1935)
• 2020 - Joaquín Carbonell, İspanyol şarkıcı-söz yazarı, gazeteci ve şair (d. 1947)
• 2020 - Carlos Casamiquela, Arjantinli ziraat mühendisi ve bakan (d. 1948)
• 2020 - Didier Lapeyronnie, Fransız sosyolog ve akademisyen (d. 1956)
• 2020 - Azmi Muhammed Mücahid, Mısırlı voleybolcu (d. 1950)
• 2020 - Kâtip Şadi, Görele ilçesinin Derekuşçulu köyünde doğmuş kemençe ustası ve sanatçısı (d. 1932)

Tatiller ve özel günler

• Dünya İlkyardım Günü^[1]

Kaynakça