Filip İncili

Makale serilerinden
Gnostisizm
Gnosis Kavramlar Adam kasia Adam pagria Eon Anima mundi Archon Barbelo Akl-ı Faal (Demiurgos) Five Seals Gnosis Luminary Manda Monad Ogdoad Pleroma Sofya Uthra Yaldabaoth Batı'da Vahiy İlâhî Aydınlanma İlâhî Nûr İslam'da Te'vil İrfan Nûr Tasavvuf İsmaililik Doğu'da Jnana Bodhi Prajna Budizm Hinduizm
İbrahimî Dürzîlik Bâtınîlik Nusayrîlik Sâbiîlik
İranî Bâbîlik Kürt Alevîliği Mani dini Yezdânizm
Proto-Gnostikler Simon Magus Cerinthus Valentinus Basilides Menander
Gnostik Metinler Gnostic Gospels Meryem İncili Nag Hammadi kütüphanesi Codex Tchacos Codex Askewianus Pseudo-Abdias Codex Brucianus Berlin Codex Clementine literature Gnosticism and the New Testament
Nag Hammadi metinleri Arkonların Tabiatı Kurtarıcının Diyaloğu Tomas İncili Filip İncili Yuhanna'nın Gizli Kitabı
Etkileyenler Mesih Filon Yahya
Etkilenenler Yeni Platonculuk Ezoterizm Perennial felsefe Teozofi Carl Gustav Jung
g t d

Filip İncili, Nag Hammadi'de bulunan kodekslerden ikincisinin 56. ve 86. sayfaları arasında bulunan muhtemelen valentinian gnostisizmi etkisi altında yazılmış içinde farklı özdeyişlerin toplandığı bir metindir. Literatürde incil adı altında tanınan bu metnin daha ziyade bir vaaz olduğu düşünülmektedir. Ölümden sonraki hayat gibi önemli konular hakkında didaktik bilgiler veren metin, ilk olarak yazıldığı dil olan Yunancadan Kıptîceye çevrilmiştir. Yunanca temel metnin 2. yüzyılın sonları yahut 3. yüzyılın başlarında yazıldığı tahmin edilmektedir.

Filip İncili'nin içerisinde barındırdığı Süryanice kelimeler nedeniyle bilim dünyası bu eserin Suriye'de yazılmış olabileceğini düşünmektedir.

Filip İncili yapı olarak Tomas İncili'nden farklı olsa da, içerik olarak oldukça benzerdir. Pavlus'un mektuplarında dile getirilen birçok düşünce bu metin içerisinde gnostik bir yaklaşımla yorumlanmıştır. Filip İncilini özel kılan bir diğer durum, Yuhanna İncili'nde bahsi geçen sevilen havari rolünün, bu incil içerisinde Mecdelli Meryem'e verilmesidir.

Kaynakça

• Ekrem Sarıkçıoğlu, Filip İncili, OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6,1992, S. 1-20.