Domino teorisi

Domino taşlarının devrildiklerinde sırayla yanlarındaki taşları da devirmeleri esasına dayalı oyundan esinlenerek, Amerikalı siyasetçilerin Soğuk Savaş döneminde bir ülkenin komünist idare altına düşmesinin komşu ülkelere de komünizmin yayılmasına sebebiyet verebileceği varsayımına dayanan teorileri.

Çin'de 1949 yılında komünist idarenin kurulması, 1950'de Kore Savaşı'nın çıkması ve 1954 yılında Vietnam komünist ordusu Viet Minh'in Çinhindi'ye hakim sömürgeci kuvvet Fransa'yı büyük bir yenilgiye uğratması neticesinde Vietnam'ın kuzeyinde bir komünist idarenin kurulması ABD'de komünizmin bir ülkeden diğerine atlayarak tüm Asya'ya yayılacağı zannını uyandırdı.

Dönemin ABD Başkanı Dwight Eisenhower'ın 7 Nisan 1954 tarihinde yaptığı basın açıklamasında bu endişeye ilk kez resmi ağızdan değinilmiş,^[1] bu da Kore Savaşı'nda olduğu gibi ABD müdahalelerinin altyapısını oluşturmuştu. Öte yandan, Sovyetler Birliği ve komünist dünyaya komşu ülkelere yönelik çeşitli askeri, siyasi ve ekonomik önlemleri içeren Çevreleme politikası da bu şekilde ABD dış politikasında önemli bir yer tutmaya başlamıştır.

Öte yandan, Vietnam Savaşı'nda ABD'nin başarısızlığa uğraması sonucunda önce Güney Vietnam, sonra da Laos ve Kamboçya komünist idarelerin eline geçtiyse de, beklenen domino etkisi ortaya çıkmamış ve komünizmin Asya'da yayıldığı ülkeler bunlarla kısıtlı kalmıştır.

Ayrıca bakınız

• Vietnam Savaşı
• ASEAN

Kaynakça