Deri

İnsan derisi.
Bir gergedanın cildi.
Cilt katmanları

Deri, cilt veya ten, bazı hayvanların vücutlarını kaplayan en üst katman olup, altında barındırdığı kas ve organları koruyan doku tabakalarından oluşan bir örtü sistemi organıdır. Bu tabakanın altında yağ tabakası vardır.[1] Yağ tabakası canlının vücudunu sıcak tutar ve darbelere karşı korur. Burada bulunan ter bezleri boşaltıma yardımcı olur. Deri solunumu nemli vücut yüzeyinde gerçekleşir. Hücrelerde oluşan (O2) oksijen difüzyonla atılır. CO2'de difüzyonla atılır. Bu canlıların gelişmiş organları yoktur. Dış ortamla gaz alışverişi nemli deriden difüzyonla geçer. Derinin nemli kalması mukus tabakası ile gerçekleşir.[2]

Cilt hayvanları dışarıya karşı koruyan bir bariyerdir. Aynı zamanda vücut ısısını ve su dengesini korur, çeşitli zararlı maddelerin ter yoluyla vücuttan atılımını gerçekleştirir. Üç tabakadan oluşur. En altta, destek dokusu olan kollajen, kan damarları ve salgı bezleri bakımından zengin dermis tabakası yer alır.[3] Ortada stratum bazale denilen sürekli yeni hücrelerin yapıldığı tabaka vardır ki bu hücreler yavaş yavaş cildin üst tabakalarına doğru yolculuk yaparlar ve yaklaşık 14. günde artık canlılıklarını kaybetmeye başlayarak en üstte birikirler ve stratum korneumu (boynuzsu tabaka) oluştururlar. Stratum bazalenin üstünde yer alan tabaka Stratum spinozumdur.[4] Bu iki tabakaya histologlar Stratum germinativum da demektedirler. Normal bir cildin sağlığını sürdürebilmesi için en üstteki ölü hücrelerin sürekli dökülüp yenilenmeleri gerekir.[5] Çünkü dökülüp yenilendikçe yeni deri 'daha temiz' olur. İnsan derisi kendini yaklaşık her 28 günde bir yeniler. Erkek cildi kadın cildine nazaran daha kalındır ve bu yüzden kendini yenileme süreci daha uzundur.[6][7]

Memelilerde deri, çok sayıda ektodermal doku katmanından oluşan bir örtü sistemi organıdır ve alttaki kasları, kemikleri, ligament ve iç organları korur.[8] Amfibilerde, sürüngenlerde ve kuşlarda farklı bir yapıdaki deri bulunur.

Balinalar, yunuslar ve musurgiller gibi deniz memelileri dahil tüm memelilerin derilerinde biraz kıl vardır.[9]

Deriler yapısal olarak dermis, bazal membran ve epidermis'den oluşur. Deri altı doku ise omurgalılarda örtü sisteminin en alt tabakasıdır.[10] Hayvanların kıl ile kaplı derisine kürk denir.

x10'luk büyütmede derinin katmanları görülmekte.

Kaynakça

  1. ^ "Anatomy, Skin (Integument)". Wilfredo Lopez-Ojeda; Amarendra Pandey; Mandy Alhajj; Amanda M. Oakley. National Library of Medicine. 17 Ekim 2022. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023. 
  2. ^ "An Overview of the Skin". 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  3. ^ "Skin 1: the structure and functions of the skin". 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  4. ^ "Structure And Functions Of Skin". 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  5. ^ "Skin Anatomy". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  6. ^ "Structure of normal skin". 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  7. ^ "Anatomy of the Skin". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  8. ^ "human skin". 3 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  9. ^ "Structure and Function of the Skin". 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  10. ^ "Structure and Function of Skin". 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 

Ayrıca bakınız

  • g
  • t
  • d
Cilt geliştirme
Cilt
Cilt eki
  • g
  • t
  • d
Cilt fizyolojisi
  • Galvanik cilt tepkisi
  • Cilt onarımı
  • Cilt sıcaklığı
  • Ter
Saç
Yüzeysel fasya
ve gevşek bağ dokusu
  • Adipogenez
  • g
  • t
  • d
Dermis
  • Dermatofibroma
  • Dermatofibrosarkom çıkıntıları
Derialtı
tümörler
Bağ ve
vasküler
  • Şablon:Yumuşak doku tümörleri ve sarkomalar
  • Şablon:Vasküler tümörler
  • Şablon:Myeloid malignite
Ürogenital
  • Penil papüller
Sinir
  • Nörofibrom
  • Kutanöz meninjiyoma
  • Ganglionörom
  • Schwannom
  • Palisad kapsüllü nöroma
  • İnfantil nöroblastom
  • Nöroma kutiskemik/kıkırdak
Ürogenital
  • Kordoma
  • İskelet dışı kondroma
Nevüs
  • Nevusu anemikus
  • Nevus flammeus
  • Nevusu flammeus Nuchae
  • Nevusu lipomatozus süperfisiyalis
  • Nevusu oligemicus
  • Bağ doku nevus
  • Orta hat nevus flammeus
  • Porokeratotik ekrin ostiyal ve dermal kanal nevusu
Histiyositoma
  • Pleomorfik farklılaşmamış sarkom
  • Pleksiform fibrohistiyositik tümör
  • İlerleyici nodüler histiyositoma
  • Teratom
  • Adenoma sebaseum
  • Metastatik karsinom
  • Tenosinovyal dev hücreli tümör
  • Glomus tümörü
  • Granüler hücre tümörü
  • Karsinoid
  • Desmoid tümörü
  • Neurothekeoma
  • Angiokeratoma
  • Zosteriform metastazı
  • Keratinize metaplazi
  • Epiteloid sarkoması
  • g
  • t
  • d
Tümör
Karsinom
İyi huylu
tümörler
  • Akantom
    • Büyük hücreli
    • Fissür
    • Temiz hücre
    • Epidermolitik
  • Melanoakantom
  • Pilar kılıf akantomu
  • Seboakantom
  • Seboreik keratoz
  • Siğil diskeratom
  • Keratoakantom
  • Genelleştirilmiş erüptif
  • Keratoacanthoma centrifugum marginatum
  • Birden fazla Keratoakantom
  • Soliter
  • Siğil
  • g
  • t
  • d
Deri uzantıları bozuklukları
Tırnak
  • kalınlık: Onikogrifoz
  • Onychauxis
  • renk: Beau'nun çizgileri
  • Sarı tırnak sendromu
  • Lökonychia
  • Azure lunula
  • gruplandırılmamış: Dolama
  • Şevron çivi
  • İşaret parmaklarının konjenital onikodisplazisi
  • Yeşil tırnaklar
  • Yarım tırnaklar
  • Şeytan tırnağı
  • Hapalonişi
  • Kanca çivisi
  • Tırnak batması
  • Liken planus
  • Boyuna eritronisi
  • Tırnak plağının yanlış hizalanması
  • Medyan tırnak distrofisi
  • Mees' tırnakları
  • Melanonişi
  • Muehrcke tırnakları
  • Turner-Kieser sendromu
  • Onikoatrofi
  • Onikoliz
  • Onikomadesis
  • Onikomatrikom
  • Onikomikoz
  • Onikofoz
  • Onikoptoz defluvium
  • Onikorreksis
  • Onychoschizia
  • Platonychia
  • Kıskaç tırnak
  • Plummer tırnakları
  • Tırnak sedefi
  • Pterygium inversum unguis
  • Pterygium unguis
  • Tırnak yatağının purpurası
  • Raket çivisi
  • Kırmızı lunula
  • Kabuk tırnak sendromu
  • Kıymık kanaması
  • Benekli lunula
  • Tırnak plağının boyanması
  • Kesilmiş tırnaklar
  • Subungual hematom
  • Terry tırnakları
  • Trakionişi
  • g
  • t
  • d
Morfolojiye göre deri ve uzantı hastalıkları
Büyüme
Epidermal
Pigmentli
Dermal
  • Epidermal inklüzyon kisti
  • Hemangioma
  • Dermatofibrom (selim tip bir fibröz histiositom)
  • Keloid
  • Akne
  • Lipom
  • Nörofibrom
  • Ksantom
  • Kaposi sarkomu
  • İnfantil dijital fibromatoz
  • Granüler hücre tümörü
  • Leiyomiyom
  • Lenfanjiyoma sirkumskriptum
  • Miksoid kist
Çeşitli bozukluklar
Saç
  • Telojen efluvium
  • Androgenetik alopesi
  • Alopesi areata
  • Lupus
  • Tinea capitis
  • Gevşek anajen sendromu
  • Liken planus
  • Folikülit dekalvans
  • Akne keloidalis Nuchae
Tırnak
Mukoza
  • g
  • t
  • d
Cilt kanseri ve nevi ve melanomlar
Melanom
  • Mukozal melanom
  • Yüzeysel yayılmalı melanom
  • Nodüler melanom
  • Lentigo '
    • lentigo malign / lentigo malign melanom
    • Akral lentiginöz melanom
  • Amelanotik melanom
  • Desmoplastik melanom
  • Spitz nevus özellikli melanom
  • Melanom küçük nevus benzeri hücreler
  • Polipoid melanom
  • Nevoid melanom
  • Kesin kötü huylu potansiyeli melanositik tümörleri
Nevüs/
Melanotik nevus
  • Ito Nevusu / Ota Nevusu
  • Spitz nevus
    • Pigmentli iğ hücreli nevüs
  • Halo nevus
  • Psödomelanom
  • Mavi nevus
  • Konjenital melanositik nevus
  • Balon hücreli nevüs
  • Displastik nevus / displastik nevus sendromu
  • Akral nevus
  • Becker nevus
  • Benign melanositik nevus
  • Nevusu spilus
  • g
  • t
  • d
Tümörler ve ilişkili yapılar
Bez
Ter bezi
  • Merokrin bezler
    • Papiller ekrin adenom
    • Ekrin karsinom
    • Ekrin nevus
    • Syringofibroadenoma
    • Spiradenoma
  • Apokrin ter bezi
    • Silendrom
    • dermal Silendrom
    • Siringokistadenoma papilliferum
    • Papiller hidradenoma
    • Hidrokistom
    • Apokrin bezi karsinomu
    • Apokrin nevus
  • Ekrin/apokrin
    • Siringoma
    • Hidradenoma veya Akrospiroma/Hidradenokarsinom
    • Serum adenomu
Yağ bezi
  • Nevusu yağ
  • Muir-Torre sendromu
  • Yağ salgılayan karsinom
  • Yağ salgılayan adenom
  • Sebaceoma
  • Yağ nevus sendromu
  • Yağ salgılayan hiperplazisi
  • Mantleoma
Saç
  • Pilomatrikom / Malign pilomatrikoma
  • Trikoepitelioma
    • CYLD kutanöz sendromu
    • Soliter trikoepitelyoma
    • Desmoplastik trikoepitelyoma
    • Genelleştirilmiş trikoepitelyoma
  • Trikodiskoma
  • Trichoblastoma
  • Fibrofolliculoma
  • Trichilemmoma
  • Trikilemmal karsinom
  • Proliferatif trikilemmal kist
  • Dev soliter trikoepitelyoma
  • Trikoadenom
  • Trikofolliküloma
  • Genişlemiş gözenek
  • Isthmicoma
  • Fibrofolliculoma
  • Perifoliküler fibrom
  • Birt-Hogg-Dube sendromu
  • Hamartom
    • Bazaloid foliküler hamartom
    • Follikülosebase kistik hamartom
    • Follikülosebaz-apokrin hamartom
Tırnak
  • Tırnak yatağının neoplazmaları
  • g
  • t
  • d
İnsan derisi
Epidermis
  • Stratum corneum
  • Stratum lucidum
  • Stratum granulosum
  • Stratum spinosum
  • Malpigh katmanı
  • Stratum basale
Bazal membran
Dermis
Deri altı doku
Cilt eki
Cilt bezi
Saç
Tırnak
  • Tırnak matrisi
  • Tırnak plağı
    • Lunula
  • Eponychium
  • Paronişyum
  • Hiponychium
  • g
  • t
  • d
Baş
Kafatası · Kafa derisi · Alın · Göz · Kulak · Burun · Ağız · Köpek dişi · Dil · Diş · Yüz · Yanak · Çene · Dudak
Boyun
Âdem elması · Boğaz · Ense · Gırtlak
Gövde
Üreme organları
Erkek
Kadın
Uzuvlar
Kol
Bacak
Kalça · Kıç · But · Diz · Baldır · Topuk · Ayak bileği · Ayak · Ayak parmağı
Cilt
Deri · Saç · Kıl · Tırnak
Sistem
İlgili
  • İnsan iskeleti
  • Organ sistemleri
  • Anatomi
  • Organeller
  • Kan
  • Saç
  • Sinir sistemi
  • Örtü sistemi
  • Sindirim sisteminin gelişimi
  • Endokrin sistemin gelişimi
  • Baş ve boyun gelişimi
  • Bütünsel geliştirme
  • Lenfatik organların gelişimi
  • Memeli dolaşım sisteminin gelişimi
  • Sinir sisteminin gelişimi
  • Solunum sisteminin gelişimi
  • Üreme sisteminin gelişimi
  • Üriner sistemin gelişimi
  • Embriyoloji
  • Ekstraembriyonik ve fetal membranlar
  • Organ sistemi gelişimi
  • Kulak anatomisi
  • Epitel serisi
  • Eril üreme sistemi
  • Kadın üreme organları
  • Burun anatomisi
  • Göz
  • Göz anatomisi
  • Diş anatomisi
  • Ağız anatomisi
  • g
  • t
  • d
Diğer dermatolojik ürünler (D11)
Medikal şampuanlar
Setrimid - Kadmiyum bileşikleri - Selenyum bileşikleri - Povidon-iyodin - Sülfür bileşikleri - Ksenisalat
Diğer dermatolojik ürünler
seboreik dermatit/kepek (Lityum süksinat, Çinko piritiyon)

cilt rengini açma/depigmentasyon (Hidrokinon, Mekinon, Monobenzon)

antienflamatuvar/Immunomodulatörler (Oksaseprol, Gamolenic asit), Pimekrolimus, Takrolimus)

kellik tedavileri (Finasterid, Minoksidil)

kıl büyümesi durdurucu ajan (Eflornitin)

diğer (Kalsiyum glukonat, Magnezyum sülfat, Tiratrikol)
  • g
  • t
  • d
Makroskobik
Birincil lezyonlar
İkincil lezyonlar
Deri altı doku
  • Keratin Hiperkeratoz
  • Parakeratosis
  • Diskeratoz
Taslak simgesiAnatomi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.


Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNE: XX526295
  • BNF: cb11965434q (data)
  • GND: 4023838-6
  • LCCN: sh85123164
  • LNB: 000092113
  • NDL: 00563596
  • NKC: ph341328
  • NLI: 987007546126605171
  • TA98: A16.0.00.002