Çin operası
Çin Operası (Çince: 戏曲/戲曲; Pinyin: xìqǔ) Çin’de popüler bir drama ve müzikal tiyatro formudur. Çin’de değişik bölgelerde, kimileri kökeni yüzlerce yıl öncesine dayanan operalar bulunmaktadır. Bunlar arasında Pekin Operası ve Kunqu sayılabilir.
Tarihi
Genel olarak Çin’de bilinen ilk opera topluluğunun Tang Hanedanı imparatoru Xuanzong (712–755) zamanında kurulduğu kabul edilir. “Armut Bahçesi” (梨园/梨園; líyuán) adındaki bu topluluk imparatorun kişisel zevki için gösteriler yapmaktaydı. Günümüzde de opera sanatçıları “Armut Bahçesini Öğrencileri” (梨园弟子/梨園弟子, líyuán dìzi) olarak anılmaktadır. Yuan Hanedanı dönemi (1279–1368) formu Zaju’de (雜劇, zájù) "Dan" (旦, dàn, kadın karakter), "Sheng" (生, shēng, erkek karakter), "Hua" (花, huā,boyalı yüz) ve "Chou" (丑, chŏu, palyaço) gibi Çin operasının değişmez rolleri ortaya çıktı. Ming Hanedanı dönemi ve Qing Hanedanı dönemi başlarında Wu bölgesinin operası Kunqu en popüler form oldu. Çin operasında günümüze ulaşan 368 farklı form bulunmaktadır. Bunların arasında en çok bilineni Pekin Operası’dır. Pekin Operası bugünkü halini 19. yüzyıl ortalarında almış ve Qing Hanedanı (1644–1911) döneminde halk tarafından büyük bir beğeniyle karşılanmıştır.
Çin Cumhuriyeti (1912 - 1949) döneminde, batılı formlar Çin’e girmeye başlamıştır. Özellikle 1919’daki Dört Mayıs Hareketi’nin ardından batı tiyatro eserleri Çin’de sahnelenmiş ve Çinli yazarlar bu tarzı taklit etmeye başlamıştır.
Çin dönemi başlarında Çin Operasının gelişimi desteklenmiştir. Ancak Kültür Devrimi sırasında çoğu opera topluluğu dağıtılmış; Batılı eserlerle birlikte pek çok tarihi Çin operası da yasaklanmıştır. Kültür Devrimi'nin ardından Çin Operası yeniden canlanma yaşamış; sahne ve televizyonda popüler bir eğlence olmaya devam etmiştir.
Farklı kollar
Kuzey kolları:
- Pekin operası
- Henan operası
- Qinqiang (Shaanxi)
Güney kolları:
|
Diğerleri:
|
|
