Çin Çiftliği Savaşı

Çin Çiftliği Savaşı
İsrail'in Abiray-Lev Operasyonu planı
Tarih 15–17 Ekim 1973 Bölge Büyük Acı Göl kuzeyi ve Süveyş Kanalı, Sina Yarımadası, Mısır doğusu Sonuç İsrail'in askeri zaferi. İsrail ve Mısır'ın politik zaferi Arap devletlerinin ABD'ye yönelik petrol ambargosu
Taraflar
İsrail	Mısır
Komutanlar ve liderler
Ariel Şaron Moşe Dayan David Elazar İsrael Tal Şmuel Gonen Yitzhak Hofi Binyamin Peled Haim Bar-Lev	Ahmed İsmail Ali Abd Rab el-Nabi Hafez Ibrahim El-Orabi Abd el-Hamid Abd el-Sami' Sayed Saleh
Güçler
İsrail: Güçlendirilmiş zırhlı tugayı Başlangıçta 97 tank, daha sonra: Bir zırhlı tümen ve bir paraşütçü tugayı	Mısır: Bir piyade tugayı Bir mekanize tugayı İki hafif zırhlı tugayı 136 tank
Kayıplar
Ağır	Ağır

Çin Çiftliği Savaşı, Yom Kippur Savaşı'nın bir parçası olarak Mısır Ordusu ile İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) arasında 15 Ekim - 17 Ekim 1973 arasında gerçekleşti. Büyük Acı Göl'ün kuzeyinde ve Süveyş Kanalı'nın emen doğusunda, Mısır tarımsal araştırma istasyonunun yakınında, Sina Yarımadası'nda gerçekleşti. Bölge, İsrail ordusu tarafından Çin Çiftliği olarak biliniyordu; ancak bu araştırma istasyonunun Japon yapımı ekipman kullanmasından kaynaklanan bir yanlış isimdi. (Çiftlikte makinelerin üzerindeki Japonca Kanji karakterleri İsrailli gözlemciler tarafından Çinli Hanzi karakterler ile karıştırıldı.)^[1][2]

Savaş, IDF'nin kanala bir koridor kurma ve geçiş için köprülerin döşenmesine izin verme girişimi olan Abiray-Lev ("Yiğit Adamlar") operasyonunu ile başladı. Abiray-Lev yönetiminde İsrailliler, Çin Çiftliği içinde ve çevresinde Mısır kuvvetlerine saldırdı.

Kararlı Mısır direnişi, ağır kayıplar yaşayan İsrailliler için ilerlemeyi son derece yavaş hale getirdi. İsrailliler defalarca zırhlı takviye getirdi, ancak fazla ilerleme kaydedemediler, yalnızca ikinci gün önemli bir kavşağı ele geçirmeyi başardılar. Piyade eksikliğinden muzdarip olan İsrailliler, 16/17 Ekim gecesi paraşüt harekâtı başlattılar. Zırhlılar için anti-tank savunmasını temizlemekle görevlendirildiler, ancak ağır Mısır ateşi tarafından sıkıştırıldılar. Paraşütçüler, İsraillilerin kanala köprü ekipmanını fark edilmeden götürmesine yetecek kadar Mısır'ın dikkatini çekti. Zırhlı kuvvetler daha sonra paraşütçüleri kurtardı.

Mısırlılar, 17 Ekim'de zırhlı saldırı ile savunmalarını ilk durumlarına döndürmeye çalıştı. Başlangıçta başarılı oldular, ancak tüm gün süren bir zırhlı savaşta İsrail'in karşı saldırıları tarafından geri püskürtüldü. Sürekli çatışmalardan ciddi şekilde yıpranan Mısırlılar, kanala giden rotaların kontrolünü bırakarak İsraillilere yol verdiler. Çarpışma, savaşın en maliyetli ve en kanlı çarpışmalarından biri olarak bilinir.

Arka plan

6 Ekim 1973'te Mısır, Süveyş Kanalı'nı geçmek ve 1967'den beri İsrail tarafından işgal edilen Sina Yarımadası'nın karşı kıyısında köprübaşları kurmak amacıyla Bedir Operasyonunu başlattı. Suriye'nin Golan Tepeleri'ne saldırısıyla koordine edilen geçiş taktiksel bir sürprizle karşılaştı ve başarılı oldu. Bundan sonra İsrail rezervlerinin karşı saldırıları da başarısız oldu. 10 Ekim'e gelindiğinde, cephedeki çatışmalar durgunluğa ulaştı. Mısırlılar, kanalın batı yakasından hava koruması sağlayan karadan havaya füzelerinin menzili içinde kalırken İsraillileri tahkimat kazarak yıpratmayı umdular ve İsrailliler ana çabalarını aleyhine yönlendirmeye odaklandılar. Bu esnada Golan'daki Suriyeliler ise hırpalanmış güçlerini yeniden organize ediyorlardı. İsrail'in başarısızlıkları, İsrail Güney Komutanlığı şefi Tümgeneral Shmuel Gönen'in yerine Chaim Bar-Lev'in getirilmesine yol açtı, ancak Gonen hala yardımcısı olarak operasyona teşvik etmeye devam etti.^[3][4]

Enver Sedat, kıdemli komutanlarının protestoları karşısında İsrail'in Suriyeliler üzerindeki baskısını hafifletme umuduyla stratejik Sina dağ geçitlerini ele geçirmek için bir saldırı emri verdiğinde durum değişti. Sonuçta ortaya çıkan saldırı, kötü planlanmış ve kötü idam edilmişti, hedeflerinden hiçbirine ulaşamadan Mısırlıların ağır kayıplarıyla sonuçlandı. Bu, İsraillilere bir karşı saldırı başlatma fırsatı verdi.^[5][6][7]

14 Ekim'de, Mısır saldırısının hemen ardından İsrail Genelkurmay Başkanı David Elazar, Tel Aviv'deki bir toplantıda İsrail kabinesine Süveyş Kanalı geçiş operasyonunun genel hatlarını sundu. Elazar, operasyonun askeri ve siyasi kazanımlarını ve ikmal yolları tehdit altına girdiğinde doğu kıyısındaki Mısır kuvvetlerinde yaşanabilecek çöküşü vurguladı. Elazar, kabineden oybirliğiyle destek aldı. O günün ilerleyen saatlerinde Bar-Lev, Sina cephesinin üst düzey ve ana bölüm komutanlarının katıldığı bir toplantıya başkanlık etti: Binbaşı Generaller Abraham Adan, Ariel Sharon ve Kalman Magen. Bar-Lev, 15/16 Ekim gecesi geçiş operasyonuna başlama kararını İsrailli subaylara bildirdi ve tümen komutanlarına görev ve sorumluluklar verdi.^[8][9][10]

Abirey-Lev Operasyonu

İsrail geçişi için belirlenen plana göre, Abirey-Halev Operasyonu (İbranice "Yiğit Adamlar" için), belirlenen geçiş noktası Süveyş Kanalı üzerindeki Büyük Acı Göl'ün kuzey ucunda, Deversoir yakınlarında bulunuyordu. İsrailliler, Deversoir'e giden ana yolu açmak ve geçiş bölgesinin 5 kilometre (3,1 mil) kuzeyine uzanan bir koridoru güvene almak zorunda kaldı. Paraşütçüler ve zırhlılar daha sonra 5 kilometre derinliğinde bir köprü başı (3.1 mil) oluşturmak için kanalı geçecek ve ardından istihkâm köprüleri döşenecek ve en az biri 16 Ekim sabahına kadar faaliyete geçmek zorundaydı.. İsrailliler daha sonra batı yakasına geçecek ve sonunda Süveyş'e ulaşma hedefi ile güney ve batıya saldıracak, böylece doğu yakasındaki iki Mısır tümenini kuşatacak ve zapturapt altına alacaktı. Güney cephesi komutanlığı, köprübaşının kurulması için 24 saat ve İsrail kuvvetlerinin Süveyş'e ulaşması için ek 24 saat ayırdı; hedefin en geç 18 Ekim'e kadar İsrail kontrolünde olması bekleniyordu. Yiğit Adamlar Operasyonu'nun uygulanmasının planlamadan ve programlardan sapacağı ve zaman çerçevesinin oldukça iyimser ve son derece gerçekçi olmadığı kısa süre sonra anlaşılacaktı.^[11][12][13]

Savaş Düzeni

Tümgeneral Ariel Şaron'un 143. Zırhlı Tümeni, koridorların açılması ve köprülerin döşenmesi gibi kritik görevler üstlendi. Tümeni arasında Tuvia Raviv'in 600. Zırhlı Tugayı, Albay Amnon Reshef'in 14. Zırhlı Tugayı ve Albay Haim Erez komutasındaki 'Haim' Tugayı vardı. Tümgeneral Abraham Adan'ın 162. Zırhlı Tümeni, 300 tankıyla kanalı geçmek ve kuşatma altına almakla görevlendirildi. Tümen, Albay Natke Nir'in 217. Zırhlı Tugayı, Albay Gabi Amir'in 460. Zırhlı Tugayı ve Aryeh Keren'in 500. Zırhlı Tugayı'nı içeriyordu. Savaş sırasında bir paraşütçü tugayı, Adan'ın tümenine transfer edilecekti. Kalman Magen'in 252. Zırhlı Tümeni, Sharon'un Deversoir'deki operasyonlarından dikkat çekmek için başlangıçta başka bir yerde dikkat dağıtıcı saldırılar başlatacaktı. Bundan sonra, bölüm koridoru ve köprü başını tutacak ve sabitleyecekti.^[14]

Bölgedeki Mısır kuvvetleri, İkinci Saha Ordusu'nun güney kanadını oluşturdu. Bu birimler Tuğgeneral İbrahim Oraby komutasındaki 21. Zırhlı Tümen ve Tuğgeneral Abd Rab el-Nabi Hafez komutasındaki 16. Piyade Tümeni idi. Tümen komutanı olmanın yanı sıra Hafız, 21. Tümeni de içeren tümeninin köprübaşındaki güçlere de komuta ediyordu. Oraby'nin birimi, Albay Sayed Saleh yönetimindeki 1. Zırhlı Tugayı; Albay Othman Kamel komutasındaki 14. Zırhlı Tugay; ve Albay Talat Müslim komutasındaki 18. Mekanize Tugay. Hafız'ın 16. Tümeni Albay Abd el-Hamid Abd el-Sami'nin komutasındaki 16. Piyade Tugayı ile 116. Piyade ve 3. Mekanize Tugayları içeriyordu.^[15]

Kaynakça

Kaynakça

• Elusive Victory: The Arab-Israeli Wars, 1947–1974. Military Book Club. 2002. ISBN 0-9654428-0-2. 
• The Albatross of Decisive Victory: War and Policy between Egypt and Israel in the 1967 and 1973 Arab-Israeli Wars. Greenwood Publishing Group. 2000. ISBN 0-313-31302-4. 
• Military Battles on the Egyptian Front. First (Arapça). Dār al-Shurūq. 2002. s. 903. ISBN 977-09-0866-5. 
• The Two O'Clock War: The 1973 Yom Kippur Conflict and the Airlift That Saved Israel. St. Martin's Press. 2002. ISBN 0-312-27303-7. 
• No Victor, No Vanquished: The Arab-Israeli War, 1973. Presidio. 1997. s. 370. ISBN 0-89141-615-3. 
• The 1973 Arab-Israeli War: The Albatross of Decisive Victory. Combat Studies Institute, U.S. Army Command and General Staff College. 1996. 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2010. 

Alıntılar