Szkoła szkocka

Thomas Reid, twórca szkoły szkockiej
Dugald Stewart, czołowy przedstawiciel szkoły szkockiej

Szkoła szkocka w filozofii – kierunek filozoficzny zapoczątkowany w XVIII wieku przez Thomasa Reida i rozwijany przez innych szkockich filozofów i uczonych skupionych zwłaszcza wokół Uniwersytetu w Edynburgu. Szkoła szkocka podkreślała zaufanie do zdrowego rozsądku oraz naturalnego poglądu na świat, uznawała istnienie prawd niedowiedzionych i zarazem pewnych (zwłaszcza istnienie jaźni i rzeczy realnych), a także uznawała introspekcje za właściwą metodę uprawiania filozofii[1].

Przedstawiciele

Głównymi przedstawicielami szkoły szkockiej byli (poza wspomnianym już Thomasem Reidem): Dugald Stewart, James Beattie, Adam Ferguson, Thomas Brown. Do szkoły zbliżony był również William Hamilton, również wykładający na Uniwersytecie Edynburskim[2].

Szkoła szkocka we Francji

Szkoła Szkocka odegrała również dużą rolę we Francji, gdzie dotarła na początku XIX wieku za sprawą P. P. Royer-Collarda. Natomiast po rewolucji lipcowej 1830 r., w związku z reformą nauczania szkół średnich, Victor Cousin, Théodore Jouffroy i Pierre Laromiguière opracowali nowy program nauczania oparty na filozofii szkoły szkockiej. Jak podaje W. Tatarkiewicz - od 1832 r. stała się ona na lat przynajmniej dwadzieścia oficjalną filozofią Francji[3].

Przypisy

  1. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii. Tom 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, s. 154-157.
  2. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii. Tom 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, s. 157.
  3. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii. Tom 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, s. 157.
  • p
  • d
  • e
Epistemologia
przedmiot
  • poznanie
  • wiedza
  • nauka
przykłady zagadnień
sądy (przekonania)
uzasadnienia
zjawiska
rozumowanie
noeza
poglądy na
możność poznania
realizm
sceptycyzm
antyrealizm
poglądy na
źródła poznania
racjonalizm
(aprioryzm)
empiryzm
(aposterioryzm)
fundacjonalizm
irracjonalizm
inne
tradycje
idealizm
pozytywizm
inne
powiązane dyscypliny
Encyklopedia internetowa (szkoła filozoficzna):
  • Britannica: topic/philosophy-of-common-sense
  • SNL: common_sense-filosofi