Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu
İspanyolca: Ejército Zapatista de Liberación Nacional
Kuruluş1994-günümüz
Lider(ler)
  • Subcomandante Marcos
  • Comandante Ramona
  • Subcomandante Elisa
Etkin bölgelerChiapas, Meksika
İdeolojiNeozapatizm
Anti emperyalizm
Anarşizm
Antikapitalizm
Alter-globalizasyon
Özgürlükçü sosyalizm[1]
Radikal demokrasi[2]
BüyüklükYaklaşık 3.000 aktif katılımcı ve milis; on binlerce sivil destekçi
Müttefikler Devrimci Halk Ordusu (EZLN tarafından reddedildi)
Rakip(ler)Meksika Hükûmeti
ABD Hükûmeti
Sinaloa Karteli
Los Zetas[3]
Tapınak Şövalyeleri Karteli[4]
Jalisco Yeni Nesil Karteli
Juárez Karteli
Körfez Karteli
İnternet sitesiSite
Meksika tarihi
Çağdaş Meksika
Meksika Devrimi
Meksika petrol kamulaştırmaları
Zapatistalar
NAFTA
Meksika Uyuşturucu Savaşı
  • g
  • t
  • d

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu veya Zapatistalar (Ejército Zapatista de Liberación Nacional, EZLN) Meksika'nın en yoksul eyaletlerinden Chiapas'ta yerleşik anarşist bir devrimci gruptur.

Adını Meksika Devrimi'nin (1910-1920) lideri olan Emiliano Zapata'dan alır. Kendilerini Zapata'nın ideolojik mirasçıları ve emperyalizme karşı beş yüz yıldır süren yerli direnişin vârisleri olarak görürler.

Yaşadıkları toprakları hükûmetten bağımsız ve kendi özerk bölgeleri olarak görürler. "Topraklar halkındır" şiarındadırlar ve "Halk emreder hükûmet uygular" derler. En önemli sloganları "Artık Yeter" manasındaki Ya Basta! (Enough is Enough) ve "Adalet! Özgürlük! Demokrasi!"dir. Kendilerine destek bulabilmek için interneti, uydu teknolojilerini kullanmaktadırlar.

Zapatistalar, küreselleşmenin ve neoliberalizmin köylerde yaşayan yerli halkları kötü bir şekilde etkilediğini ve onları açlığa ittiğini düşündüğünden küreselleşme ve neoliberalizm karşıtıdır. 1982 yılında içlerinde Subcomandante Marcos'un da bulunduğu bir grup Maoist gerilla tarafından temelleri atılmıştır. On seneyi aşkın bir hazırlık süreci ve örgütlenmeden sonra 1 Ocak 1994'te NAFTA'nın uygulanmaya başladığı gün silahlı ayaklanma başlatmışlar ve San Cristobal de Las Casas'ın birçok belediyesini işgal etmişlerdir.

Örgütün sosyal yapısı genelde yerlilerden oluşmakla birlikte diğer şehirlerde destekçileri ve uluslararası destek ağı vardır.

Zapatista hareketinin görünen yüzü Subcomandante Marcos'tur. Diğer Zapatista komutanlarının aksine Marcos, Maya yerlisi değildir.

Organizasyon

Zapatistalar kendilerini adem-i merkeziyetçi bir örgüt olarak tanımlıyor. Sözde Subcomandante Marcos, grubun tek bir lideri olmadığını iddia etmesine rağmen lideri olarak kabul ediliyor. Siyasi kararlar, topluluk konseylerinde görüşülür ve karara bağlanır. Askeri ve örgütsel meseleler Genel Komutanlığı (Devrimci Yerli Gizli Komitesi - Genel Komuta veya CCRI-CG) oluşturan Zapatista bölge büyükleri tarafından kararlaştırılır.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Prichard, Alex; Kinna, Ruth; Pinta, Saku; Berry, David Berry (2017). Libertarian Socialism: Politics in Black and Red. PM Press. s. 18. ISBN 978-1-62963-402-9. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. ... in the period since the fall of the Berlin Wall, two events stand out as examples of libertarian socialist experimentation: the Zapatista uprising in Chiapas, Mexico in 1994 ... 
  2. ^ Day, Richard J. F. (2005). Gramsci is Dead: Anarchist Currents in the Newest Social Movements. Pluto Press. s. 195. ISBN 978-0-7453-2112-7. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  5. ^ Mazarr, Michael J. (2002). Information Technology and World Politics. Palgrave Macmillan. s. 44. ISBN 978-0-230-10922-3. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

  • EZLN resmî sitesi20 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • g
  • t
  • d
Yerli hakları
Haklar
Çatışma çözme · Kültürel çeşitlilik · Kültürel miras · Zorunlu asimilasyondan özgür olmak · Zorla uzaklaştırılmaktan özgür olmak · Irk ayrımından özgür olmak · Din özgürlüğü · Cinsiyet eşitliği · İnsan hakları · Yerli fikri mülkiyet hakları · Yerli dil · Toprak hakları · Arazi kullanım planlaması · Yerliliği belirleme hakkı · Self determinasyon · Geleneksel bilgi
Devlet
kuruluşları
Aboriginal Affairs and Northern Development Canada · İnsan ve Halkların Hakları Üzerine Afrika Komisyonu · Arktik Konseyi · Kızılderili İşleri Bürosu · Yerli Halklar Konseyi · Fundação Nacional do Índio · Yerli Halkların Kalkınması için Ulusal Komisyon · Yerli Halklar Üzerine Ulusal Komisyonu (Filipinler) · Birleşmiş Milletler Yerli Sorunları Daimi Forumu
Hükümet dışı ve
siyasi örgütler
Amazon Watch · Assembly of First Nations · Confederación de Nacionalidades Indígenas del Ecuador · Congress of Aboriginal Peoples · Coordinadora de las Organizaciones Indígenas de la Cuenca Amazónica · Cultural Survival · Friends of Peoples Close to Nature · Indigenous Peoples Council on Biocolonialism · International Work Group for Indigenous Affairs · Organización Nacional Indígena de Colombia · Native American Rights Fund · Survival International · Temsil Edilmeyen Milletler ve Halklar Organizasyonu  · Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu · (devamı ...)
Konular
Hukuki temsil
Yerli ve Kabile Halkları Sözleşmesi, 1989 · Yerli Halkların Hakları Bildirgesi, 2007
Tarihi hadiseler
2009 Peru siyasi krizi · Chiapas çatışması · Diego Garcia'da nüfus azaltımı · Awa’uq Katliamı · Yüksek Arktik Tehciri · Kızılderili Tehciri · Mapuche çatışması · Oka krizi · Rubber boom · San olayı · Çalınmış Kuşaklar
Kategori:Yerli hakları · Kategori:Yerli halklar
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin