Yünören, İmranlı
Yünören
Yünören'in Sivas'taki konumu
Türkiye (2021)
Yünören, Sivas ilinin İmranlı ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyün adı, 1522 ve 1928 yılı kayıtlarında Cögi ya da Cögü olarak geçmekte iken halk dilinde Elmaseki olarak geçmektedir.[3] Köyle ilgili bazı yazılı bilgiler 1642 tarihli Avârız defterlerinde yer almaktadır. Bu tarihte Erzurum Eyaleti'nin Kuruçay kazasının merkez nahiyesine bağlı "Çögi (İğdir)" adıyla bir köy olarak bahsedilen yerleşimde, avârıza konu 7 Müslüman hane yaşamaktaydı.[4]
Coğrafya
Köy, Sivas il merkezine 138 km, İmranlı ilçe merkezine 35 km uzaklıktadır.[5]
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 35[2] |
| 2020 | 39[2] |
| 2019 | 44[2] |
| 2018 | 32[2] |
| 2017 | 30[2] |
| 2016 | 38[2] |
| 2015 | 40[2] |
| 2014 | 49[2] |
| 2013 | 45[2] |
| 2012 | 44[2] |
| 2011 | 42[2] |
| 2010 | 36[2] |
| 2009 | 20[2] |
| 2008 | 25[2] |
| 2007 | 7[2] |
| 2000 | 86[5] |
Cogi Baba Çeşmesi ve Cemevi
Birbirlerine çok yakın olan Yünören ile Avşar köyleri arasında yer alır ancak günümüzde daha yakın olduğu Yünören köyü sınırları içerisindedir ve yanına Cemevi inşa edilmiştir. (İki köyün arası yaklaşık 3,5 km kadardır. Birinden diğerine yürüyerek 15 dakikada ulaşmak mümkündür.) "Coğü Baba" olarak da bilinir. İnanışa göre burada yatan eren Battal Gazi'nin askerlerinden biridir ve türbenin yakınındaki bu çeşmeden abdest almıştır. Cogi Baba’nın türbesini ziyaret eden insanlar çoğu zaman bu çeşmeye de uğrayıp şifa niyetiyle içerler ve şişelere doldurarak götürürler. Anlatılanlara göre her yıl hac zamanı geldiği zaman çeşmenin suyu çekilir. Hacılar memleketlerine dönmeye başladığı zamanda ise yeniden akmaya başlar. Çünkü yer altından akarak hacılar susuz kalmasın diye Zemzem suyuna karıştığına inanılmaktadır. Başka bir rivayet ise üç ayların girmesiyle kızıla dönüp kan rengini aldığı yönündedir.[6] Çocuğu olmayan kadınlar bu suyun birazını içer, kalanını da yıkanacağı suya katar. Ağrıyan yere bu suyun sürüldüğünde ağrının geçtiğini söyleyenler de bulunmaktadır.[7] (Türbe ise günümüzde Avşar köyü sınırları içerisinde kalmaktadır. Cogi Baba’nın torunlarına, ellerindeki şecereye istinaden sancak verildiği rivayet olunur. Ancak bahsi geçen sancağın daha sonra Şarkışla'nın Akcakışla bucağına bağlı Alaman köyündeki Coğlü Baba Türbesi'ne götürüldüğü söylenmektedir.[8])
Köyün eski adı olan Cögi/Çögi sözcüğünün de bu erenin adından kaynaklanıyor olduğu anlaşılmaktadır.
Kara Cöğü gonca gülün harmanı,
Ahmet Dede okur aşkın fermanı,
Pire Dede yetmiş derdin dermanı,
Karlık Baba peyik salmış erlere.
- Kul Himmet -
İsmin kökeni
Cogi/Cogü/Coğü isminin nereden kaynaklandığı etimolojik olarak net değildir. Kürtçe ve hatta Kafkas dilleri dikkate alınmalıdır. Ahmet Yesevi'nin öğrencilerinden olan Türk Tasavvuf tarihi içerisinde adı geçen "Kasım Cogi" olduğu da öne sürülmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Yunoren, Turkey Page" (İngilizce). fallingrain.com. 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Sivas İmranlı Yünören Köyü Nüfusu". nufusune.com. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Başıbüyük, Adem (2012). "Gercanis ve Kuruçay Kazalarının XVII. Yüzyıl Ortalarındaki Nüfus Ve Yerleşme Özellikleri". Doğu Coğrafya Dergisi. 17 (27). dergipark.org.tr. ss. 85-104. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020.
- ^ a b "Yünören Köyü". yerelnet.org.tr. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2015.
- ^ Recep Demir, İmranlı’nın Sosyo-Kültürel ve Dini Yapısı Üzerine Bir İnceleme, (Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü - Yüksek Lisans Tezi), Sivas, 2002, Sayfa: 115
- ^ Ahmet Gökbel, Ahmet İmranlı'nın İnanç Coğrafyası ve İlçedeki Ziyaret Yerleri İle İlgili İnanç ve Uygulamalar, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cilt: VII / 1, Sayfa: 1-19, Haziran-2003-Sivas
- ^ Sivas’ta Yatmakta Olan Horasan Merkezli Anadolu Erenleri, Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA (Sayfa - 5)
Dış bağlantılar
- Cogi Baba 28 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cögi Baba Türbesi 31 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Video: 7 dakika 45 saniye)
- Avşar ve Yünören Köyleri, havadan çekim 31 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (5 dakika)
- Cögi Baba Cemevi ve Çeşmesi Fotoğrafları: Görsel 1, Görsel 2 (Yüksek Çözünürlüklü)
- Yünören, İmranlı için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
 | Türkiye'deki bir köy ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
