LGBT tarihi

Makale serilerinden
LGBT
  • Lezbiyen
  • Gey
  • Biseksüel
  • Trans
Cinsel yönelim ve cinsiyet
Tarih
Kültür
Sağlık
  • Tıbbi organizasyonlar
  • Üreme
  • Transgender sağlık hizmeti
  • Genç intihar
Toplumsal tutum
Akademik alanlar ve söylev
  • g
  • t
  • d

LGBT tarihi, ilk çağlardan günümüze kadar gelen çok eski bir uygarlık tarihine sahiptir. Lezbiyen, gey, biseksüel ve trangender bireylerin duygusal ve cinsel birlikteliğini ifade eder.

Dünya genelinde devlet hukukları sisteminde ilk olarak rönesans ve reform hareketleriyle başlayan insan hakları hareketi 19. yüzyılda Avrupa merkezli yaşanan Fransız İhtilali ile ivme kazanmış sanayi devrimi ve Ekim Devrimi[1] ile birlikte dünya genelinde teknolojik atılım yaşanmış ve insana verilen önem artmıştır. Yine XX. yüzyıl'da yaşanan[2] yeni dünyayı şekillendiren dünya savaşlarının ardından silahlı savaş karşıtlığı kabul görmüş ve soğuk savaş dönemine[1] geçilerek, ülkeler insan ve devlet ekonomilerine ağırlık vermiştir.[1] Bu da hükûmetleri ülke ekonomisinin gelişimi için[3] vazgeçilmezi olan insana yatırım ve desteği beraberinde getirmiştir. Ancak karşı cinse olan ilgi ve kadın-erkek bireyler arasındaki evlilik ve bunu bir ürünü olarak çocuk fikri dünya tarihinde hep kabul gören cinsel yönelim ve cinseliği olmuş, dolayısıyla LGBT bireyler görmezden gelen ve tanımamaya iten bir tabu olmuştur.

Özellikle XIX. yüzyıl dünyasından önce LGBT bireyler ilkel yöntemlerle cezalandırılıyordu. Ölüm ve ağır cezalara çarptırılıyordu. Bu durum modern tarihe dek sürmüş, LGBTler Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayan 1960'lı yıllardaki LGBT sosyal hareketleri ve cinsel devrimlerden önce[4] türlü ayrımcılık ve şiddete maruz kalmıştır. Yer yer polis şiddeti ve devlet eliyle şiddete maruz kalan LGBT bireyler için ilk salt çoğunluk sağlayan ilk şiddet karşıtı hak direnişi ABD'de Stonewall ayaklanmaları ile başlamış ve bu direniş sonrası Avrupa ve ABD ülkelerinde LGBT hakları hızla gelişmiş özellikler 60'lı yıllardan sonra nefret suçu ve homofobi kavramı sıkça dillendirilmiştir. Günümüzde gelişmiş batılı ülkelerde homofobi ve nefret suçu karşıtı yasalar yapılmış, yine bazı gelişmiş batılı ülkeler LGBT bireylerin eşcinsel evlilik ve evlat edinme hakkını tanımış ve yasal zeminde kabul etmiştir.

Çizelgesi

Dönem Genel tanımlama Hareketler[5] Almanya İsviçre Avusturya ABD
17. yüzyıl–1817 Geçmiş 1786–?
1817–1897 Erken geçmiş, geçmiş
1897–1945 Eşcinsel hareket İlk dalga 1897–1933 (1900–1920'ler) 1920'ler
1945–1969 Homophil hareketi İkinci dalga (1949)/1969–1971 1932–1972 (1960'lar) 1950–1969
1969–günümüz LGBT sosyal hareketleri 1971–günümüz 1972–günümüz 1975–günümüz 1969–günümüz

Kaynakça

  1. ^ a b c Fırat Genç (1 Haziran 2012). "Geçmiş Ne Kadar Geçmiş: Sosyalizm ve LGBT Hareketi". antikapitalisteylem.org. 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2015. 
  2. ^ Ömer Akpınar (28 Mart 2013). "20. Yüzyılın En Büyük İngiliz İcadı Eşcinsel Bilim Adamı Alan Turing'e Ait". Kaos GL. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2015. 
  3. ^ "Cinsellik ve Sosyalizm : LGBT Özgürleşmesinin Tarihi Politikası ve Teorisi". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2015. 
  4. ^ Yıldız Tar (13 Ağustos 2013). "'Sınıf devrimcisi homofobiye cepheden saldırmalıdır'". eha.com.tr. 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2015. 
  5. ^ Ulrike Repnik: Die Geschichte der Lesben- und Schwulenbewegung in Österreich. (Feministische Theorie Band 48), Milena Verlag, Wien 2006, ISBN 3-85286-136-5. (Almanca)
  • g
  • t
  • d
Lezbiyen, gey, biseksüel, trans tarihi
Genel konular
LGBT tarihi zaman çizelgesi · Lezbiyenlik tarihi · Eşcinsel evlilik zaman çizelgesi · Eski Ahit · Hıristiyanlık · İslam ·
Kronoloji
Antik Dünya
Antik Mısır'da eşcinsellik (Khnumhotep ve Niankhkhnum)  · Antik Yunanistan'da eşcinsellik · Antik Roma'da eşcinsellik (Hadrianus ve Antinous) · Antik Peru'da eşcinsellik
Orta Çağ - Erken Modern Dönem
20.-21. yy.
Ülkelerine göre
Kategori Kategori
  • g
  • t
  • d
Akademik alanlar
Cinsiyet çalışmaları · Lavanta dil bilimi · Lezbiyen feminizm · Eşcinsel edebiyatı · Kuir çalışmaları · Kuir teorisi · Transfeminizm
Argo · Coming out · Drag king · Drag queen · Eşcinsel evlilik ve medeni birliktelik  · Gey bar · Gey dostu · Gay rodeo · Gey ikonu · Gey mahallesi · Lezbiyen ütopya · Edebiyat  · İlgili kuruluşlar · Gey Onur Günü · LGBT'yi destekleyen dini gruplar  · Onur Yürüyüşü · Semboller · Sloganlar · Turizm · Yayınlar
Kategori:LGBT kültürü
Cinsel yönelim
Cinsiyet kimliği
Trans · Transseksüel
Heteroseksüel olmayan
LGBT hakları
ülke veya bölgelere göre
LGBT hakları başlıkları
Evlat edinme · Medeni birliktelik · Nefret suçu yasaları · Transseksüelliğin yasal yönleri · Askerlik hizmeti · Ebeveynlik · Eşcinsel evlilik (Konum · Kronoloji) · Oğlancılık yasaları
LGBT hakları
hareketleri
Cinsel yönelimler
Tıp, bilim
ve seksoloji
Biyoloji ve cinsel yönelim · Demografi · Eşcinsellik ve psikoloji · Çevre ve cinsel yönelimler · Eşcinsellik ve psikoloji · Nöroloji ve cinsel yönelimler · Tıp ve cinsel yönelimler kronolojisi · Heteroseksüel-homoseksüel süreç · Kinsey ölçeği · Klein Grid
Toplumsal tutumlar · Önyargı · Şiddet
Toplumsal tutumlar
Önyargı · Şiddet
Çevre ve cinsel yönelim · Eşcinsellik ve psikoloji · Nöroloji ve cinsel yönelim · Tıp ve cinsel yönelimler kronolojisi · Heteroseksüel-homoseksüel süreç · Kinsey ölçeği · Ergenlikte eşcinsellik · Heteronormativite
LGBT insanlara karşı şiddet
LGBT ayrımcılık