Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti

Harezm

Xorazm Xalq Sho'ro Jumhuriyati (Özbekçe)
Хорезмская Народная Советская Республика (Rusça)

1920-1925

Bayrak

${{{arma_açıklaması}}}$

Arma

Türkistan ÖSSC içinde

Harezm SHC

Başkent

Hive

Yaygın dil(ler)

Çağatayca (1920-1924),
Özbekçe (1924-1925)^[1]

Hükûmet

Sosyalist cumhuriyet

Devlet Başkanı

• 1920-1921	Hoji Pahlavon Niyoz Yusuf
• 1924-1925	Temurkhoja Yaminoghli

Tarihçe

• Kuruluşu	1920
• Han Seyid Abdullah'ın çekilmesi	2 Eylül 1920
• Kuruluş	26 Nisan 1920
• Sovyet Orta Asyası Milli Sınırlandırılması	17 Şubat 1925
• Dağılışı	1925

Öncüller

Ardıllar

Hive Hanlığı

Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Türk tarihi
Makale serilerinden

İlk Çağ • Büyük Hun İmparatorluğu (İÖ 220-İS 92) • Batı Hiung-nu (İÖ 56-36) • Kuzey Hiung-nu (48-156) • Güney Hiung-nu (48-216) • Siyenpi İmparatorluğu (93-234) • Avrupa Hun İmparatorluğu (352-469) • Sabar Hanlığı (5. yy-6. yy)
Orta Çağ • Ak Hun İmparatorluğu (420-670) • Göktürk Kağanlığı (552-744) • Doğu Göktürk (583-630) • Batı Göktürk (583-659) • İkinci Göktürk (681-744) • Avar Kağanlığı (562-803) • Seyanto Hanlığı (628-647) • Hazar Kağanlığı (630-1048) • Büyük Bulgar Hanlığı (632-668) • İdil Bulgarları (7. yy-1240'lar) • Kangar Birliği (659-750) • Birinci Bulgar İmparatorluğu (681-1018) • Uygur Kağanlığı (742-840) • Kansu Uygur (848-1036) • Karahoca Uygur (991-1209) • Karluk Hanlığı (743-1220) • Oğuz Yabguluğu (750-1055) • Karluk Yabgu Devleti (756-940) • Şirvanşahlar Devleti (799-1539) • Karahanlılar (840-1212) • Doğu Karahanlılar (1032-1210) • Batı Karahanlılar (1041-1212) • Peçenek Hanlığı (860-1091) • Tolunoğulları (868-905) • Akşitler (935-969) • Gazne Devleti (961-1186) • Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1040-1157) • Türkiye Selçuklu (1077-1308) • Kirman Selçuklu (1092-1187) • Suriye Selçuklu (1092-1117) • Irak Selçuklu (1118-1194) • Mengüçlü (1072-1277) • Harezmşahlar İmparatorluğu (1077-1231) • Danişmendliler (1080-1178) • Çaka Bey (1081-1098) • Çubukoğulları (1085-1092) • Dilmaçoğulları (1085-1192) • Saltuklu Beyliği (1092-1202) • İnaloğulları (1098-1183) • Ahlatşahlar (1100-1207) • Artuklu Beyliği (1102-1408) • Böriler (1104-1154) • Zengiler (1127-1250) • İldenizliler (1142-1225) • Erbil Beyliği (1146-1232) • Salgurlular (1148-1286) • Eyyûbîler (1171-1348) • Cengiz İmparatorluğu (1206-1368) • Delhi Sultanlığı (1206-1527) • Çobanoğulları (1227-1309) • Çağatay Hanlığı (1227-1347) • Doğu Çağatay Hanlığı (1347-1680) • Batı Çağatay Hanlığı • Altın Orda Devleti (1242-1502) • Memlûk Sultanlığı (1250-1517) • Karamanoğulları (1256-1483) • İnançoğulları (1261-1368) • Sâhib Ataoğulları (1275-1342) • Pervaneoğulları (1277-1322) • Eşrefoğulları (1280-1326) • Menteşe Beyliği (1280-1424) • Karesi Beyliği (1297-1360) • Candaroğulları (1299-1462) • Osmanlı İmparatorluğu (1299-1922) • Germiyanoğulları (1300-1423) • Hamitoğulları (1301-1423) • Saruhanoğulları (1302-1410) • Taceddinoğulları (1303-1415) • Aydınoğulları (1308-1426) • Tekeoğulları (1321-1390) • Ramazanoğulları (1325-1608) • Eretna (1335-1381) • Dulkadiroğulları (1339-1521) • Taşanoğulları (1350-1398) • Sufi Devleti (1361-1379) • Timur İmparatorluğu (1370-1507) • Akkoyunlular (1378-1508) • Erzincan Beyliği (1379-1410) • Karakoyunlular (1380-1469) • Kadı Burhâneddin Devleti (1381-1398) • Malva Sultanlığı (1392-1562) • Nogay Ordası (1398-1642) • Şeybani Hanlığı (1428-1599) • Kazan Hanlığı (1438-1552) • Kırım Hanlığı (1441-1783) • Astrahan Hanlığı (1446-1556) • Kasım Hanlığı (1452-1681)
Yeni Çağ • Sibir Hanlığı (1464-1598) • Kazak Hanlığı (1465-1729) • Buhara Hanlığı (1500-1785) • Safevî Devleti (1501-1736) • Yarkand Hanlığı (1514-1680) • Hive Hanlığı (1515-1920) • Kutbşah Devleti (1518-1687) • Babür İmparatorluğu (1526-1858) • Bakü Hanlığı (1718-1806) • Afşar İmparatorluğu (1736-1796) • Hokand Hanlığı (1740-1876) • Revan Hanlığı (1747-1828) • Buhara Emirliği (1785-1920)
Yakın Çağ • Kaçar İmparatorluğu (1794-1925) • Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti (1913) • Türkistan Millî Özerk Hükûmeti (1917-1918) • Aras Türk Cumhuriyeti (1918-1919) • İdil Ural Devleti (1918-1919) • Alaş Orda (1917-1920) • Kırım Halk Cumhuriyeti (1917-1918) • Azerbaycan DC (1918-1921) • Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti (1918-1919) • Azadistan (1919-1920) • Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Tıva Halk Cumhuriyeti (1921-1944) • Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti (1932-1934) • Hatay Devleti (1938-1939) • Doğu Türkistan Cumhuriyeti (1944-1949) • Azerbaycan Millî Hükûmeti (1945-1946) • Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi (1964-1974) • Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi (1974-1975) • Kıbrıs Türk Federe Devleti (1975-1983) • Türkiye • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti • Kırgızistan • Özbekistan • Azerbaycan • Kazakistan • Türkmenistan Tarihi Türk devletleri listesi • Tarihî ve çağdaş Türk devletleri • Türk tarihi edebiyatı'
g t d

Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (Özbekçe: Xorazm Xalq Sho'ro Jumhuriyati; Rus: Хорезмская Народная Советская Республика, Khorezmskaya Narodnaya Sovetskaya Respublika) gelen baskının etkisiyle hanın tahttan feragat ederek Hive Hanlığı'nın halefi olarak 26 Nisan 1920 tarihinde Birinci Harzemşah Kurultay'ında (Meclis) kurulduğu ilan edildi ve 20 Ekim 1923 tarihinde Harezm Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'ne dönüştü (Rusça: Хорезмская ССР, Khorezmskaya SSR).

27 Ekim 1924 tarihinde Harezm SSR milliyetlerine göre Orta Asya sınırlandırılması parçası olarak Özbek ve Türkmen SSR ve Karakalpak Özerk Oblast arasında bölündü.^[2]

Siyaset

Devrim Komitesi Başkanı

Hoji Pahlavon Niyoz Yusuf (2 Şubat 1920 - Mart 1920)

Geçici Hükümet Başkanı

Jumaniyoz Sulton Muradoghli (6 Mart 1921 - 30 Nisan 1920)

Halk Temsilciler Meclisi başkanlığının Başkanları

Hoji Pahlavon Niyoz Yusuf (30 Nisan 1920 – 6 Mart 1921)
Qoch Qoroghli (6 Mart 1921 – 15 Mayıs 1921) (Geçici Devrim Komitesi Başkanı)
Khudoybergan Divanoghli (15 Mayıs 1921 – 23 Mayıs 1921)

Merkez Yürütme Komitesi başkanlığının Başkanları

Mulla Nozir (23 Mayıs 1921 – Haziran 1921)
Allabergan (Haziran 1921 – September 1921)
Ata Maqsum Madrahimoghli (Eylül 1921 – 27 Eylül 1921)
Jangibay Murodoghli (27 Kasım 1921 – 23 Haziran 1922)
Abdulla Abdurahmon Khojaoghli (23 Haziran 1922 – 20 Ekim 1923)
K. Safaroghli (20 Ekim 1923 – 1924)
Sultonkari Jumaniyoz (1924)
Temurkhoja Yaminoghli (1924 – 17 Ocak 1925)

Coğrafya

Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti, doğuya kuzeyde ve güneyde Buhara Halk Sovyet Cumhuriyeti ve Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile sınır komşusuydu. Batı sınırını Kırgız ÖSSC (bugünün batı Kazakistan) ve Aral Gölü oluşturuyordu. 62.200 km²'lik bir alanı (24.000 sq mi) ve 600.000 'den fazla nüfusu, başta Özbekler-62,5% 28,6% Türkmenler-, Karakalpaklar-% 3,0 ve Kazaklar-3,5% vardı. Başkenti Hiva idi.^[3]

Kaynakça

^ Schiffman, Harold (2011). Language Policy and Language Conflict in Afghanistan and Its Neighbors: The Changing Politics of Language Choice. Brill Academic. s. 178-179. ISBN 978-9004201453. 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015.
^ Погорельский И.В. История Хивинской революции и Хорезмской народной советской республики 1917-1924 гг. 16 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ленинград: Изд-во ЛГУ, 1984
^ Khorezm People's Soviet Republic 25 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Big Soviet Encyclopedia on-line edition. (Rusça)

g t d Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri
Sovyetler Birliği
Ana	Azerbaycan SSC Beyaz Rusya SSC Ermenistan SSC Estonya SSC Gürcistan SSC Kazakistan SSC Kırgızistan SSC Letonya SSC Litvanya SSC Moldova SSC Özbekistan SSC Rusya SFSC Tacikistan SSC Türkmenistan SSC Ukrayna SSC
Kısa süreli	Abhazya SSC Karelo-Fin SSC Transkafkasya SFSC
Birlik dışındaki	Buhara SHC Harezm SHC