Hébertistler

Hébertistler, Fransız devrimci Jacques-René Hébert ile ilişkilendirilen radikal devrimci siyasi grup. Fransız Devrimi sırasındaki Terör Döneminde iktidarda bulunmuş ve önemli bir rol oynadıktan sonra tasfiye edilmişlerdir.

Gelişimi ve iktidarı

1789 yılına ait Le Père Duchesne kapağı[1]

Fransız Devrimi sürecinde Hébertistlerin yükselişi büyük oranda Hébert'in gazetesi Le Père Duchesne'in başarısıyla ilişkilidir. Hayali bir fırın imalatçısı işçisi olan Duchesne Babanın samimi görüşleri olarak yansıtılan fikirler Sans Culottes arasında büyük onay kazanır. Hébertist Savaş Bakanı Jean Bouchotte sayesinde silahlı kuvvetler bünyesinde de dağıtımı yapılan gazete sayesinde Hébertçi fikirler yayılır.

24 Mayıs 1793 tarihinde göreve yeni başlayan Onikiler Komisyonu[2] Hébert'i gazetesi aracılığıyla Jirondenlere karşı halkı kışkırtmak suçundan tutuklar. Ancak halkın büyük tepkisini alan karar hemen geri çevrilmek durumunda kalır, Hébert salıverilir. Çıkan olaylar ayaklanma boyutuna çıkar, Ulusal Konvansiyon sarılır, Komisyonun lağvedilmesi istenir. Halkın talepleri arasında Jironden vekillerin tutuklanması gibi talepler yerine getirilmese de Komisyon kapatılır. Ancak olaylar sürecek ve 2 Haziran günü Ulusal Muhafızların desteğini alan halk Jirondenlerin Meclisten atılmasını ister. Hébertist komutan François Hanriot komutasındaki muhafızlar sayesinde 29 Jironden vekil tutuklanır ve fiilen Jironden iktidarı sona ermiş olur.

Jean-Paul Marat'ın 1793 Temmuzunda Jironden sempatizanı bir kişi tarafından öldürülmesi üzerine Hébert liderliğini pekiştirecek ve radikal devrimci fikirleri geniş kitleleri etkilemeye başlayacaktır. Grubun artan etkisi özellikle daha az devrimci grupların tepkisini çekecektir. Bunlar arasında Montagnard liderlerden Maximilien de Robespierre ve Club des Cordeliers üyesi Georges Jacques Danton bulunur.

Suçlamalar

1793 Ekim ayında Hébertistlere karşı bir dizi suçlama yapılarak halk üzerindeki geniş etkileri kırılmaya çalışılır. Danton yanlısı Fabre d'Églantine Hébertistler Stanislas-Marie Maillard ve Anacharsis Cloots'u suçlasa da başarısız olur. 1793 yılı Aralık ayında Danton ve Robespierre yanlısı olarak bilinen Camille Desmoulins yayınlamaya başladığı Le Vieux Cordelier gazetesinde Hébertistlere saldırır. Gazetesinde Hébertistler yüzünden Fransız Devriminin yurtdışında yanlış anlaşıldığını belirtir ve vandalizmle suçlar. Bunun üzerine Hébert, Desmoulins'i önceden verdiği terör yanlısı söylevlerdeki fikirlerini reddetmekle ve yalancılıkla suçlar. Bu dönem boyunca polemik sürecek ve 1794 yılında her iki siyasetçinin de tasfiye edilmesiyle sona erecektir.

İktidardan düşüş ve tasfiye

Hébertistlerin idamıyla ilgili karar metni

Devrime karşı çıkan Vendee isyanının bastırılmasında görev alan Nantes vekili Hébertist Jean Baptiste Carrier'in geri çağrılması üzerine Hébertistler yine kitlesel bir ayaklanma düzenleyerek amaçlarına ulaşmayı planlarlar. 4 Mart 1794 tarihinde Carrier ve Hébert Club des Cordeliers'deki özgürlük heykelininin üzerini örterek ayaklandıklarını ilan ederler. Meclisin kendileriyle saf tutarak Roberpierre ve Montagnardları atacağını tahmin ederler. Ancak beklenen olmaz ve Paris halkı ve komünü ayaklanmayı desteklemez. Louis de Saint-Just ve Robespierre tarafından suçlanan Hébertistler 13 Mart günü tutuklanırlar. Aralarında Hébert ve Antoine-François Momoro olmak üzere 20 Hébertist lider yargılanarak suçlu bulunurlar. 24 Mart 1794 tarihinde topu şekilde giyotinle idam edilirler.

Önde gelen liderler

  • Jacques-Claude Bernard
  • Jean Baptiste Noël Bouchotte
  • Pierre-Gaspard Chaumette
  • François Chabot
  • Pierre-Ulric Dubuisson
  • Jean-Baptiste-Joseph Gobel
  • François Hanriot
  • Jacques Hébert
  • Stanislas-Marie Maillard
  • Antoine-François Momoro
  • Jacob Pereira
  • Charles-Philippe Ronsin
  • François-Nicolas Vincent
  • Hébert
    Hébert
  • Momoro
    Momoro
  • Chabot
    Chabot
  • Chaumette
    Chaumette
  • Gobel
    Gobel
  • Maillard
    Maillard

Kaynakça

  1. ^ Kapakta Fransızca olarak Yapılan yanlışlara duyulan öfke başlığı bulunmaktadır
  2. ^ Fransızca: Commission extraordinaire des Douze

Ayrıca bakınız

  • g
  • t
  • d
Yıllara göre önemli olaylar
1788
  • Tiles Günü (7 Haziran 1788)
  • Vizille Meclisi (21 Temmuz 1788)
1789
  • Üçüncü Sınıf Nedir? (Ocak 1789)
  • Réveillon isyanları (28 Nisan 1789)
  • États généraux toplantısı (5 Mayıs 1789)
  • Döfen'in ölümü (4 Haziran 1789)
  • Ulusal Meclis (17 Haziran – 9 Temmuz 1790)
  • Tenis Kortu Yemini (20 Haziran 1789)
  • Ulusal Kurucu Meclis (9 Temmuz – 30 Eylül 1791)
  • Bastille Baskını (14 Temmuz 1789)
  • Büyük Korku (20 Temmuz – 5 Ağustos 1789)
  • Feodalizmin kaldırılması (4-11 Ağustos 1789)
  • İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nin ilanı (27 Ağustos 1789)
  • Kadınların Versay'a Yürüyüşü (5 Ekim 1789)
  • Kilise'nin Millîleştirilmesi (2 Kasım 1789)
1790
  • Parlementlerin kaldırılması (Şubat–Temmuz 1790)
  • Soyluluğun kaldırılması (19 Haziran 1790)
  • Ruhban Sınıfının Sivil Anayasası (12 Temmuz 1790)
  • Fête de la Fédération (14 Temmuz 1790)
1791
  • Varennes'e Firar (20–21 Haziran 1791)
  • Champ de Mars Katliamı (17 Temmuz 1791)
  • Pillnitz Bildirisi (27 Ağustos 1791)
  • 1791 Anayasası (3 Eylül 1791)
  • Ulusal Yasama Meclisi (1 Ekim 1791 – Eylül 1792)
1792
1793
1794
1795–6
  • 12 Germinal Yıl III Ayaklanması (1 Nisan 1795)
  • Yıl III Anayasası (22 Ağustos 1795)
  • Direktuvar (1795–99)
    • 500'ler Meclisi
    • Yaşlılar Meclisi
  • 13 Vendémiaire (5 Ekim 1795)
  • Eşitler Komplosu (Mayıs 1796)
1797
1798
  • 22 Floréal Yıl VI Yasası (11 Mayıs 1798)
1799
  • 30 Prairial Yıl VII Darbesi (18 Haziran 1799)
  • 18 Brumaire Darbesi (9 Kasım 1799)
  • Yıl VIII Anayasası (24 Aralık 1799)
  • Konsüllük
Devrim savaşları
1792
  • Verdun
  • Thionville
  • Valmy
  • Kralcı Ayaklanmalar
  • Lille
  • Mainz Kuşatması
  • Jemappes
  • Namur [fr]
1793
  • Birinci Koalisyon
  • Vendée Savaşı
  • Neerwinden Muharebesi)
  • Famars Muharebesi (23 Mayıs 1793)
  • Sardinya seferi (21 Aralık 1792 - 25 Mayıs 1793)
  • Kaiserslautern Muharebesi
  • Mainz Kuşatması
  • Wattignies Muharebesi
  • Hondschoote Muharebesi
  • Bellegarde Kuşatması
  • Peyrestortes Muharebesi (Pireneler)
  • Toulon Kuşatması (18 Eylül – 18 Aralık 1793)
  • Birinci Wissembourg Muharebesi (13 Ekim 1793)
  • Truillas Muharebesi (Pireneler)
  • İkinci Wissembourg Muharebesi (26–27 Aralık 1793)
1794
  • Villers-en-Cauchies Muharebesi (24 Nisan 1794)
  • İkinci Boulou Muharebesi (Pyrenees) (30 Nisan – 1 Mayıs 1794)
  • Tourcoing Muharebesi (18 Mayıs 1794)
  • Tournay Muharebesi (22 Mayıs 1794)
  • Fleurus Muharebesi (26 Haziran 1794)
  • Chouannerie
  • Aldenhoven Muharebesi (2 Ekim 1794)
  • Lüksemburg Kuşatması (22 Kasım 1794 - 7 Haziran 1795)
1795
  • Lüksemburg Kuşatması (22 Kasım 1794 - 7 Haziran 1795)
  • Basel Barışı
1796
  • Lonato Muharebesi (3–4 Ağustos 1796)
  • Castiglione Muharebesi (5 Ağustos 1796)
  • Theiningen Muharebesi
  • Neresheim Muharebesi (11 Ağustos 1796)
  • Amberg Muharebesi (24 Ağustos 1796)
  • Würzburg Muharebesi (3 Eylül 1796)
  • Rovereto Muharebesi (4 Eylül 1796)
  • Birinci Bassano Muharebesi (8 Eylül 1796)
  • Emmendingen Muharebesi (19 Ekim 1796)
  • Schliengen Muharebesi (26 Ekim 1796)
  • İkinci Bassano Muharebesi (6 Kasım 1796)
  • Calliano Muharebesi (6–7 Kasım 1796)
  • Arcole Muharebesi (15–17 Kasım 1796)
  • İrlanda seferi (Aralık 1796)
1797
  • Bretonya Açıklarında Çatışma (13 Ocak 1797)
  • Rivoli Muharebesi (14–15 Ocak 1797)
  • Cádiz Körfezi Muharebesi (25 Ocak 1797)
  • Leoben Antlaşması (17 Nisan 1797)
  • Neuwied Muharebesi (18 Nisan 1797)
  • Campo Formio Antlaşması (17 Ekim 1797)
1798
1799
  • İkinci Koalisyon (1798–1802)
  • Akka Kuşatması (20 Mart – 21 Mayıs 1799)
  • Ostrach Muharebesi (20–21 Mart 1799)
  • Stockach Muharebesi (25 Mart 1799)
  • Magnano Muharebesi (5 Nisan 1799)
  • Cassano Muharebesi (27 Nisan 1799)
  • Birinci Zürih Muharebesi (4–7 Haziran 1799)
  • Trebbia Muharebesi (19 Haziran 1799)
  • Novi Muharebesi (15 Ağustos 1799)
  • İkinci Zürih Muharebesi (25–26 Eylül 1799)
1800
1801
  • Lunéville Antlaşması (9 Şubat 1801)
  • Florence Antlaşması (18 Mart 1801)
  • Algeciras Muharebeleri (8 Temmuz 1801)
1802
Askerî liderler
Fransa Fransa
Fransız Ordusu
Fransız Donanması
  • Charles-Alexandre Linois
Düşmanları
 Avusturya İmparatorluğu
  • József Alvinczi
  • Karl (Teschen Dükü)
  • Clerfayt Kontu (Valon)
  • Karl Aloys zu Fürstenberg
  • Friedrich Freiherr von Hotze (İsviçreli)
  • Friedrich Adolf Graf von Kalckreuth
  • Pál Kray (Macar)
  • Charles Eugene (Fransız)
  • Maximilien Antoine de Baillet de Latour (Valon)
  • Karl Mack von Leiberich
  • Rudolf Ritter von Otto (Sakson)
  • Josias (Saksonya-Coburg-Saalfeld Prensi)
  • Peter Vitus von Quosdanovich
  • XV. Heinrich (Reuss-Plauen Prensi)
  • Johann Mészáros von Szoboszló (Macar)
  • Karl Philipp Sebottendorf
  • Dagobert von Wurmser
 Büyük Britanya Krallığı
  • Sir Ralph Abercromby
  • James Saumarez
  • Edward Pellew
  • Frederick (York ve Albany dükü)
 Hollanda Cumhuriyeti
  • V. Willem
 Prusya
 Rus İmparatorluğu
  • Alexander Korsakov
  • Alexander Suvorov
 İspanya
  • Luis Firmin de Carvajal
  • Antonio Ricardos
Diğer önemli kişi ve gruplar
1789 Yurtsever Topluluğu
Feuillants
ve monarchiens
  • Grace Elliott
  • Arnaud de La Porte
  • Jean-Sifrein Maury
  • François Barthélemy
  • Guillaume-Mathieu Dumas
  • Antoine Barnave
  • Lafayette
  • Alexandre de Lameth
  • Charles Malo François Lameth
  • André Chénier
  • Jean-François Rewbell
  • Camille Jordan
  • Madame de Staël
  • Boissy d'Anglas
  • Jean-Charles Pichegru
  • Pierre Paul Royer-Collard
  • Bertrand Barère de Vieuzac
Jirondenler
Ovalılar
Montanyarlar
Hébertistler
ve Enragés
  • Jacques Hébert
  • Jacques-Nicolas Billaud-Varenne
  • Pierre Gaspard Chaumette
  • Charles-Philippe Ronsin
  • Antoine-François Momoro
  • François-Nicolas Vincent
  • François Chabot
  • Jean Baptiste Noël Bouchotte
  • Jean-Baptiste-Joseph Gobel
  • François Hanriot
  • Jacques Roux
  • Stanislas-Marie Maillard
  • Charles-Philippe Ronsin
  • Jean-François Varlet
  • Theophile Leclerc
  • Claire Lacombe
  • Pauline Léon
  • Gracchus Babeuf
  • Sylvain Maréchal
Diğerleri
Kişiler
Hizipler
  • Jakobenler
    • Cordelierler
    • Panthéon Kulubü
  • Gerçeğin Dostları Derneği
Etkileyen düşünürler
Kültürel etki