Göknar

Göknar
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae Bölüm: Tracheophyta Sınıf: Pinopsida Takım: Pinales Familya: Pinaceae Alt familya: Abietoideae Cins: Abies Mill., Gard. Dict. Abr, ed. 4. (1754).
Türler
metne bakınız. Vikitür'de Abies ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Göknar ya da köknar (Abies), çamgiller (Pinaceae) familyasının Abies cinsinden iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. 40m’ye kadar boylanabilen göknarlar, kendine özgü formu, gövde kabuğu iğne yaprakları ve hatta kokusu ile Çamgiller familyasının diğer türlerinden ayırt edilebilir. Yapraklarının alt yüzeyinde beyaz çizgiler vardır.Kozalaklar sonbaharda olgunlaşınca pulları dökülür. Türkiye'de 213.652 hektar saf göknar ormanı bulunmaktadır^[1] 300 yıldan fazla yaşayabilirler.^[2]

Morfolojik özellikleri

Yaz-kış yeşil, boylu orman ağaçlarıdır. Piramidal veya dar konik bir şekilde gelişme gösterir. Gövde genel olarak çatallanma göstermez, dallar gövdeye çevrel olarak dizilmiştir. Kozalakları yukarıya doğru dik olarak durur. Bu özelliği ile kozalakları aşağıya bakan ladinlerde ayrılır. Kökleri kuvvetli ve kazık köktür.^[3]

Ekolojik istekleri

Göknar türleri genellikle yarı gölge ortamlarda iyi gelişme gösterir. Nemli ve verimli orman topraklarını tercih ederler. Ancak nemli, kumlu veya killi topraklarda da iyi gelişirler. Kireçli topraklardan hoşlanmazlar hava nisibi nemini yüksek, yaz aylarını yağışlı ve serin olmasını isterler.

Dağılımı

Kuzey yarımkürede mutedil (ılıman) iklim bölgelerinin, yüksek dağlık kesimlerinde ve Kuzey Afrika, Kuzey Amerika , Himalayalar ve Türkiye'de doğal olarak yetişir.

Galeri

• 
  Kazdağı Göknarı
• 
  Doğu Karadeniz Göknarı
• 
  Toros Göknarı
• 
  Gümişi Göknar
• 
  İspanya Göknarı
• 
  Kore Göknarı
• 
  Sicilya Göknarı
• 
  Orta Avrupa Göknarı
• 
  Cezayir Göknarı
• 
  Bulgaristan Göknarı
• 
  Veitchi göknarı

Sınıflandırma

Seksiyon Abies

• Abies nordmanniana Türkiye.
  • Uludağ göknarı (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana)
  • Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani)
  • Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana subsp. nordmanniana)
• Toros göknarı (Abies cilicica) Türkiye.
  • Abies cilicica subsp. cilicica
  • Abies cilicica subsp. isaurica
• Sicilya göknarı (Abies nebrodensis)
• Orta Avrupa göknarı (Abies alba)
• Bulgaristan göknarı (Abies borisii-regis)
• Yunanistan göknarı (Abies cephalonica)

Seksiyon Balsamea

• Balsam göknarı (Abies balsamea)
  • Brakteli balsam göknarı (Abies balsamea var. phanerolepis)
• Kayalık Dağı göknarı (Abies bifolia)
• Abies lasiocarpa
  • Arizona göknarı (Abies lasiocarpa var. arizonica)
• Sibirya göknarı (Abies sibirica)
• Sakhalin göknarı (Abies sachalinensis)
• Kore göknarı (Abies koreana)
• Khinghan göknarı (Abies nephrolepis)
• Veitch göknarı (Abies veitchii)
  • Shikoku göknarı (Abies veitchii var. sikokiana)
  • Abies veitchii var. veitchii

Seksiyon Grandis

• Büyük sahil göknarı (Abies grandis)
  • Büyük göknar (Abies grandis var. idahoensis)
• Gümüş göknarı (Abies concolor)
  • Low gümüş göknarı (Abies concolor subsp. lowiana)
• Durango göknarı (Abies durangensis)
  • Coahuila göknarı (Abies durangensis var. coahuilensis)
• Jalisco göknarı (Abies flinckii)
• Guatemala göknarı (Abies guatemalensis)

Seksiyon Piceaster

• İspanya göknarı (Abies pinsapo)
  • Fas göknarı (Abies pinsapo var. marocana)
• Cezayir göknarı (Abies numidica)

Seksiyon Momi

• Tayvan göknarı (Abies kawakamii)
• Nikko göknarı (Abies homolepis)
• Abies recurvata
  • (Abies recurvata var. ernestii)
• Japon göknarı (Abies firma)
• Baishanzu göknarı (Abies beshanzuensis)
• Mançurya göknarı (Abies holophylla)
• Çin göknarı(Abies chensiensis)
  • Salween göknarı (Abies chensiensis subsp. salouenensis)
• Pindrov göknarı (Abies pindrow)
• Ziyuan göknarı (Abies ziyuanensis)

Seksiyon Amabilis

• Pasifik gümüş göknarı (Abies amabilis)
• Maries göknarı (Abies mariesii)

Seksiyon Pseudopicea

• Delavay göknarı (Abies delavayi)
• Faber göknarı (Abies fabri)
• Forrest göknarı (Abies forrestii)
• Cheng göknarı (Abies chengii)
• Bhutan göknarı (Abies densa)
• Batı Himalaya göknarı (Abies spectabilis)
• Farges göknarı (Abies fargesii)
• Fanjingshan göknarı (Abies fanjingshanensis)
• Yuanbaoshan göknarı (Abies yuanbaoshanensis)
• Pullu göknar (Abies squamata)

Seksiyon Oiamel

• Kutsal göknar (Abies religiosa)
• Vejar göknarı (Abies vejarii)
  • Meksika göknarı (Abies vejarii var. mexicana)
• Hickel göknarı (Abies hickelii)
  • Abies hickelii var. oaxacana

Seksiyon Nobilis

• Ulu göknar (Abies procera)
• Kırmızı göknar (Abies magnifica)
  • Abies magnifica var. magnifica
  • Abies magnifica var. shastensis

Seksiyon Bracteata

• Santa Lucia göknarı (Abies bracteata)

Kaynakça

Dış bağlantılar