Bozlak

Bozlak, Türk Halk edebiyatında bir uzun hava türüdür. Konusunu aşiret kavgalarından, kan davalarından, aşk maceralarından alır. İç Anadolu bölgelerinde söylenir. Avşar bozlağı, Urum bozlağı gibi türleri vardır. Ankara, Kırıkkale, Kırşehir, Yozgat ve Çorum gibi Orta Anadolu yörelerinde görülür.

Usulsüz bir sözel türdür. Bu türü belirleyen ögelerden ilki, kürdi dizisi içerisinde seslendirme yapılmış olmasıdır. Bunun yanında muhayyer dizisinde bozlaklar görülmesine karşın, bu diziyle yapılan seslendirmelerde durak ve tiz durakta kalınacağı zaman, üst yeden olacak şekilde Si sesleri ters glisandoyla pestleştirilir. Dolayısıyla yine kürdi makamlarının etkisi oluşur.

Ses genliğinde en geniş türdür. Küme ve motif sekilemeleri sıkça yapılmıştır. Seslendirme, genel olarak durak sesinin bir küçük üçlü üzerindeki sesten veya bu sesin bir oktav tizinden, yani tiz duraktan başlar. Sözel bölmeye başlamadan önce, tek çalgı tarafından yol gösterme adı verilen bir usulsüz acış yapılır. Sözel bölümün seslendirilmesi sırasında ise çalgılardan biri dem tutabilir.

Temsilcileri

Geçmiştekiler

Toklumenli Aşık Said (1835-1910) - Toklumen, Kırşehir
Muharrem Ertaş (1913-1984) - Çiçekdağı, Kırşehir
Hacı Taşan (1930-1983) - Keskin, Kırıkkale
Çekiç Ali (1932-1973) - Kaman, Kırşehir
Ali Rıza Yurtoğlu (?-2005) - Balışeyh, Kırıkkale
Neşet Ertaş (1938-2012) - Çiçekdağı, Kırşehir
Bahri Altaş (1952-2018) - Kaman, Kırşehir^[1]
Seyit Çevik (1941-2020)- Keskin, Kırıkkale
Neşet Abalıoğlu (1972 - 2023)- Kırıkkale
Erol Coke (1948 - 2000) - Keskin, Kırıkkale
Vedat Coke (1959 - 2011) - Keskin, Kırıkkale
Taner Olgun (1976 - 2020) Keskin, Kırıkkale
Ekrem Çelebi (1952 - 2023) Çiçekdağı, Kırşehir
Muammer Öztaş (1960 - 2018) Sarıyahşi, Aksaray
Ersoy Savaş (1963 - 2023) Keskin, Kırıkkale

Günümüzdekiler

Haşim Aslıhak (1951-) - Sungurlu, Çorum
Mustafa Tatlıtürk (1962-) - Sarıkaya, Yozgat
Tufan Altaş (1976-) - Kaman, Kırşehir
İsmail Altunsaray (1980-) - Kırşehir
Ali Şahin (2001-) - Keskin, Kırıkkale
Bekdaş Dolu (2000-) - Keskin, Kırıkkale
İbrahim Olcay Gökkaya (1997-) - Ankara
Hulusi Gökmeşe (1984-) - Ankara- Çankırı Kalfat
Kamil Abalıoğlu (1952-) - Keskin, Kırıkkale
Özgür Can Çoban (1995-) - Kırşehir
Eren Özdemir (1998-) - Kırıkkale
Çetin İçten (1958-) - Keskin, Kırıkkale
Bahri İlhan (1942-) - Keskin, Kırıkkale
Muhlis Berberoğlu (1995-) - Şarkışla, Sivas

Konuyla ilgili yayınlar

Karakaya, Oğuz & Önal, Hamit, "Türk Halk Müziğinde Bir Uzun Hava Türü Olarak Bozlak"^{[ölü/kırık bağlantı]}, Selçuklu Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 709-726.
Mirzaoğlu, F. Gülay (1998), "Toroslar'dan Çukurova'ya Yankılanan Ses: "Bozlak" Toroslar'dan Çukurova'ya Yankılanan Ses: "Bozlak" 20 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Folkloristik: Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, (Ed. M. Özarslan, Ö. Çobanoğlu), Ankara. 408-418.
Şen, Yavuz & Aksu, Cahit (1999), "Uzun Havalarımızdan Bozlak ve Ustaları"^{[ölü/kırık bağlantı]}, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 12, Erzurum. 107-109.