Biyolojik cinsiyet belirleme sistemi
| Makale serilerinden |
| Biyolojik cinsiyet |
|---|
 |
| Biyolojik terimler |
|
| Eşeyli üreme |
|
| İnsan cinselliği |
|
| Cinsel sistem |
|
Biyolojik cinsiyet belirleme sistemi, bir canlıdaki cinsel karakteristiklerin gelişimini belirleyen bir biyolojik sistem. Çoğu cinsel (eşeyli) canlı iki biyolojik cinsiyete sahiptir. Zaman zaman, bir veya her iki cinsiyet yerine hermafroditler bulunabilir. Döllenmenin olmadığı bir dişi üreme davranışı olan partenogenez sayesinde, yalnızca tek bir cinsiyetin olduğu türler de bulunabilir.
Birçok türde, cinsiyet belirleme kalıtsaldır: Eriller ve dişiler cinsel morfolojilerini belirleyen farklı alellere ve hatta farklı genlere sahiptirler. Hayvanlarda, buna genellikle XY, ZW, XO, ZO veya haplodiploidy kombinasyonları aracılığıyla, kromozomal farklılıklar eşlik eder. Cinsel farklılaşma, genellikle bir ana gen (bir "cinsiyet lokusu") tarafından tetiklenir ve çok sayıda diğer genler de domino etkisinde bunu izler.
Diğer durumlarda cinsiyet, çevresel değişkenler (sıcaklık gibi) veya toplumsal değişkenler (örneğin, bir canlının popülasyonunun diğer üyelerine oranla boyutları) tarafından belirlenir. Çevresel cinsiyet belirlemesi kuşlar ve memelilerin kalıtsal belirlenen sistemlerinden önce gelir; bir sıcaklığa bağlı amniyotanın cinsiyet kromozomlarına sahip amniyotaların ortak atası olduğu düşünülür.[kaynak belirtilmeli]
Ayrıca bakınız
Bibliyografi
- Majerus, M. E. N. (2003). Sex wars: genes, bacteria, and biased sex ratios. Princeton University Press. s. 250. ISBN 0-691-00981-3. Erişim tarihi: 4 Kasım 2011.
- Beukeboom, L. & Perrin, N. (2014). The Evolution of Sex Determination 12 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Oxford University Press. Online resources13 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
