Besin takviyesi

Besin takviyesi, vitaminler, mineraller, probiyotikler, enzimler, ekstratlar, doğal ürünler, organik gıdalar ve gıda takviyesi gibi ilaç olarak tanımlanmayan ürünlerdir. Diyet veya beslenme takviyeleri ismi de verilen gıda takviyelerinin ardında yatan fikir, yeterli miktarlarda tüketilmeyen besinlerin tedarik edilmesidir. Gıda takviyeleri, günlük hayat ve spor beslenmesi'nde kullanılan, hap, tablet, kapsül, sıvı, vb. formunda sağlanan vücut geliştirme takviyesi, enerji içeceği, protein tozu, enerji barı, protein bar, spor içeceği, yulaf bar, esansiyel yağ asidi, bitkisel takviyeler, mineraller, prebiyotik, kreatin, karbonhidrat, multivitaminler, amino asitler, yağ asidi ve diğer maddeler de olabilir. .^[1]

Besin desteği (suplemantasyon), bireye yönelik bir uygulamadır. Besin destekleri, vitamin, mineral, posa, aminoasitler, fitokimyasallar, otlar (herbal) ve botanik ürünleri kapsar. Supleman olarak sunulan besin öğelerinin çoğu, günlük diyette doğal olarak bulunmaktadır.^[2]

Besin takviyleri endüstrisi 2015 yılında yaklaşık 37 milyar dolar değerindedir^[3] ve sadece ABD'de bugün piyasada 50,000'den fazla besin takviyesi ürünü mevcuttur.^[4] Amerikan yetişkin topluluğun yaklaşık %50'sinin besin takviyesi tüketmektedir. Multivitaminler en fazla kullanılan ürün grubudur.^[5]

Çeşitleri

Vitaminler

Mineraller

Protein ve Amino Asitler

Vücut Geliştirme Takviyeleri

Esas Yağ Asitleri

Doğal Ürünler

Probiyotikler

Yan etkileri ve zararları

Yapılan araştırmalar sonucunda besin takviyelerinin bilinçsiz tüketim sebebiyle ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı tespit edilmiştir. Besin takviyeleri mutlaka doktor denetimde kullanılmalıdır.^[6]

Bazı Vitamin ve Minerallerin İlaçlarla Olan Etkileşimi^[7]
Gıda Takviyesi	İlaç	Etkileşim
A Vitamini	Absiksimab, asenokumarol, dermatan sülfat, dikumarol, heparin, varfarin vs.	Kanamayı artırma riski
	Asitresin, karob, etretinat vs.	A vitamini toksisitesini artırma
	Kolestipol	A vitamini etkisini azaltma
Niasin	Nikotin	Kızarma ve baş dönmesi
B12 Vitamini	Askorbik Asit	Vücütta ve serumda siyanokobalaminin faydasını azaltma
	Aminosalisilik asit, simetidin vs.	Siyanokobalamin emilimini azaltma
K Vitamini	Varfarin	Antikoagülan etkinliğini azaltma
Kalsiyum	Aspirin, bizmut sabsitrat, proksetil, doksisiklin, metasiklin, demir vs.	İlaç etkinliğini azaltma
Magnezyum	Kalsitriol, dokserkalsiferol	Hipermagnezemi
	Amikasin, dibekasin, streptomisin, tobramisin vs.	Nöromusküler zayıflık
	Dikumarol	Kanamayı artırma riski
	Felodipin, isradipin	Tansiyon düşmesi
Demir	Asetohidroksamik asit, sefdinir, sinoksasin, doksisiklin, ofloksin, minosiklin, tetrasiklin, penisilamin vs.	İlaç etkinliğini azaltma
	Asetohidroksamik asit, kalsiyum, alüminyum fosfat, kolestiramin, sodyum karbonat, doksisiklin, bikarbonat vs.	Demir etkinliğini azaltma
	Levotroksin	Tiroit yetmezliği

Takviye Edici Gıdalarda Kullanılan Bazı Vitamin ve Minerallerin Günlük Maksimum Limitleri
Vitamin ve Mineraller	4-10 Yaş**	11 Yaş ve Üzeri
Vitamin A (RE) (μg)	500	1000
Beta-karoten (mg)	3.5	7
Vitamin D (μg)	12.5	25
Vitamin B1 (tiamin) (mg)*	-	-
Vitamin B2 (riboflavin) (mg)*	-	-
Vitamin B3 (niasin) (mg NE)***	250	500
Vitamin B6 (piridoksin) (mg)	5	10
Vitamin C (mg)	500	1000
Folik asit (μg)	300	600
Biotin (μg)*	-	-
Selenyum (μg)	100	200
İyot (μg)	75	150
Çinko (mg)	7.5	15
Kalsiyum (mg)	750	1500
Demir (mg)	8.5	17
Fosfor (mg)	350	700
Potasyum (mg)	750	1500
Flor (mg)	1.75	3.5
Sodyum (mg)*	-	-
*Limit belirlenmemiştir
**11 yaş ve üzeri için verilen limitlerin %50’si kabul edilmiştir.
***Nikotinik asit içeren takviye edici gıdalar ayrıca değerlendirilir.

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
^ http://jfhs.scientificwebjournals.com/tr/download/article-file/408491 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Interactions of some vitamins and minerals with drugs (Yetley, 2007)

Ayrıca bakınız

g t d Besin takviyesi
Türler	Vücut geliştirme takviyesi Enerji içeceği Enerji barı Protein barı Spor içeceği Yulaf bar Yağ asitleri Bitkisel takviyeler Mineraller Prebiyotikler Probiyotikler (Lactobacillus Bifido bakterisi) Protein takviyesi Vitaminler
Vitaminler ve kimyasal elementler ("mineraller")	Retinol (A Vitamini) B vitaminleri Tiamin (B₁) Riboflavin (B₂) Niasin (B₃) Pantotenik asit (B₅) Piridoksin (B₆) Biyotin (B₇) Folik asit (B₉) Siyanokobalamin (B₁₂) Askorbik asit (C Vitamini) Ergokalsiferol ve Kolekalsiferol (D Vitamini) Tokoferol (E Vitamini) Naftokinon (K Vitamini) Kalsiyum Kolin Krom Kobalt Bakır Flor İyot Ütü Magnezyum Manganez Molibden Fosfor Potasyum Selenyum Sodyum Kükürt Çinko
Diğer yaygın içerikler	AAKG β-hidroksi β-metilbütirat Karnitin Kondroitin sülfat Morina karaciğeri yağı Bakır glukonat Kreatin Diyet lifi Echinacea Efedra Balık yağı Folat Ginseng Glukosamin Glutamin Üzüm çekirdeği özütü Guarana Demir takviyesi Japon hanımeli Krill yağı Lingzhi Keten yağı Yağ asidi Devedikeni Melatonin Kırmızı pirinç mayası arı sütü Palmetto gördüm Spirulina St John's wort Taurin Buğday çimi Kurt Üzümü Yohimbin Çinko glukonat
İlgili makaleler	Codex Alimentarius Enzim Enzit Hadakol Bitki çayı Nutrasötik Multivitamin Beslenme

Beslenme ve sağlıklı diyetler

Diyet yapma

Temel türler	Hepçil Bitki bazlı diyet
Bölgesel diyetler	Western Mediterranean
Sürdürülebilir diyet	Low carbon Planetary health
Dini diyetler	Budist Christian Hindu Islamic Jain Yahudi Rastafari Sikh
Vejetaryenlik ve Veganlık	Fruitarianism Et ikamesi Süt ikamesi Çiğ beslenme Tofu
Yarı vejetaryenlik	Pesketaryenlik Pollotarian
Takviyeli diyet	Vücut geliştirme takviyesi Meal replacement Therapeutic food
Sıvı diyetler	Liquid diets Very-low-calorie diet
Belirli kısıtlamalar	Calorie restriction Cardiac diet Diabetic diet Fluid restriction diet Gluten-free Glutensiz ve kazeinsiz diyet Intermittent fasting Low-sodium Low-FODMAP Low-carbohydrate Low-fat Low-fiber/low-residue diet Monotrophic diet NPO Renal diyet Soft diet Specific carbohydrate
Diğer diyetler	Entomophagy Cotton ball Pica DASH Eskimo MIND Time-restricted feeding Çiğ beslenme U.S. military
Fad diets	Cambridge Macrobiotic Master Cleanse Abur cubur Superfood Slow-Carb
Diyet listeleri	Diet food

Beslenme

Amino asitler	Alanin Arjinin Asparajin Aspartik asit Sistein Glutamik asit Glutamin Glisin Histidin İzolösin Lösin Lizin Metiyonin Fenilalanin Prolin Selenosistein Serin Treonin Triptofan Tirozin Valine
Vitaminler	Vitamin A Vitamin B₁ Vitamin B₂ Vitamin B₃ Vitamin B₅ Vitamin B₆ Vitamin B₇ Vitamin B₉ Vitamin B₁₂ Vitamin C Vitamin D Vitamin E Vitamin K
Mineraller	Kalsiyum Klor Chromium Cobalt Bakır İyot Demir Magnezyum Manganez Molibden Nikel Fosfor Potasyum Selenyum Sodyum Vanadyum Çinko

Beslenme
önerileri

5 A Day
Dairy Council of California
Besin piramidi
Fruits & Veggies – More Matters
Healthy eating pyramid
Latin American Diet Pyramid
French paradox
Mediterranean Diet Pyramid
MyPlate
MyPyramid
Vegetarian Diet Pyramid

Diyetler
Diyet
Diyet
Portal:Yemekler

g t d Vitaminler
Tüm B vitaminleri - Tüm D vitaminleri
A vitamini (A) - Tiyamin (B₁) - Riboflavin (B₂) - Niyasin (B₃) - Pantotenik asit (B₅) - Piridoksin (B₆) - Biyotin (B₇) - Folik asit (B₉) B12 vitamini (B₁₂) - C vitamini (C) - Ergokalsiferol (D₂) - Kolekalsiferol (D₃) - E vitamini (E) - Naftokinon (K)