Azak Denizi

46°K 37°D / 46°K 37°D / 46; 37Yerleşim(ler) (sahil)Mariupol, Azak, BerdyanskGenel bilgilerAktığı yerKaradenizTürİç denizAkarsu (gelen)Don Nehri, Kuban NehriAkarsu (giden)Kerç BoğazıUzunluk360 km (220 mi)Genişlik180 km (110 mi)Ortalama derinlik7 m (23 ft)En derin noktası14 km (8,7 mi)Yüzölçümü39.000 km2 (15.000 sq mi)Su hacmi290 km3 (70 cu mi)BağlantıKırım KöprüsüWikimedia CommonsHarita
Kış başlangıcında Azak Denizi'nin uzaydan görünüşü NASA. Kuzeydoğu'dan Azak Denizi'ne dökülen ve denizi besleyen ana nehir olan Don Nehri'nin ağzı ve denizin sığ kısımları kış ayları boyunca çevredeki küçük göllerle beraber buz tutmaktadır. (10 Aralık 2002)

Azak Denizi (RusçaАзо́вское мо́ре, Azóvskoje móre; Ukraynaca: Азо́вське мо́ре, Azóvśke móre; Kırım TatarcasıAzaq deñizi; Batı ÇerkesçesiХы Мыут1э, Khı Mıvt'e; "Meot Denizi" olarak da bilinir), Karadeniz'in kuzeydoğusunda yer alan ve Kerç Boğazı ile Karadeniz’e bağlanan Rusya ve Ukrayna arasındaki bir iç denizdir. Yüzölçümü 37.700 km² olan Azak Denizinin uzunluğu 240 km genişliği ise 135 km olup kıyıları alçaktır. Don ve Kuban nehirleri bu denize dökülür. Bu büyük nehirlerin ilave etkisiyle tuzluluk derecesi düşük olan Azak Denizi, Aralık ayından Mart ayına kadar donar. Bol miktarda balık bulunan bu denizde kışın buzlar delinerek balık avlanır.

Kelime Kökeni

Antik adı Maeotis olan denizin şimdiki adı Türk soylu kavimlerden gelir. Yükseltinin az olduğu düz ve alçak kıyılara sahip Kıpçak dilinde alçak topraklar anlamındadır. Rus halk söylencelerine göre ise Azak ismi Asuf/Azum isimli bir Kuman prensinden gelir.

Osmanlı denize, balık bolluğundan dolayı Balük Denis (Balık Denizi) ismini vermiştir.

Denize kıyısı olan ülkeler

1550 tarihli bir haritada Azak Denizi

Doğuda;

Kuzey, Güney ve Batıda;

Coğrafi Özellikleri

Okyanus sistemlerine uzak oluşu nedeniyle gelgit etkisinin çok az hissedildiği ve Don Nehri gibi büyük ırmakların alüvyon taşıdığı Azak Denizinde, çok sayıda kıyı dili oluşumu vardır. Bunun yanında bazı nehirlerin ağızlarında haliçler vardır. Yerel dillerde bu haliçler liman ismiyle anılır.

Osmanlı döneminde yapılması planlanan ama yapımı 2.Dünya Savaşı sonrası Rusya tarafından gerçekleştirilen Volga-Don Kanalı ile Azak Denizi, Hazar Denizi ile yapay olarak bağlanmıştır.

Azak Denizi'nin başlıca kısımları

  • Sivash, Azak Denizi'nin batısında yer alan büyük lagün sistemi
  • Taganrog Körfezi, denizin kuzeydoğusunda yer alan aynı zamanda Azak Denizi'nin en büyük körfezi
  • Kerç Boğazı, Karadeniz bağlantısını sağlayan denizin güneyindeki boğaz
Sanayisi ile ön plana çıkan Kerç

Galeri

  • Azak Denizinin uzaydan görünüşü NASA
    Azak Denizinin uzaydan görünüşü NASA
  • Azak Kıyısındaki deniz kuşları
    Azak Kıyısındaki deniz kuşları
  • Kırım Yarımadasında yer alan Shcholkine yakınlarında bir plaj
    Kırım Yarımadasında yer alan Shcholkine yakınlarında bir plaj
  • Azak Denizinde rüzgâr sörfü yapanlar
    Azak Denizinde rüzgâr sörfü yapanlar
  • Yeysk Şehri
    Yeysk Şehri

Kaynakça

Dış bağlantılar

Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNE: XX5418102
  • GND: 4003230-9
  • LCCN: sh85010667
  • NKC: ge261717
  • NLG: 284938
  • NLI: 987007282314105171
  • VIAF: 916144783190109830229