Ayla Kutlu

Ayla Kutlu (d. 14 Ağustos 1938), Türk yazardır.

Türk edebiyatında 1990'larda yerini alan kadın edebiyatının öncülerindendir.^{[kime göre?]} Yapıtlarında öznel psikolojik olayları anlatırken, Türk toplumundaki tarihsel ve toplumsal gelişmeleri aktarmıştır. Türk edebiyatının önemli ödüllerini kazanan Ayla Kutlu'nun bazı yapıtları senaryolaştırılmış ve filme alınmıştır.^[1]

Yaşamı

Ayla Kutlu, 14 Ağustos 1938 günü Antakya'da dört çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu ve tek kızı olarak dünyaya geldi. Babası Cumhuriyet'in ilk kuşak öğretmenlerinden Selahattin Kutlu, annesi Sabriye Kutlu idi.

İlk ve orta öğrenimini İskenderun'da tamamladıktan sonra, lise öğrenimi için Gaziantep'e gitti. Liseyi bitirmesinin ardından İçişleri Bakanlığından burs alarak Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde okudu; 1960 yılında mezun oldu. Mezuniyetin ardından İçişleri Bakanlığında zorunlu hizmet nedeniyle görev yaptı. Personel eğitimi, yöntem ve organizasyon gibi çeşitli uzmanlık alanlarında çalıştı. Yazar, 1964 yılında evlendi; 1965 yılında bir oğlu dünyaya geldi.

Ayla Kutlu, yazarlığa 35 yaşında iken başladı. İlk öykü ve yazıları Özgür İnsan dergisinde "Aygen Berel" adıyla yayımlandı. İlk romanı Kaçış'ı 1977'de tamamladı. 1980'de 20 yıllık hizmet süresi dolduktan sonra kamudaki görevinden ayrılarak tamamen yazarlığa yöneldi ve ardı ardına romanlar yayımladı. Romanlarındaki karakterleri toplumsal ve tarihi gelişmelerle iç içe anlattı.

1985 yılında Bir Göçmen Kuştu O adlı romanıyla Madaralı Roman Ödülü'nü kazanan Kutlu, artık eşinden ayrılmış, yaşamını sanata endekslemişti. Bu romanında bir Osmanlı aydınının yaşam öyküsünü daha çok kadınlara yansıyan bölümüyle anlattı. Bir Göçmen Kuştu O romanının devamı niteliğindeki Emir Bey'in Kızları'nı 1999 yılında yayımladı.

1990 yılında Sen de Gitme Triyandafilis adlı yapıtıyla Sait Faik Hikâye Ödülü'nü aldı. Bu öykü Sen de Gitme adıyla sinemaya uyarlandı. 1996'da Altın Portakal ve Altın Koza film festivallerinde, yazarın bizzat kazandığı En İyi Senaryo Altın Koza Ödülü de dahil, toplam 14 ödül toplayarak büyük bir başarı kazanmıştı. Hoşçakal Umut ile Solgun Sarı Bir Gül, Kutlu'nun filmi çekilen diğer yapıtlarıdır.

Ayla Kutlu, 1990'larda çocuk kitaplarına yöneldi ve yirmiye yakın çocuk kitabı yazdı. Aynı dönemde kadın sorunlarına eğilen yapıtlar da verdi. Kadın sorunlarını açıkça ortayan koyan yapıtlarından Kadın Destanı adlı manzumesini klasik destan yapısı ve koşuk biçiminde kaleme aldı. Bu yapıt, Gılgamış Destanı'na bir gönderme idi; Kutlu, Kadın Destanı'nda kadının mitolojik çağlardaki öyküsünü bugünkü hikâyesine bağlamıştı.

1992 yılında Türkistan'da resmi bir görevde bulundu, 1995'te Kadın Kurultayında üye olarak bulundu. 1995 yılında yazdığı Mekruh Kadınlar Mezarlığı, Yunus Nadi Roman Armağanı'na değer bulundu.

Ayla Kutlu, yaşamının ilk 22 yılını Zaman da Eskir adlı yapıtında anlatmıştır. Yaşamını Ankara'da profesyonel yazar olarak sürdürmektedir.

Kitapları

• 2010 - Asi... Asi (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 2006 - Zaman da Eskir (anı) (Bilgi Yayınevi)^[2]
• 2004 - Ateş Üstünde Yürümek (roman)^[3]

(Tutsaklar adıyla 1983) (Bilgi Yayınevi)

• 2001 - Zehir Zıkkım Hikâyeler (öykü) (Bilgi Yayınevi)
• 1999 - Emir Bey'in Kızları (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 1995 - Mekruh Kadınlar Mezarlığı (hikâye) (Bilgi Yayınevi)
• 1994 - Kadın Destanı (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 1994 - Sen de Gitme Triyandafilis (hikâye) (Bilgi Yayınevi)
• 1987 - Hoşçakal Umut (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 1985 - Bir Göçmen Kuştu O (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 1984 - Hüsnüyusuf Güzellemesi (hikâye) (Bilgi Yayınevi)
• 1983 - Cadı Ağacı (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 1980 - Islak Güneş (roman) (Bilgi Yayınevi)
• 1977 - Kaçış (roman) (Bilgi Yayınevi)

Çocuk kitapları

• Merhaba Sevgi (roman) (Bilgi Yayınevi)
• Yıldız Yavrusu (roman) (Bilgi Yayınevi)
• Başı Kuşlu Çocuk (roman) (Bilgi Yayınevi)
• Beceriksizler Sirki (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Gezgin Kertenkele ile Kutup Ayısı (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Çiçek Elli Robot (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Küçük Mavi Tren (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Kendini Köpek Sanan Ayakkabılar (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Harika İkizler 1 (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Harika İkizler 2 (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Harika İkizler 3 (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Mavi Saçlar Pembe Gözler (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Huvava (destan) (Bilgi Yayınevi)
• Minik Sultan Sihirbaz (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Minik Sultan ile Deniz Kızı (masal) (Bilgi Yayınevi)
• Minik Sultan Beceriksiz Palyaço (masal) (Bilgi Yayınevi)

Ödülleri

• 1996: Yunus Nadi Ödülleri - En İyi Öykü Ödülü (Mekruh Kadınlar Mezarlığı)
• 2018: 8. Sadri Alışık Anadolu Tiyatro Oyuncu Ödülleri - Çolpan İlhan Sanata Değer Katan Kadınlar Ödülü

Kaynakça