Aspartam

Aspartam^[1]

Kimyasal ad	N-(L-α-Aspartyl)-L-fenilalanine, 1-metil ester
Kimyasal formülü	C₁₄H₁₈N₂O₅
Moleküler ağırlığı	294.301 g/mol
Cas numarası	[22839-47-0]
Erime noktası	246-247 °C

Aspartam, kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester olan bir tatlandırıcıdır. Kimyasal olarak aspartat ve fenil alanin aminoasitlerinden oluşmuş bir dipeptidin metil esteridir. Çay şekerinden 180 kat daha tatlıdır. İlk kez James M. Schlatter tarafından 1965 yılında keşfedilmiş, ABD'de 1974'te kullanımının onaylanmasından sonra uzun süre güvenilirliği tartışma konusu olmuştur. Aspartam kullanım güvenliği açısından ciddi tartışmalara neden olmuş, yapılan araştırmalarda bir zararı olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır. Avrupa Birliği'nde gıda katkı maddesi olarak E951 kod adını almıştır.

Fenilketonüri hastaları fenilalanini metabolize edemedikleri için bu amino asitten fazla almamaları gerekir. Aspartam vücutta fenilalanine dönüştüğü için fenilketonüri hastalarının günlük fenilalanin tüketimleri ile aspartam türketimlerini birlikte değerlendirmeleri gerekir. Bu yüzden aspartam içeren gıdaların üzerinde fenilketonuri hastalarına yönelik bir uyarı yazısı olur.

Güvenlik

Dünyanın 90'dan fazla ülkesinde gıda ve sağlık alanındaki yetkili kurumlar aspartam kullanımını onaylamıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, son 8 yıllık dönemde yapılan geniş kapsamlı tüketim değerlendirmeleri ve diğer ülkelerde yapılan çalışmalar, günlük aspartam tüketiminin ABD Yiyecek ve İlaç Dairesi (FDA) ve diğer yetkililer tarafından belirlenen kabul edilebilir günlük miktarların çok altında olduğunu göstermiştir. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü'nün Gıda Katkı Maddeleri Uzman Komitesi, Avrupa Birliği Yiyecek Bilimsel Komitesi ve FDA tarafından uzun yıllar boyunca incelenmiş ve güvenli olduğu tespit edilmiştir.

Kaynakça

^ Merck Index, 11th Edition, 861.

Dış bağlantılar

Aspartam siteleri

f4st-ec.org/bulten/2007/01/tr/urban_legends.html Aspartamla ilgili şehir efsaneleri (İngilizce)
-- FDA web sitesi (İngilizce)
European Food Safety Authority Avrupa Gıda Güvenlik (İngilizce)
European Food Safety Authority Avrupa Gıda Güvenlik (İngilizce)
Aspartame Bilgi Merkezi (İngilizce)
Aspartame Bilgi Merkezi 13 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Aspartam Arşivi (İngilizce)
Aspartam -- Amerikan, Bilim ve Sağlık konseyi (İngilizce)
Şeker ürünleri(Amerikan FDA web sitesi)14 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Aspartam ve internet (İngilizce)
Aspartam güvenliği hakkında güncelleme; Avrupa Birliği Gıda bilimsel kurulu 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (263 KB PDF) (İngilizce)
-- American cancer Society (Amerikan Kanser Derneği)12 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
-- International Food Information council (Uluslararası Gıda Bilgi Konseyi) (İngilizce)
-- Multiple Sclerosis Foundation (MS Vakfı) 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
-- American Diabetes Association (Amerikan Diyabet Derneği)30 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Aspartam aleyhtarı siteler

Aspartam Toksisite Bilgi merkezi 13 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Aspartam -- Dorwaydan keşfe 27 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Aspartam -- Mission possible haberler/makaleler (İngilizce)
Aspartam Tüketici Güvenliği Networkü (İngilizce)
Aspartam Güvenliği güncellemesi 14 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

MS Hastalığında'ki Etkisi

Aspartam Maddesi 86 °F ulaşınca aspartam içindeki metil alkol eformaldehite, sonra da formik aside dönüşür, bu da metabolik asidosise yol açar. MS Ölümcül değil fakat Metanol zehirlenmesi öldürüyor. MS Hastaları üzerinde veya Etiketinde Aspartam (Suni tatlandırıcı) yazan bütün gıdalardan uzak durmalılardır.