Ahura Mazda

Zerdüştçülük
Makale serilerinden

Ana konular Zerdüştçülük Mazdekçilik Ahura Mazda Zerdüşt Eşa Fravaşi
Melekler ve felekler İmşâspend Yazata Ahura Mazda Daeva Ehrimen
Yazılar ve ibadet Avesta Gatalar Vendidad Ahuna Vairya Ateş Tapınakları
Tutanaklar ve destanlar Denkard Bundahişn Arda Viraf Jamasp Namag Sanjan Hikayesi
Tarih ve kültür Zurvanizm Takvim Festivals Evlilik Ahiret
Müritler İran'da Zerdüştçülük Parsiler İraniler Zerdüştlüğe karşı baskılar
g t d

Ahura Mazda (Pehlevice: Ohrmazd, Farsça: اهورا مزدا, Ahûra Mazda; “Bilginin Efendisi”), eski Pers İmparatorluğu resmi dini Zerdüştlüğün, kötülük ilkesi ya da Tanrı'sı olan Ehrimen'le sürekli bir mücadele ya da savaş hali içinde olmakla birlikte, Zerdüştçü iyimserliğin bir ifadesi olarak, sonunda mutlak bir zafer kazanacak olan baştanrısı, iyilik ilkesi. Moğol mitolojisinde "Hormosta", Türk mitolojisinde "Kurbustan"^[1] veya Hürmüz (Türk tanrısı Kürmez ile özdeşleşmiştir) adıyla yer alır. Moğollara göre 55 Batı Tanrısının başında bulunur.^[2]

Hürmüz

Hürmüz (Farsça: هرمز), Fars kültüründen çevre uygarlıklara da geçmiş olan bir tanrıdır. Adı Ormuz, Ormız, Ormus, Hormuz, Hormus, Hurmus olarak da söylenir. Derin bir bilgiye sahiptir. Türk kültüründeki Kürmez (Körmöz, Körmös, Kürmüs), Moğollardaki Hormosta (Kormosta) ile, Zerdüştlükte Ahura-Mazda ile özdeş olarak görülmüştür. Fars mitolojisinde kötülük Tanrısı Ehrimen'le sürekli bir savaş halindedir. Sözcük Farsça Ormus/Ohrmazd/Hormazd kavramı ile yakından alakalıdır. Bu sözcükler ve türev okunuşları Pers Tanrısı Ahura Mazda ve geçmişteki Ormuz (Hormızd) devletine adını veren mitolojik anlayış ile bağlantılıdır.^[3] Hürmüz yalnızca Pers mitolojisinin değil tüm Ortadoğunun ve hatta Asyanın mitolojik anlayışlarının ortak figürlerinden birisi haline gelmiştir. Adı pek çok Sasani hükümdarına verilmiştir.

Makale serilerinden

Tanrı

Genel kavramlar

Özel kavramlar

Belirli dinlerde

İbrahimî
Bahâîlik Hristiyanlık İslam Mormonluk Yahudilik
Hint-İranî
Budizm Hinduizm Jainizm Sihizm Zerdüştçülük
Çin
Tian Shangdi Hongjun Laozu

Nitelikleri

Adları
Cinsiyeti
Sonsuzluk
Varlığı
Her şeye gücü yeten
Her şeyi bilen
Mekândan münezzeh
Sonsuz rahmet sahibi

Uygulamalar

İlgili maddeler

Tak-ı Bostan (Zagros):
II. Hüsrev ve Ahura Mazda
Faravahar
Nakş-ı Rüstem (İran): Ardeşir'in Ahura Mazda'dan iktidar simgesini alırken

Kaynakça

^ "Religion and Politics in Russia: A Reader, Marjorie Mandelstam Balzer". 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011.
^ "Chosen by the Spirits, Julie Ann Stewart". 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011.
^ Peter Padfield, Tide of Empires: Decisive Naval Campaigns in the Rise of the West, Routledge 1979 p65