Ahududu
| Rubus idaeus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] (Avrupa) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Rubus idaeus L 1753 | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Rubus idaeus veya Ahududu veya da Frambuaz, Rubus cinsine bağlı, Avrupa ve Asya'nın kuzeyine özgü meyve veren bir bitki türüdür.[2][3]
Özellikler
Rubus idaeus genel olarak çok yıllık, köklü ve çalı formundadır. İlk yılında kök sürgünler, 5-7 yaprakcıklı 1,5-2,5 m (4 ft 11 in-8 ft 2 in) boyuna erişmek için uzumaya başlar ve genelde çiçeksizdir. İkinci yılında kökler uzamayı bırakır ve 3-5 yaprakcıklı yan dallar çıkarmaya başlar. Çiçeklenmeye başladığında çiçeklerin her biri yaklaşık 1 cm (0,39 in) çapında ve beş beyaz yapraklıdır. Meyvesi kırmızı, tatlı ve yenilebilir.[4][5][6][7]
Sınıflandırma
Etimoloji
Türün adı olan idaeus, eski Yunanlıların aşina olduğu Türkiye'nin kuzeybatısında bulunan Kaz Dağı'nda (İda) bulunmasından gelir.[6]
Taksonomi
Rubus idaeus türüne bağlı alttürler (2024):
- Rubus idaeus idaeus
- Rubus idaeus strigosus
- Rubus idaeus albus
- Rubus idaeus anomalus
- Rubus idaeus biflorus
- Rubus idaeus borealisinensis
- Rubus idaeus glabratus
- Rubus idaeus laevis
- Rubus idaeus maritimus
- Rubus idaeus marmoratus
- Rubus idaeus maximowiczii
- Rubus idaeus shikokianus
- Rubus idaeus sterilis
- Rubus idaeus succineus
Dağılım ve habitat
Yabani bir bitki olan Rubus idaeus tipik olarak ormanlarda, ağaç gölgelerinde veya açıklık alanlarda yetişir. Avrupa'nın güneyi ve Orta Asya'da yüksek rakımlı alanlarda dağılım gösterir.[5][6]
Galeri
-
Ahududu (kızıl) - suluboya, 1892 -
Ahududu (siyah) - suluboya, 1893 -
Ahududu ve yabanarısı -
Kızıl, mor, siyah ve albino ahududu -
Rubus occidentalis - yaprağın alt yüzü gümüş beyazdır -
Böğürtlen - yaprağın alt yüzü yeşildir -
5 yapraklı yabani kızıl ahududu -
Yabani mor ahududu -
Yabani albino ahududu -
Mor çiçekli ahududu -
İlk yılda ahududu fideleri meyve vermez -
Farklı büyüklükte ahududu yaprakları -
-
-
Ahududu meyveleri -
Dış bağlantılar
- Ahududu hakkında bilgiler (İngilizce)
"Raspberry". Encyclopædia Britannica. 22 (11. bas.). 1911. - "Rubus idaeus". Plants for a Future. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
- "Rubus sachalinensis". Plants for a Future. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
Wikimedia Commons'ta Ahududu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Ahududu ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ "Rubus idaeus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi.
- ^ "GBIF". 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ "PaleoBioDB". 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ "Rubus idaeus". Flora of NW Europe. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Blamey, M.; Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and Northern Europe. ISBN 0-340-40170-2. .
- ^ a b c Huxley, A., (Ed.) (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan. ISBN 0-333-47494-5. .
- ^ "eFloras". 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
