2012 Türk F-4 Phantom uçağının düşürülmesi
35°50′01″N 35°30′36″E / 35.8335°K 35.5099°D / 35.8335; 35.5099Hava taşıtı Kalkış Erhaç Hava Üssü Mürettebat 2 Ölü sayısı 2 Kurtulanlar 0 Hava taşıtı modeli McDonnell Douglas RF-4E Phantom II İşletmeci Türk Hava Kuvvetleri Seri numarası 77-0314[1]
22 Haziran 2012 tarihinde, Suriye tarafından ihtarsız olarak, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait RF-4E Phantom keşif uçağının düşürülmesi olayıdır.[2]
Malatya Erhaç 7. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda konuşlu 173. Filo'ya ait RF-4E Phantom model uçak tek başına, silahsız ve tanıtma sistemi açık olduğu halde sınır ihlali gerekçesi ile Suriye tarafından ihtarsız olarak düşürülmüştür. Mevcut ve yeni radar sistemlerinin test edilmesi maksadı ile havalanan uçak, Hatay'ın güneyinde, Suriye'nin Lazkiye kentinin 8 mil açığına düştü. Uçağın radar ekranından kaybolması ve telsiz bağlantısının kesilmesinin ardından Türkiye ve Suriye Sahil Güvenlik birimleri ile müşterek arama ve kurtarma çalışması yapıldı.[3] Türk Donanması'na ait TCG Çeşme ve ABD'ye ait Nautilius gemilerinin, uzun süren arama çalışmaları neticesinde 5 Temmuz'da deniz seviyesinin, bin 260 metre altında ve içerisinde; Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy ve Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan'ın naaşlarının bulunduğu uçak enkazına ulaşıldı.[4]
Olayın patlak vermesinin hemen ardından Türk yetkililer uluslararası alanda gerekli girişimlerde bulunmuş, Birleşmiş Milletler ve NATO'nun 'acil' olarak toplanmasını sağlamıştır. Türkiye, NATO'nun '4. Madde' çerçevesinde toplanmasını talep etti.[5] NATO'nun 4. Maddesi şu şekildedir: "Bir üye ülkenin ulusal güvenliği, sınır bütünlüğü ya da bağımsızlığının tehlike altına girmesi halinde istişareler için diğer üye ülkeleri toplantıya çağırabilmesi."
Birleşmiş Milletler; sorunun diplomatik yollar ile çözülmesi gerektiğini açıkladı.[6] NATO ve ABD ise; Suriye'yi kınayıp, sıkı yaptırım kararı almıştır.
Olaylar çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye'ye karşı angajman kurallarını değiştirmiş ve Suriye sınırı boyunca askeri hazırlıklar yapmıştır.[7] Yeni angajman kuralları gereği, Suriye tarafından sınıra yaklaşan her askeri unsur tehdit olarak değerlendirilip askeri hedef muamelesi görmeye başlamıştır. Değişen angajman kurallarına örnek vermek gerekir ise; 3 Ekim 2012 tarihinde Suriye tarafından Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesine düşen top mermisi nedeni ile 5 Türk vatandaşı öldü. Türkiye anında misilleme olarak Suriye'de tespit edilen askeri bölgeleri top atışına tuttu.[8] Misilleme sonucunda 34 Suriye askerinin öldüğü iddia edildi.[9]
Uçağın düşürülmesinde Rusya'nın doğrudan ya da Suriye aracılığıyla dolaylım olarak etkisinin olduğu yönünde iddialarda bulunundu.[10][11] 23 Haziran 2012'de Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında düzenlenen güvenlik zirvesinden sonra yapılan yazılı açıklamada uçağın Suriye tarafından düşürüldüğü belirtildi.[10]
Ayrıca değişen angajman kuralları kapsamında 24 Kasım 2015 tarihinde 09.20 civarında Rusya'ya ait bir savaş uçağı düşürülmüş, düşen uçağa ateş açıldığı sırada milliyetinin bilinmediği ve çok sayıda uyarıya hiçbir cevap verilmediği açıklanmıştır.[12]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Bugüne kadar 12 RF-4E uçağı düştü". Sabah. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ "Türk savaş uçağı Suriye karasularında düştü". CNN Türk. 22 Haziran 2012. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ "Türk Savaş Uçağı Suriye'de Düştü". Haberler.com. 22 Haziran 2012. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ "Nautilus askeri uçağı 2 günde buldu". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 7 Temmuz 2012.
- ^ "NATO Suriye'nin düşürdüğü uçak için toplandı". 27 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2012.
- ^ "BM "diplomatik çözüm" dedi". Haberturk.com. 23 Haziran 2012. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ "askeri hareketlilik, suriye sınırında askeri hareketlilik, Angajman kuralları değişti askeri hareketlilik arttı - Gündem Haberleri". Haberturk.com. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ "Suriye'ye misilleme". Posta. 5 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ "Misilleme ile 34 Suriyeli asker öldü!". Haberturk.com. 4 Ekim 2012. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ a b "Savaş uçağını Suriye düşürmüş". cnnturk.com. CNN Türk. 23 Haziran 2012. 30 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Sunday Times: F-4'ün düşürülmesinde 'Rus parmağı var'". BBC Türkçe. BBC. 1 Temmuz 2012.
- ^ "TSK'dan düşürülen Rus uçağı açıklaması". 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Arap Baharı'nın parçası | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Kategori ·  Wikimedia Commons ·  Vikihaber | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
