Örme Dikilitaş, (ayrıca Konstantin Dikilitaşı olarak da bilinir) (Yunanca: Στήλη του Κωνσταντίνου Ζ´Stíli tou Konstandínou Z´) Sultanahmet Meydanı'nın güney tarafında, Sultanahmet Camii'nin batısında, Theodosius Dikilitaşı ve Yılanlı Sütun'un yanında yer almaktadır. 32 metrelik dikilitaş kaba kesilmiş taştan VII. Konstantinos tarafından yaptırılmıştır. Anıtın yapım tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte I. Konstantin (MS 324-337) veya I. Teodosius (MS 379-395) dönemlerinde inşa edildiği sanılmaktadır.[2] Öte yandan 10. yüzyılda VII. Konstantinos tarafından tamir edilmesinin ardından onun ismiyle anılmaya başlamıştır. O tarihlerde, söylendiğine göre VII. Konstantinos'un dedesi I. Basileios'un zaferlerini resmeden yaldızlı tunç plakalarla kaplıydı, ayrıca dikilitaşın üstünde bir küre bulunmaktaydı. Ancak söylentilere göre Dördüncü Haçlı Seferi sırasında yaldızlı tunç plakalar haçlılar tarafından çalınmıştır ve eritilmiştir.[3][4]
1574 tarihli Freshfield Albümündeki çizimde Örme Sütun’un üzerinde hiçbir levha bulunmadığı görülmektedir. Sütunun kaidesindeki deliklerden eskiden mermerle kaplı olduğu anlaşılmaktaysa da bunların kaderi bilinmemektedir. Dikilitaş’tan daha yüksek olan Örme Sütun’un bir zamanlar gövdesinin tamamen bronzdan levhalarla kaplı bir anıt olduğu sanılmaktadır.[2]
Çok sayıda Osmanlı minyatüründe rastlanan sütuna, At meydanında talim yapan yeniçeriler tırmanarak çevikliklerini gösterirlerdi. İstanbul konsolosluğunda, antik metinleri aramak ile görevlendirilen (1544-1547) Fransız bilim adamı Pierre Gilles yapı hakkında detaylı bilgi vermiştir. Sultanahmet Cami’nin yapımı sırasında yükselen toprak seviye yüzünden çukurda kalan sütunun etrafı Kırım Savaşı sırasında 1856’da Charles Newton tarafından kazılarak açığa çıkarılmıştır.[5]
Yazıt
Dikilitaş'ın VII. Konstantin tarafından onarılmasının anısına iambik trimetrelerdeki yazıt şu şekildedir:[1]
Bu dört köşeli heybetli ve harika anıt, zamanla harap olmuşken, şimdi İmparator Kostantinos ile devletin şanı olan oğlu Romanos tarafından önceki görüntüsüne nispetle daha iyi duruma getirildi. Rodos kolosusu harikulade idi, bu bronz anıt ise hayranlık yaratmaktadır
Kaynakça
^ab"Walled Obelisk". Madain Project. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
^ab"Örme Sütun – Özhan Öztürk Makaleleri". 4 Eylül 2017. 22 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
^"Örme Obeliski". Milliyet. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
^"Hotelle". web.archive.org. 3 Mart 2016. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
^Bardill, Jonathan (2010). Konstantinopolis Hipodromu‘nun Anıtları ve Süslemeleri.(Brigitte Pitarakis). Hipodrom, Atmeydanı. İstanbul: Pera Müzesi Yayınları
Dış bağlantılar
T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Örme Obeliski Tanıtım Bilgisi
