Vukanovići
Vukanovići su srpska vladarska porodica koji će se pojaviti oko 120 godina iza Vlastimirovića. Na čelu Raške bili su u periodu 1083-1165. Dukljanski kralj Bodin je uzeo od Vizantije Rašku, Bosnu i Hum i napravio je običnim pokrajinama Duklje. Za namjesnike u Raškoj postavio je dva svoja dvorska župana Vukana i Marka.
Vukanovići su bili veoma aktivni u borbi protiv Vizantije. Sam Vukan je prisiljavao cara da u četiri navrata kreće sa vojskom na Rašku, ali bez većih posljedica. Odnosi su postali prijateljski, a Vukan je bio prvi srpski vladar koji je ravnopravno razgovarao sa carem. Njegovi nasljednici su imali manje sreće, jer je Raška doživljavala i razaranja Rasa. Pogotovo su bila česte promjene na mjestu velikog župana u nastojanju Carigrada da ima što vjernijeg saveznika.
Vukan je vještom politikom doprinio i slabljenju Duklje, pa će Raška preuzeti njenu ulogu u borbi za nezavisnost od Vizantije.
Shvatajući da sami ne mogu protiv Vizantije, Srbi pod Vukanovićima traže pomoć od Mađara. Uroš I je oženio svoju kćerku Jelenu za mađarskog kralja Belu. Sa njom je na dvor otišao i njen brat Beloš, pa će njih dvoje jedno vrijeme i vladati Mađarskom umjesto maloljetnog Geze. Bio je to prvi izlazak Srbije na međunarodnu scenu.
Tako su Vukanovići, aktivnom borbom i međunarodnim priznanjem utrli put Nemanjićima, njihovim nasljednicima, prema konačnoj nezavisnosti Srbije.
Literatura
- Georgije Ostrogorski, Prosveta Beograd, 1996 -Istorija Vizantije
- Vladimir Ćorović, Beograd, novembar 2001 - Istorija srpskog naroda
- Stanoje Stanojević, „Istorija srpskoga naroda“ (treće izdanje, reprint izdanja iz 1926), Beograd, 1989. ISBN 86-83639-01-0
- Božidar Ferjančić, „Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije II“ (fototipsko izdanje originala iz 1959), Beograd, 2007. ISBN 978-86-83883-08-0
- Andrija Veselinović Radoš Ljušić, „Srpske dinastije“ , Novi Sad, 2001. ISBN 86-83639-01-0
- Tibor Živković, „Portreti srpskih vladara (IX-XII)“ , Beograd, 2006. ISBN 86-17-13754-1
