Zawieprzyce

Zawieprzyce
wieś
Ilustracja
Brama wjazdowa pałacu
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

łęczyński

Gmina

Spiczyn

Liczba ludności (2021)

817[2][3]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

21-077[4]

Tablice rejestracyjne

LLE

SIMC

0391377[5]

Położenie na mapie gminy Spiczyn
Mapa konturowa gminy Spiczyn, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zawieprzyce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zawieprzyce”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zawieprzyce”
Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego
Mapa konturowa powiatu łęczyńskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zawieprzyce”
Ziemia51°21′33″N 22°45′31″E/51,359167 22,758611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zawieprzyce – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Spiczyn[5][6].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

We wsi na skarpie nad rzeką Wieprz znajdują się ruiny zamku wraz z zachowaną kaplicą.

Wieś stanowi sołectwo gminy Spiczyn[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 832 mieszkańców[8].

Historia

Zawieprzyce na litografii Adama Lerue (ok. 1858)[9]

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[10]. W XVI w. Zawieprzyce należały do Zawieprzskich herbu Janina, którzy posiadali tu zamek obronny. Kolejny właściciel, wojewoda wołyński Atanazy Walenty Miączyński, utworzył tzw. klucz zawieprzycki i przebudował stary zamek na barokowy pałac. Wiekowe lipy rosnące w tutejszym parku z pewnością pamiętają lato 1883 roku, kiedy to 16-letnia Marysia Skłodowska (późniejsza noblistka) spędzała tu wakacje w dworku stryja Ksawerego, który był dzierżawcą majątku w Zawieprzycach. Prochy jej dziadka spoczywają w rodzinnym grobowcu Skłodowskich na pobliskim cmentarzu w Kijanach.

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Zawieprzyce.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID[11] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • zespół pałacowy, XVII–XIX w., nr rej.: A/458 z 17.04.1956 i z 17.06.1970:
    • ruiny pałacu, XVII w.
    • lamus (spichrz), XVII w.
    • kaplica, XVII w.
    • oficyna, XVIII w., 1958–62
    • stajnie, k. XIX w.
    • brama wjazdowa, XVII w.
    • oranżeria, XVIII w.
    • park, XVIII – XIX w.

Na kopcu przed wzgórzem zamkowym stoi kolumna toskańska, pochodząca prawdopodobnie z końca XVII w. i będąca wotum ówczesnego właściciela Zawieprzyc, Atanazego Miączyńskiego, za szczęśliwy powrót z wyprawy wiedeńskiej[12].

  • Zabytki Zawieprzyc
  • Kolumna toskańska
    Kolumna toskańska
  • Ruiny pałacu
    Ruiny pałacu
  • Lamus (spichrz)
    Lamus (spichrz)
  • Kaplica św. Antoniego Padewskiego
    Kaplica św. Antoniego Padewskiego
  • Wnętrze kaplicy
    Wnętrze kaplicy
  • Freski w kaplicy
    Freski w kaplicy
  • Oficyna
    Oficyna
  • Stajnie
    Stajnie
  • Ruiny oranżerii
    Ruiny oranżerii
  • Park
    Park

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 159955
  2. ↑ Wieś Zawieprzyce w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-04-06] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06] .
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1591 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  5. ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-12-23].
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Spiczyn. Urząd Gminy Spiczyn. [dostęp 2016-08-25].
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ AdamA. Lerue AdamA., Album lubelskie. Oddział 2., Warszawa: Zakład Litograficzny Adolfa Pecq & Co. (Warszawa, 1858–1859 .
  10. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  11. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2016-12-23] .
  12. ↑ Michał Zalewski: Kolumna toskańska w Zawieprzycach. kapliczki.org.pl. [dostęp 2017-06-29].

Linki zewnętrzne

  • Zawieprzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 493 .
  • Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
  • p
  • d
  • e
Gmina Spiczyn
Wsie
Kolonia
Integralne
części wsi
  • Charlęż-Kolonia
  • Gajówka
  • Grabowiec
  • Jamy
  • Kijany Kościelne
  • Ludwików Dolny
  • Ludwików Górny
  • Mogiłki
  • Orduń
  • Radzic Leśny
  • Stara Wieś
  • Wola
  • Wydmuchów
  • Wymysłów
Encyklopedie internetowe (wieś w Polsce):
  • PWN: 4000676