Tlenek żelaza(III)

Tlenek żelaza(III)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.

tritlenek diżelaza, tlenek(2−) żelaza(3+), tlenek żelaza(3+), tlenek żelaza(III)

Inne nazwy i oznaczenia
Stocka

tlenek żelaza(III)

inne

dawniej: trójtlenek żelaza, tlenek żelazowy; zwycz.: czerwony tlenek żelaza

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

Fe2O3

Masa molowa

159,69 g/mol

Wygląd

brunatne, bezwonne kryształy[1]

Minerały

hematyt

Identyfikacja
Numer CAS

1309-37-1

PubChem

518696

DrugBank

11576

InChI
InChI=1S/2Fe.3O
InChIKey
JEIPFZHSYJVQDO-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
5,24 g/cm³[1]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
praktycznie nierozpuszczalny[1]
Temperatura topnienia

1566 °C (rozkład)[1]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-07-16]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanego źródła[2]
Wykrzyknik
Uwaga
Zwroty H

H315, H319, H335

Zwroty P

P261, P305+P351+P338

Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie podanego źródła[2]
Drażniący
Drażniący
(Xi)
Zwroty R

R36/37/38

Zwroty S

S26

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[3]
0
2
0
 
Temperatura zapłonu

niepalny[1]

Numer RTECS

NO7400000

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Tlenek żelaza(III), Fe2O3nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym żelazo występuje na III stopniu utlenienia. Związek ten jest głównym składnikiem rdzy, najczęściej spotykany spośród tlenków żelaza.

Otrzymywanie

Można go otrzymać przez prażenie wodorotlenku żelaza(III):

2Fe(OH)3Fe2O3 + 3H2O

lub hydroksotlenku żelaza(III)[4]:

2FeO(OH) _400–500 °C Fe2O3 + H2O

Właściwości

  • skład wagowy 69,94% Fe, 30,06% O
  • gęstość nasypowa ok. 700 kg/m³
  • właściwości amfoteryczne[5], np.:
Fe
2
O
3
+ 6HCl → 2FeCl
3
+ 3H
2
O
Fe
2
O
3
+ CaO → Ca(FeO
2
)
2

Zastosowanie

Jeden ze składników termitu. Występuje w przyrodzie jako najważniejsza ruda żelaza – hematyt. Jest szeroko stosowany w hutnictwie, jako surowiec ceramiczny, szklarski oraz do wytwarzania ołówków.

Otrzymany syntetycznie przez wyprażenie „żółtego tlenku żelaza”, FeO(OH), stosowany jest jako przezroczysty czerwony pigment, tzw. „czerwony tlenek żelaza” (C.I. 77 491)[4].

Zagrożenia

Nieszkodliwy dla środowiska naturalnego. Zagrożenie pojawia się przy przypadkowym uwolnieniu do środowiska ilości przemysłowych. Dla człowieka może być drażniący przy spożyciu dużej ilości, kontakcie z oczami lub wdychaniu pyłu, nie powoduje zmian chorobowych. Przy ciągłym wystawieniu na wdychanie pyłu zaleca się ochronę dróg oddechowych, by zapobiec odkładaniu się w płucach. Prowadzi to do choroby zwanej „płucem spawacza”.

Przypisy

  1. a b c d e Iron(III) oxide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1860 [dostęp 2012-07-16]  (niem. • ang.).
  2. a b Iron(III) oxide (nr 529311) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-07-16]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. Tlenek żelaza(III) (nr 529311) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-07-16]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. a b Hans G.H.G. Völz Hans G.H.G. i inni, Pigments, Inorganic, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, DOI: 10.1002/14356007.a20_243.pub2  (ang.).
  5. James E.J.E. House James E.J.E., Inorganic chemistry, wyd. 3, London 2020, s. 429, ISBN 978-0-12-814369-8, OCLC 1126335516  (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
V08: Środki cieniujące
V08A – Środki cieniujące stosowane
przy RTG zawierające jod
V08AA – Środki cieniujące o dużej osmolalności,
rozpuszczalne w wodzie i wydalane z moczem
  • kwas diatrozowy
  • kwas metrozowy
  • jodamid
  • kwas jotalamowy
  • kwas joksytalamowy
  • kwas joglikowy
  • kwas acetrozowy
  • kwas jokarmowy
  • metiodal
  • diodon
V08AB – Środki cieniujące o małej osmolalności,
rozpuszczalne w wodzie i wydalane z moczem
  • metryzamid
  • joheksol
  • kwas joksaglowy
  • jopamidol
  • jopromid
  • jotrolan
  • jowersol
  • jopentol
  • jodyksanol
  • jobitrydol
  • joksylon
V08AC – Środki cieniujące rozpuszczalne w wodzie
i wydalane z żółcią
  • kwas jodoksamowy
  • kwas jotroksowy
  • kwas joglikamowy
  • adypiodon
  • kwas jobenzamowy
  • kwas jopanowy
  • kwas jocetamowy
  • jopodan sodu
  • kwas tyropanowy
  • jopodan wapnia
V08AD – Środki cieniujące nierozpuszczalne w wodzie
  • jopidol
  • propyljodon
  • jofendylan
V08B – Środki cieniujące stosowane
przy RTG niezawierające jodu
V08BA – Siarczan baru
V08C – Środki cieniujące stosowane
przy MRI
V08CA – Paramagnetyczne środki cieniujące
  • kwas gadopentetowy
  • kwas gadoterowy
  • gadodiamid
  • gadoterydol
  • mangafodipir
  • gadowersetamid
  • cytrynian amonowo-żelazowy
  • kwas gadobenowy
  • gadobutrol
  • kwas gadoksetowy
  • gadofosweset
  • gadopiklenol
V08CB – Superparamagnetyczne środki cieniujące
  • ferumoksyl
  • ferrysten
  • nanocząstki tlenku żelaza
V08CX – Inne środki cieniujące
V08D – Środki cieniujące stosowane
przy USG
V08DA – Środki cieniujące stosowane przy USG