Stanisław Małagowski
porucznik inżynierii | |||
Data i miejsce urodzenia | 3 stycznia 1893 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 25 lipca 1919 | ||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1916–1919 | ||
Siły zbrojne | Armia Imperium Rosyjskiego | ||
Jednostki | Pociąg Pancerny „Śmiały” | ||
Stanowiska | dowódca pociągu | ||
Główne wojny i bitwy | |||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Stanisław Małagowski (ur. 3 stycznia 1893 w Skierniewicach, zm. 25 lipca 1919 w Baranowiczach) – porucznik Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Edukacja
Urodził się 3 stycznia 1893 w Skierniewicach, w rodzinie Kazimierza i Anny Langie[1] . Był bratem Kazimierza, podporucznika Wojska Polskiego, kawalera Orderu Virtuti Militari, członka załogi Pociągu Pancernego „Śmiały” i Zofii (1890–1969), żony Melchiora Wańkowicza[2].
Szkołę podstawową skończył w rodzinnych Skierniewicach. Maturę zdał w Szkole Mazowieckiej w Warszawie. W 1912 roku założył w szkole średniej samodzielny pluton skautowy, który jest początkiem 21 WDH[3].
Absolwent z 1914 na czeskiej Akademii Górniczej w Przybramiu[4]. W 1913 odbył praktykę w kopalniach Kysztymskich na Uralu[4]. W 1914 zgłosił się jako ochotnik do armii rosyjskiej. Służył w 9 batalionie saperów. W marcu 1916 został skierowany do Wyższej Szkoły Wojskowo-Inżynieryjnej w Kijowie[4]. Naukę zakończył z 8. lokatą, a następnie został wysłany na front w Beskidach Wschodnich[5].
Od 1917 w 1. kompanii inżynieryjnej 1 Dywizji Strzelców Polskich. Był członkiem Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej[6]. Pracował w redakcji "Wiadomości Wojskowych". 10 lutego 1918 z jego inicjatywy, w twierdzy Bobrujsk, powstał improwizowany pociąg pancerny pod nazwą „Związek Broni”[7]. 21 lutego bierze udział w zwycięskiej walce z bolszewikami we wsi Krasnyj Bierieg. Do 10 maja 1918 bierze udział w walkach i wobec przeważających sił niemieckich kapituluje.
Małagowski zostaje instruktorem w tajne szkole oficerskiej w Kijowie. Zostaje następnie komendantem Oddziału Lotnego POW na Ukrainie gdzie pod dowództwem mjr Leopolda Lisa-Kuli, walczy z Niemcami.
Po wybuchu walk polsko-ukraińskich przedziera się do Krakowa. Z Krakowa wyrusza do dalszej walki już jako członek załogi pociągu pancernego "Śmiały". Po paru dniach, gdy pierwszy dowódca zostaje ranny, obejmuje dowodzenie pociągiem.
W grudniu 1918 bierze udział w walkach pod Niżankowicami, od stycznia następnego roku walczy pod Milatynem i Dolinianami. W marcu pociąg pod dowództwem por. Małagowskiego broni się pod Sądową Wisznią.
Po remoncie pociągu w Krakowie, "Śmiały" bierze udział w zdobyciu węzła komunikacyjnego w Baranowiczach.
Małagowski dbał o edukacje powierzonych sobie żołnierzy i prowadził dla zajęcia w szkole podoficerskiej[8].
25 lipca w bitwie nieopodal stacji Podhorelce zostaje śmiertelnie raniony, umiera po kilku godzinach w Baranowiczach. 30 lipca 1919 został pochowany obok brata na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[9][2].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3173 – pośmiertnie[10]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 25 stycznia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[11]
- Krzyż Walecznych – pośmiertnie w zamian za Amarantową wstążkę[12]
- Odznaka „Znak Pancerny” nr 42 – pośmiertnie 19 marca 1933[13]
Przypisy
- ↑ Na polu chwały ↓.
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ MAŁAGOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-11-11] .
- ↑ AndrzejA. Czałbowski AndrzejA., ŻBIK, harcerski oddział wojskowy, 2 harcerska bateria artylerii przeciwlotniczej: wojenne dzieje 21 WDH im. gen. Ignacego Prądzyńskiego 1939-1944, Adiutor, 1994, ISBN 978-83-900085-5-4 [dostęp 2020-02-16] (pol.).
- ↑ a b c „Śmiały” 1920 ↓, s. 22.
- ↑ „Śmiały” 1920 ↓, s. 23.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 122.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 221-224.
- ↑ Nowości Ilustrowane (skan) [online] [dostęp 2020-02-16] (pol.).
- ↑ Nekrolog. „Kurjer Warszawski”. 206 wyd. wieczorne, s. 6, 1919-07-28. Warszawa. .
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 112.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922 roku, s. 531.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933 roku, s. 73.
Bibliografia
- „Śmiały” 1919-5.XI.-1920 : W rocznicę wyruszenia na front poc. panc. „ŚMIAŁY”. Warszawa: Drukarnia Żołnierza Polskiego, 1920.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1921.
- Bracia Małagowscy ze Skierniewic, bohaterowie wojny polsko - bolszewickiej [online], Skierniewice Nasze Miasto, 29 lipca 2019 [dostęp 2020-02-16] (pol.).
- Na polu chwały. „Tygodnik Illustrowany”. 33, s. 538, 1919-08-16. Warszawa.
Linki zewnętrzne
- Poczet 21 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej : Małagowski Stanisław. [dostęp 2021-04-26].
- VIAF: 71151776826118012412
- PLWABN: 9810596347705606