Potylicz

Cerkiew Świętego Ducha w Potyliczy

Herb

Państwo

Ukraina

Obwód

lwowski

Rejon

żółkiewski

Populacja (2001)
• liczba ludności

815^[1]

Kod pocztowy

80320

Położenie na mapie obwodu lwowskiego

Położenie na mapie Ukrainy

50°13′N 23°33′E/50,216667 23,550000

Multimedia w Wikimedia Commons

Potylicz (ukr. Потелич, Potełycz) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie żółkiewskim. Położona jest w paśmie Wschodniego Roztocza, w dolinie rzeki Tylicy.

Miasto królewskie Mosty lokowane w 1423 roku położone było w XVI wieku w województwie bełskim^[2]. Potylicz należał do starostwa niegrodowego lubaczowskiego na początku XVIII wieku^[3].

Do 1939 roku istniała polska gmina Potylicz.

Osada znana była już w 1261 roku pod nazwą Tylicz. W 1498 roku król Jan I Olbracht nadał jej prawa miejskie magdeburskie. W XVI w. miasteczko było ważnym ośrodkiem garncarskim. Zawdzięcza to bogatym zasobom glinki garncarskiej i fajansowej w okolicy. Oprócz produkcji ceramicznej w okolicach miasteczka czynne były w tym czasie również huty szkła. W XVII wieku, po przeniesieniu głównego szlaku handlowego łączącego Lublin ze Lwowem tak, by przebiegał przez Rawę Ruską, miasto podupadło i nie odzyskało już dawnego znaczenia. Pod koniec XIX wieku miasteczko zamieszkiwane było przez 2929 osób, w tym 2131 grekokatolików, 493 rzymskich katolików i 303 Żydów.

Do najważniejszych zabytków wsi należą:

drewniana cerkiew pw. Świętego Ducha

Osobny artykuł: Cerkiew Świętego Ducha w Potyliczu.

murowana cerkiew pw. Świętej Trójcy,
murowany kościół pw. Świętego Stanisława, konsekrowany w 1858 roku.

W Potyliczu znajduje się duży kamieniołom, w którym odsłaniają się opoki i margle górnej kredy (kampanu), skąd znana jest bogata kopalna fauna i flora^[4]^[5]^[6].

Przypisy

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu lwowskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 173.
↑ Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin 2015, s. 34.
↑ MarcinM. Machalski MarcinM., OksanaO. Malchyk OksanaO., Klasyczne stanowiska paleontologiczne górnej kredy zachodniej Ukrainy: historia badań oraz biostratygrafia, „Przegląd Geologiczny”, 64 (8), 2016, s. 570–576 .
↑ JanJ. Nowak JanJ., Kopalna flora senońska z Potylicza, „Rozprawy Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Akademii Umiejętności w Krakowie, ser. B”, 47, 1907, s. 1–27 .
↑ Adam T.A.T. Halamski Adam T.A.T., Latest Cretaceous leaf floras from southern Poland and western Ukraine, „Acta Palaeontologica Polonica”, 58 (2), 2013, s. 407–443 (ang.).

Linki zewnętrzne

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Kapeluchy

Potylicz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 879 .
Potylicz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 503 .

Powiat rawski (1920–1939 i 1941–1944) (► GG)

Siedziba powiatu – Rawa Ruska

Przynależność wojewódzka

woj. lwowskie (1920–1939→/→)
dystrykt Galicja (← 1941–44 →/→)

Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)

Niemirów Lwowski (od 1934)
Rawa Ruska (od 1934)
Uhnów (od 1934)

Miasteczka (1920–34)

Lubycza Królewska Miasteczko
Magierów
Niemirów Lwowski (→)
Potylicz
Rawa Ruska (→)
Uhnów (→)

Gminy miejskie (1920–39 →)

Niemirów Lwowski^[A]
Rawa Ruska
Uhnów^[A]

Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39 →/→)

Bełzec^[B](→)
Bruckenthal
Hujcze
Kamionka Wołoska
Lubycza Królewska
Magierów
Potylicz
Siedliska
Tarnoszyn^[B](→)
Wierzbica
Wróblaczyn

Gminy (← 1941–44 →/→)

Miejskie	Lubaczów^[C](← →) Rawa Ruska
Wiejskie^[D]^[E]	Bruckenthal Dobrosin Horyniec^[C](← →) Krechów (←) Krowica Lubaczów^[C](← →) Lubycza Królewska^[C](→) Magierów Niemirów Oleszyce^[C]^[F](← →) Potylicz Rawa Ruska Uhnów^[C](→) Wierzbiany (←)

↑ ^a ^b pozbawiony praw miejskich podczas wojny
↑ ^a ^b w 1939 włączona do GG (dystrykt lubelski)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f po wojnie w Polsce
↑ kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie
↑ strzałki wsteczne dotyczą stanu z 1939
↑ przed wojną gmina jednowsiowa, podczas wojny wielowsiowa, po wojnie podzielona na jednowsiową gminę Oleszyce i wielowsiową gminę Oleszyce Stare

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.