Pentozy
Pentozy — rodzina organicznych związków chemicznych, cukry proste zawierające pięć atomów węgla w cząsteczce.
Do pentoz należą[1]:
- składniki kwasów nukleinowych:
- ryboza – występuje np. w rybonukleozydach, rybonukleotydach i RNA
- deoksyryboza – występuje np. w deoksyrybonukleozydach, deoksyrybonukleotydach i DNA
- inne[2][3]:
- arabinoza – występuje w gumie arabskiej i innych w gumach roślinnych, składnik glikoprotein
- ksyloza – występuje w gumach roślinnych, składnik glikoprotein
- liksoza – występuje w mięśniu sercowym, składnik liksoflawiny
- rybuloza – metabolit pośredni w szlaku pentozofosforanowym
- ksyluloza – izomer L to metabolit pośredni w szlaku kwasu uronowego
Struktury pentoz
Pentozy, jak wszystkie cukry, mogą mieć konfigurację D (najczęściej spotykane naturalnie) lub L. W zależności od położenia grupy karbonylowej należą do grupy aldoz (aldopentozy) lub ketoz (ketopentozy)[4][5].
|
|
W formie cyklicznej mogą ponadto występować jako pięcioczłonowe furanozy lub sześcioczłonowe piranozy, a każda forma cykliczna może mieć formę anomeru α lub β[4][5]. W roztworze są one w stanie równowagi, o różnej zawartości każdego izomeru; np. dla rybozy w D2O 76% to piranoza, dla której α/β = 1:2[6].
Przypisy
- ↑ Witold. Mizerski: Tablice chemiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan, 2003, s. 272-273. ISBN 83-7350-031-6.
- ↑ Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell: Biochemia Harpera ilustrowana. Wyd. VI uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 143, 222. ISBN 978-83-200-3573-5.
- ↑ Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell: Harper's Illustrated Biochemistry. Wyd. 26. Lange Medical Books/McGraw-Hill, 2003, s. 105. ISBN 0-07-138901-6.
- ↑ a b Bertram O. Fraser-Reid, Kuniaki Tatsuta, Joachim Thiem: Glycoscience. Chemistry and Chemical Biology. Berlin - Heidelberg: Springer, 2001, s. 469-470. DOI: 10.1007/978-3-642-56874-9. ISBN 978-3-540-67764-2.
- ↑ a b Lubert Stryer: Biochemia. Wyd. 1. Warszawa: PWN, 1986, s. 286–289. ISBN 83-01-00140-2.
- ↑ Felix Franks: Water. A Matrix of Life. Wyd. 2. The Royal Society of Chemistry, 2000, s. 104. DOI: 10.1039/9781847552341. ISBN 978-0-85404-583-9.
Kontrola autorytatywna (strukturalna klasa indywiduów chemicznych):
