Nektarynka

Ten artykuł dotyczy owocu. Zobacz też: papugi: nektarynka białooka i nektarynka piżmowa.

Nektarynka

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

Prunus

Gatunek

brzoskwinia zwyczajna

Odmiana

nektarynka

Nazwa systematyczna

Prunus persica var. nucipersica (Suckow) C. Schneider
Ill. Handb. Laubholzk. 1:594. 1906

Synonimy

P. persica var. nectarina (Aiton) Maxim.)

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Nektarynka (Prunus persica var. nucipersica) – odmiana (a właściwie grupa odmian) brzoskwini zwyczajnej, którą od brzoskwini odróżnia przede wszystkim gładka (niewłochata) skórka owoców. Pochodzenie nektarynek przez długi czas było zagadką. Podejrzewano, że jest to mieszaniec brzoskwini i śliwy. Jednak badania genetyczne wykazały, że brak charakterystycznego omszenia to skutek ujawnienia się genu recesywnego, odpowiedzialnego za tę cechę rośliny.

Morfologia

Pokrój: Drzewo o wysokości do 6 m, krótkowieczne, żyjące do 30 lat.
Pień: Kora ciemnobrunatnoszara, nieraz u dołu prawie czarna, podłużnie spękana.
Liście: Lancetowate, faliście ząbkowane, błyszczące.
Kwiaty: Różowe, pięciokrotne, o licznych słupkach i pręcikach. Kwitnie w kwietniu, przed pojawieniem się liści.
Owoce: Pestkowiec o masie 100–200 g, żółtej skórce z czerwonym rumieńcem. Dojrzewa w zależności od odmiany od lipca do października. Od owoców brzoskwini różnią się tym, że mają gładką skórkę, bez omszenia.

Zastosowanie

Roślina uprawna. Największe obszary jej uprawy znajdują się we Francji, Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Stanach Zjednoczonych, Chile oraz w Południowej Afryce. W Polsce jest uprawiana, jednak jej uprawa jest narażona na ryzyko ze względu na duże wymagania cieplne. Jej kwiaty są często niszczone przez przymrozki wiosenne.
Sztuka kulinarna. Doskonały owoc jadalny, który stał się popularny dopiero na początku dwudziestego wieku. Ma aromatyczny i soczysty miąższ o żółtej lub pomarańczowej barwie, który jest bardziej zwarty niż u brzoskwini, przez co łatwo oddziela się od pestki. Najczęściej używana jest do bezpośredniego spożycia jako owoc deserowy, ale używana jest także jako dodatek do lodów, ciast. Robi się z niej także przetwory: dżemy, soki, kompoty, likiery, galaretki. Czasami poddaje się ją suszeniu.

Wartość odżywcza

Nektarynka, owoc surowy

(100 g)

Wartość energetyczna

213 kJ (51 kcal)

Białka

0,9 g

szczegółowe informacje

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	2,0%	2,0%	2,0%	2,0%
M	1,6%	1,6%	1,6%	1,6%

Węglowodany

11,8 g

szczegółowe informacje

Przyswajalne

10,6 g

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	8,2%	8,2%	8,2%	8,2%
M	8,2%	8,2%	8,2%	8,2%

Cukry (jedno- i dwucukry)

9,00 g

1,4 g

1,3 g

6,3 g

0,00 g

1,2 g

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	4,8%	4,8%	5,7%	5,7%
M	3,2%	3,2%	4,0%	4,0%

Tłuszcze

0,2 g

szczegółowe informacje

Kwasy tł. nasycone

0,00 g

Kwasy tł. nienasycone

Jednonienasycone

0,08 g

Wielonienasycone

0,08 g

omega-3

0,04 g

α-Linolenowy (ALA)

0,04 g

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	3,6%	3,6%	3,6%	3,6%
M	2,5%	2,5%	2,5%	2,5%

omega-6

0,04 g

Linolowy (LA)

0,4 g

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	3,3%	3,3%	3,6%	3,6%
M	2,4%	2,4%	2,9%	2,9%

Woda

86,6 g

szczegółowe informacje

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	3,2%	3,2%	3,2%	3,2%
M	2,3%	2,3%	2,3%	2,3%

Witaminy

Witamina C

13,7 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	18%	18%	18%	18%
M	15%	15%	15%	15%

Tiamina (B1)

0,02 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	1,8%	1,8%	1,8%	1,8%
M	1,7%	1,7%	1,7%	1,7%

Ryboflawina (B2)

0,04 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	3,6%	3,6%	3,6%	3,6%
M	3,1%	3,1%	3,1%	3,1%

Niacyna (B3)

0,1 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	0,7%	0,7%	0,7%	0,7%
M	0,6%	0,6%	0,6%	0,6%

Witamina B6

0,02 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	1,5%	1,5%	1,3%	1,3%
M	1,5%	1,5%	1,2%	1,2%

Foliany

0,004 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	1,0%	1,0%	1,0%	1,0%
M	1,0%	1,0%	1,0%	1,0%

Kobalamina (B12)

0,00 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
M	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%

Witamina A

0,017 mg RAE

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	2,4%	2,4%	2,4%	2,4%
M	1,9%	1,9%	1,9%	1,9%

Witamina D

0,0000 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
M	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%

Witamina E

1,8 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	12%	12%	12%	12%
M	12%	12%	12%	12%

Makroelementy

Fosfor

28 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	4,0%	4,0%	4,0%	4,0%
M	4,0%	4,0%	4,0%	4,0%

Wapń

9 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	0,9%	0,9%	0,8%	0,8%
M	0,9%	0,9%	0,9%	0,8%

Magnez

13 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	4,2%	4,1%	4,1%	4,1%
M	3,3%	3,1%	3,1%	3,1%

Potas

214 mg

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	4,6%	4,6%	4,6%	4,6%
M	4,6%	4,6%	4,6%	4,6%

Sód

1 mg

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	0,1%	0,1%	0,1%	0,1%
M	0,1%	0,1%	0,1%	0,1%

Mikroelementy

Jod

0,003 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	2,0%	2,0%	2,0%	2,0%
M	2,0%	2,0%	2,0%	2,0%

Żelazo

0,5 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	2,8%	2,8%	6,3%	6,3%
M	6,3%	6,3%	6,3%	6,3%

Miedź

0,08 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	8,9%	8,9%	8,9%	8,9%
M	8,9%	8,9%	8,9%	8,9%

Cynk

0,13 mg

RDA	19–30	31–50	51–70	70+
K	1,6%	1,6%	1,6%	1,6%
M	1,2%	1,2%	1,2%	1,2%

Mangan

0,13 mg

AI	19–30	31–50	51–70	70+
K	7,2%	7,2%	7,2%	7,2%
M	5,7%	5,7%	5,7%	5,7%

Dane liczbowe na podstawie: ^[3]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health^[4]

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ Hanna Kunachowicz, Beata Przygoda, Irena Nadolna, Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017, s. 620. ISBN 978-83-200-5311-1
↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).