Nadjodan sodu

Zasugerowano, aby ten artykuł podzielić na różne artykuły – Metanadjodan sodu i Ortonadjodan sodu.

Metanadjodan sodu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. tetraoksydojodan(1−) sodu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. metanadjodan sodu Stocka metajodan(VII) sodu inne nadjodan sodu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	NaIO4
Masa molowa	213,89 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, krystaliczny proszek lub kryształy[1]
Identyfikacja
Numer CAS	7790-28-5
PubChem	65184
SMILES [O-]I(=O)(=O)=O.[Na+]
Właściwości Gęstość 3,865 g/cm³ (20 °C); ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie rozpuszczalny[1] Temperatura topnienia 175 °C Temperatura wrzenia 300 °C
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła Utleniający (O) Zwroty R R8
Podobne związki
Inne aniony	podjodyn sodu, jodyn sodu, jodan sodu nadchloran sodu, nadbromian sodu
Inne kationy	nadjodan potasu, nadjodan magnezu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Ortonadjodan sodu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. heksaoksydojodan(5−) sodu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. ortonadjodan sodu Stocka ortojodan(VII) sodu inne nadjodan sodu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Na5IO6
Masa molowa	338 g/mol
Identyfikacja
SMILES I(=O)([O-])([O-])([O-])([O-])([O-]).[Na+].[Na+].[Na+].[Na+].[Na+]
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie rozpuszczalny
Niebezpieczeństwa Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła Utleniający (O)
Podobne związki
Inne kationy	nadjodan potasu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Nadjodan sodu – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu nadjodowego oraz sodu. Występuje w dwóch odmianach – metanadjodan: NaIO₄, sól kwasu metanadjodowego, oraz ortonadjodan: Na₅IO₆.

Właściwości

Nadjodan sodu jest ciałem stałym, bezbarwnym lub barwy białej, bez zapachu. Jest rozpuszczalny w wodzie (odmiana meta: 91 g/l, 20 °C). pH jego wodnych roztworów (odmiana meta) wynosi 5,2 (50 g/l wody, 20 °C).

Ma właściwości utleniające. Podczas ogrzewania metajodanu rozkłada się on, dając jodan sodu i tlen:

2 NaIO₄ → 2 NaIO₃ + O₂↑

Zastosowanie

Nadjodany utleniają diole wicynalne (posiadające sąsiadujące grupy hydroksylowe) do aldehydów lub ketonów.

Nadjodan sodu używany jest do utleniania celulozy w celu otrzymania substancji biozgodnej i biodegradowalnej, używanej do wyrobu szwów chirurgicznych.

Reakcja utleniania dioli wicynalnych z wytworzeniem pochodnych aldehydowych pozwala na identyfikację cukrów poprzez znakowanie za pomocą związków markerowych np. biotyny lub znaczników fluorescencyjnych. Utlenianie nadjodanem sodu pozwala również na odróżnienie RNA (jego składnik, ryboza, zawiera sąsiadujące grupy hydroksylowe) od DNA (deoksyryboza nie zawiera sąsiadujących grup -OH).

Toksyczność

Substancja nie jest toksyczna dla człowieka oraz dla organizmów wodnych. Mimo to przy kontakcie z substancją należy podjąć odpowiednie środki ostrożności:

• Przy kontakcie substancji z oczami lub skórą należy przepłukać je dużą ilością wody.
• Po spożyciu nadjodanu sodu należy podać poszkodowanemu dużą ilość wody i spowodować wymioty. Należy również skonsultować się z lekarzem.

Przypisy