Myszak

Myszak
Peromyscus
Gloger, 1841[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – myszak plażowy (Peromyscus polionotus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

nowiki

Plemię

Peromyscini

Rodzaj

myszak

Typ nomenklatoryczny

Peromyscus arboreus Gloger, 1841 (= Mus leucopus Rafinesque, 1818)

Synonimy
  • Hesperomys[a] A. Murray, 1866[2]
  • Sitomys Fitzinger, 1867[3]
  • Vesperimus Coues, 1875[4]
  • Trinodontomys Rhoads, 1894[5]
  • Haplomylomys Osgood, 1904[6]
Gatunki

99 gatunków (w tym 17 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Myszak[7] (Peromyscus) – rodzaj ssaków z podrodziny nowików (Neotominae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Środkowej[8][9][10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 70–165 mm, długość ogona 40–180 mm, długość ucha 10–32 mm, długość tylnej stopy 15–38 mm; masa ciała 13–90 g[9][11].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1841 roku niemiecki zoolog Constantin Wilhelm Lambert Gloger w książce swojego autorstwa o tytule Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte[1]. Na gatunek typowy Gloger wyznaczył (oznaczenie monotypowe) myszaka białostopego (P. leucopus).

Etymologia

  • Peromyscus: gr. πηρα pēra ‘torba’; μυσκος muskos ‘myszka’, od zdrobnienia μυς mus, μυος muos ‘mysz’[12].
  • Hesperomys: gr. ἑσπερος hesperos ‘zachodni’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[13]. Gatunek typowy: Murray wymienił kilkanaście gatunków nie wyznaczając typu nomenklatorycznego.
  • Sitomys: gr. σιτος sitos ‘ziarno, kukurydza’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[14]. Gatunek typowy: Cricetus myoides Gapper, 1830 (= Mus leucopus Rafinesque, 1818).
  • Vesperimus: łac. vesper, vesperis ‘wieczór’ (tj. zachodni); mus, muris ‘mysz’, od gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[15]. Gatunek typowy: Mus leucopus Rafinesque, 1818.
  • Trinodontomys: gr. τρι- tri- ‘trzy-’, od τρεις treis, τρια tria ‘trzy’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[16]. Gatunek typowy: Sitomys insolatus Rhoads, 1894 (= Hesperomys maniculatus J.A. Wagner, 1845).
  • Haplomylomys: gr. ἁπλοος haploos ‘prosty’[17]; μυλη mulē „ząb trzonowy”[18]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[19]. Gatunek typowy: Hesperomys eremicus S.F. Baird, 1857.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie i wymarłe po 1500 roku gatunki[20][11][8][7]:

  • Peromyscus pembertoni Burt, 1932 – myszak jasnostopy – takson wymarły
  • Peromyscus hooperi M.R. Lee & Schmidly, 1977 – myszak murawowy
  • Peromyscus crinitus (Merriam, 1891) – myszak wąwozowy
  • Peromyscus californicus (Gambel, 1848) – myszak kalifornijski
  • Peromyscus merriami Mearns, 1896 – myszak ubogi
  • Peromyscus eremicus (S.F. Baird, 1857) – myszak kaktusowy
  • Peromyscus eva O. Thomas, 1898 – myszak półwyspowy
  • Peromyscus avius Osgood, 1909
  • Peromyscus fraterculus (G.S. Miller, 1892) – myszak graniczny
  • Peromyscus caniceps Burt, 1932 – myszak szarogłowy
  • Peromyscus dickeyi Burt, 1932 – myszak tortugański
  • Peromyscus guardia Townsend, 1912 – myszak zatokowy
  • Peromyscus gossypinus (Le Conte, 1853) – myszak bawełniany
  • Peromyscus leucopus (Rafinesque, 1818) – myszak białostopy
  • Peromyscus sejugis Burt, 1932 – myszak stokowy
  • Peromyscus gambelii (S.F. Baird, 1857)
  • Peromyscus keeni (Rhoads, 1894) – myszak alaskański
  • Peromyscus maniculatus (J.A. Wagner, 1845) – myszak leśny
  • Peromyscus purepechus Léon-Tapia, Fernández, Rico, Cervantes, & Espinosa de los Monteros, 2020
  • Peromyscus labecula D.G. Elliot, 1903
  • Peromyscus sonoriensis (Le Conte, 1853)
  • Peromyscus polionotus (J.A. Wagner, 1843) – myszak plażowy
  • Peromyscus melanotis J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897 – myszak czarnouchy
  • Peromyscus melanurus Osgood, 1909 – myszak czarnoogonowy
  • Peromyscus megalops Merriam, 1898 – myszak brązowy
  • Peromyscus melanocarpus Osgood, 1904 – myszak nadgarstkowy
  • Peromyscus slevini Mailliard, 1924 – myszak kataliński
  • Peromyscus perfulvus Osgood, 1945 – myszak śniady
  • Peromyscus chrysopus Hooper, 1955
  • Peromyscus melanophrys (Coues, 1874) – myszak czarnowąsy
  • Peromyscus leucurus (O. Thomas, 1894)
  • Peromyscus micropus R.H. Baker, 1952
  • Peromyscus zamorae Osgood, 1904
  • Peromyscus mekisturus Merriam, 1898 – myszak pustelniczy
  • Peromyscus mayensis Carleton & Huckaby, 1975 – myszak malajski
  • Peromyscus stirtoni Dickey, 1928 – myszak honduraski
  • Peromyscus yucatanicus J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897 – myszak jukatański
  • Peromyscus tropicalis G.G. Goodwin, 1932
  • Peromyscus nudipes (J.A. Allen, 1891)
  • Peromyscus mexicanus (Saussure, 1860) – myszak meksykański
  • Peromyscus totontepecus Merriam, 1898
  • Peromyscus angelensis Osgood, 1904
  • Peromyscus gymnotis O. Thomas, 1894 – myszak nagouchy
  • Peromyscus zarhynchus Merriam, 1898 – myszak drzewny
  • Peromyscus gardneri Lorenzo, Álvarez-Castañeda, Pérez-Consuegra & Patton, 2016
  • Peromyscus nicaraguae J.A. Allen, 1908
  • Peromyscus salvadorensis Dickey, 1928
  • Peromyscus guatemalensis Merriam, 1898 – myszak gwatemalski
  • Peromyscus bakeri Álvarez-Castañeda, Lorenzo, Segura-Trujillo & Pérez-Consuegra, 2019
  • Peromyscus carolpattonae Álvarez-Castañeda, Lorenzo, Segura-Trujillo & Pérez-Consuegra, 2019
  • Peromyscus grandis G.G. Goodwin, 1932 – myszak duży
  • Peromyscus furvus J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897 – myszak czarnawy
  • Peromyscus latirostris Dalquest, 1950
  • Peromyscus sagax D.G. Elliot, 1903 – myszak skromny
  • Peromyscus madrensis Merriam, 1898 – myszak pacyficzny
  • Peromyscus stephani Townsend, 1912 – myszak pustynny
  • Peromyscus simulus Osgood, 1904 – myszak nizinny
  • Peromyscus boylii (S.F. Baird, 1855) – myszak zaroślowy
  • Peromyscus schmidlyi R.D. Bradley, D.S. Carroll, Haynie, Muñiz Martínez, M.J. Hamilton & Kilpatrick, 2004 – myszak białopalcy
  • Peromyscus levipes Merriam, 1898 – myszak zwinny
  • Peromyscus ensinki R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Thompson, Wright, Ceballos, Kilpatrick & Schmidly, 2021
  • Peromyscus greenbaumi R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Thompson, Wright, Ceballos, Kilpatrick & Schmidly, 2021
  • Peromyscus carletoni R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Sotero-Caio, Huynh, Kilpatrick, Iñiguez-Dávalos & Schmidly, 2014
  • Peromyscus kilpatricki R.D. Bradley, Ordóñez-Garza, Ceballos, Rogers & Schmidly, 2019
  • Peromyscus beatae O. Thomas, 1903 – myszak orizabański
  • Peromyscus spicilegus J.A. Allen, 1897 – myszak skrzętny
  • Peromyscus winkelmanni Carleton, 1977 – myszak epifityczny
  • Peromyscus cordillerae Dickey, 1928
  • Peromyscus hylocetes Merriam, 1898 – myszak płowy
  • Peromyscus aztecus (Saussure, 1860) – myszak aztecki
  • Peromyscus laceianus V.O. Bailey, 1906
  • Peromyscus pectoralis Osgood, 1904 – myszak wyżynny
  • Peromyscus collinus Hooper, 1952
  • Peromyscus gratus Merriam, 1898 – myszak lawowy
  • Peromyscus ochraventer R.H. Baker, 1951 – myszak ochrowobrzuchy
  • Peromyscus polius Osgood, 1904 – myszak kreolski
  • Peromyscus truei (Shufeldt, 1885) – myszak piniowy
  • Peromyscus attwateri J.A. Allen, 1895 – myszak teksański
  • Peromyscus nasutus (J.A. Allen, 1891) – myszak podgórski
  • Peromyscus difficilis (J.A. Allen, 1891) – myszak skalny
  • Peromyscus amplus Osgood, 1904
  • Peromyscus felipensis Merriam, 1898
  • Peromyscus bullatus Osgood, 1904 – myszak jałowcowy

Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:

  • Peromyscus anyapahensis J.A. White, 1966[21] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus baumgartneri Hibbard, 1954[22] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Peromyscus berendsensis Starrett, 1956[23] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus cochrani Hibbard, 1955[24] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus complexus Albright, 1999[25] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus cragini Hibbard, 1944[26] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus cumberlandensis Guilday & Handley, 1967[27] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus hagermanensis Hibbard, 1962[28] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus irvingtonensis Savage, 1951[29] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus kansasensis Hibbard, 1941[30] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Peromyscus maldonadoi Álvarez Solórzano, 1967[31] (Meksyk; plejstocen)
  • Peromyscus maximus Albright, 1999[32] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus nesodytes R.W. Wilson, 1936[33] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus nosher Gustafson, 1978[34] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Peromyscus progressus Hibbard, 1960[35] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Peromyscus sarmocophinus Ruez, 2001[36] (Stany Zjednoczone; pliocen)

Uwagi

Przypisy

  1. ↑ a b C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Cz. 1. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 95. (niem.).
  2. ↑ A. Murray: The Geographical Distribution of Mammals. London: Day and Son, 1866, s. 358. (ang.).
  3. ↑ L. Fitzinger. Versuch einer natürlichen Anordnung der Nageihiere (Rodentia). „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 56, s. 97, 1857. (niem.). 
  4. ↑ E. Coues. Synopsis of the Muridae of North America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 26, s. 178, 1874. (ang.). 
  5. ↑ S.N. Rhoads. Descriptions of four new species and two subspecies of White-footed mice from the United States and British Columbia. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 46, s. 256, 1894. (ang.). 
  6. ↑ W.H. Osgood. Haplomylomys, a new subgenus of Peromyscus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 17, s. 53, 1904. (ang.). 
  7. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 241–243. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 376–386. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  9. ↑ a b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 377–395. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  10. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Peromyscus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-28].
  11. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 239–244. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  12. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 525.
  13. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 321.
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 634.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 705.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 693.
  17. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 116.
  18. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 161.
  19. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
  20. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-06]. (ang.).
  21. ↑ J.A. White. A new Peromyscus from the Late Pleistocene of Anacapa Island, California, with notes on variation in Peromyscus nesodytes Wilson. „Contributions in science”. 96, s. 2, 1966. (ang.). 
  22. ↑ C.W. Hibbard. Second contribution to the Rexroad fauna. „Transactions of the Kansas Academy of Science”. 57 (2), s. 232, 1954. DOI: 10.2307/3626027. (ang.). 
  23. ↑ A. Starrett. Pleistocene mammals of the Berends fauna of Oklahoma. „Journal of Paleontology”. 30 (5), s. 1188, 1956. JSTOR: 1300615. (ang.). 
  24. ↑ C.W. Hibbard. The Jinglebob Interglacial (Sangamon?) fauna from Kansas and its climatic significance. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 12 (10), s. 210, 1955. (ang.). 
  25. ↑ Albright 1999 ↓, s. 61.
  26. ↑ C.W. Hibbard. Stratigraphy and vertebrate paleontology of Pleistocene deposits of southwestern Kansas. „Geological Society of America Bulletin”. 55 (6), s. 724, 1944. DOI: 10.1130/GSAB-55-707. (ang.). 
  27. ↑ J.E. Guilday & Ch.O. Handley, Jr.. A new Peromyscus (Rodentia: Cricetidae) from the Pleistocene of Maryland. „Annals of the Carnegie Museum”. 39 (6), s. 93, 1967. (ang.). 
  28. ↑ C.W. Hibbard. Two new rodents from the Early Pleistocene of Idaho. „Journal of Mammalogy”. 43 (4), s. 484, 1962. DOI: 10.2307/1376911. (ang.). 
  29. ↑ D.E. Savage. Late Cenozoic vertebrates of the San Francisco Bay region. „University of California Publications, Bulletin of the Department of Geological Sciences”. 28 (10), s. 228, 1951. (ang.). 
  30. ↑ C.W. Hibbard. New mammals from the Rexroad Fauna, Upper Pliocene of Kansas. „The American midland naturalist”. 26 (2), s. 352, 1941. DOI: 10.2307/2420965. (ang.). 
  31. ↑ S.T. Álvarez Solórzano. Roedores fósiles del Pleístoceno del Tequesquinahua, Estado de México, México. „Acta Zoológica Mexicana”. 8 (3), s. 1–16, 1966. (hiszp.). 
  32. ↑ Albright 1999 ↓, s. 60.
  33. ↑ R.W. Wilson. A new Pleistocene deer-mouse from Santa Rosa Island, California. „Journal of Mammalogy”. 17 (4), s. 408, 1936. DOI: 10.2307/1374408. (ang.). 
  34. ↑ E.P. Gustafson. The vertebrate faunas of the Pliocene Ringold Formation, south-central Washington. „Bulletin of the Museum of Natural History, University of Oregon”. 23, s. 27, 1978. (ang.). 
  35. ↑ C.W. Hibbard & D.W. Taylor. Two Late Pleistocene faunas from southwestern Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 16 (1), s. 171, 1960. (ang.). 
  36. ↑ D.R. Ruez. Early Irvingtonian (Latest Pliocene) rodents from Inglis 1C, Citrus County, Florida. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 21 (1), s. 7, 2001. DOI: 10.1671/0272-4634(2001)021[0153:EILPRF]2.0.CO;2. (ang.). 

Bibliografia

  • T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
  • L.B. Albright. Systematic Paleontology W: Biostratigraphy and vertebrate paleontology of the San Timoteo Badlands, southern California. „University of California Publications in Geological Sciences”. 144, s. 28–104, 1999. DOI: 10.1525/california/9780520098367.003.0005. (ang.). 
  • J9U: 987007536395705171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 14119
  • GBIF: 2437961
  • identyfikator iNaturalist: 44349
  • ITIS: 180275
  • NCBI: 10040
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 41837