Mary Wortley Montagu

Mary Wortley Montagu
Ilustracja
Mary Wortley Montagu według Charlesa Jervasa (po 1716)
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1689
Thoresby Hall

Data śmierci

21 sierpnia 1762

Zawód, zajęcie

arystokratka, pisarka

Multimedia w Wikimedia Commons

Mary Wortley Montagu (ur. 26 maja 1689 w Thoresby Hall, zm. 21 sierpnia 1762) – angielska arystokratka, pisarka, autorka listów opisujących życie w Konstantynopolu, w ówczesnym imperium osmańskim, gdzie zaobserwowała sposób ochrony przed ospą prawdziwą przez wariolizację, który następnie rozpropagowała w Londynie.

Mary Wortley Montagu urodziła się jako Mary Pierrepont. Była córką lorda Kingstona i lady Mary Fielding, krewnej powieściopisarza Henry’ego Fieldinga. W wieku 23 lat w 1712 wbrew woli rodziców, aby uniknąć narzuconego przez ojca kandydata na męża, poślubiła Edwarda Wortleya Montagu. W 1717 jej mąż został ambasadorem w Konstantynopolu, dokąd wyjechała. W ciągu roku wysłała do swoich przyjaciół 52 listy opisujące kulturę Orientu. Po powrocie do kraju rozpoczęła działalność literacką jako poetka, eseistka i feministka, a przede wszystkim – doprowadziła do upowszechnienia się w Wielkiej Brytanii wariolizacji (przy wsparciu Karoliny z Ansbachu).

W 1736 związała się z włoskim krytykiem Franceskiem Algarottim. Związek trwał do 1741 i zakończył się rozczarowaniem w Turynie.

W latach 1742–1746 mieszkała w Awinionie, a następnie powróciła do Włoch, gdzie przez dziesięć lat żyła z młodym hrabią Ugo Palazzim. W tym czasie korespondowała ze swą córką Lady Bute. Listy miały charakter literacki i były wzorowane na Listach pani de Sevigne do pani de Grignam. Po śmierci męża w 1761 powróciła do Londynu, gdzie zmarła. Po jej śmierci córka zniszczyła całą korespondencję z powodu zbyt dużej szczerości, jednakże ich kopie ukazały się w 1763, a pełne wydanie wyszło w 1967.

W pałacu Na Wodzie znajduje się jej portret w stroju tureckim narysowany w 1756 w technice olejnej przez Jeana-Étienne’a Liotarda.

Bibliografia

  • WładysławW. Kopaliński WładysławW., Encyklopedia drugiej płci, Warszawa: wyd. Rytm, 2001, ISBN 83-87893-96-X, OCLC 749157793 .
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000108665013
  • VIAF: 7394587
  • LCCN: n50004183
  • GND: 118736701
  • LIBRIS: khwz0r930bnbhg2
  • BnF: 119165942
  • SUDOC: 027035492
  • SBN: CFIV047049
  • NLA: 35359184
  • NKC: nlk20000091914
  • BNE: XX1369961, XX5448548
  • NTA: 069405905
  • BIBSYS: 90735943
  • Open Library: OL126194A
  • PLWABN: 9810662245705606
  • NUKAT: n99710973
  • OBIN: 19029
  • J9U: 987007265390805171
  • PTBNP: 196024
  • CANTIC: a12285195
  • LNB: 000029150
  • NSK: 000135569
  • CONOR: 116764003
  • ΕΒΕ: 73174, 73176
  • LIH: LNB:CVWs;=B5
  • WorldCat: lccn-n50004183
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3943162
  • Britannica: biography/Lady-Mary-Wortley-Montagu
  • NE.se: mary-wortley-montagu
  • SNL: Mary_Wortley_Montagu
  • Catalana: 0043494
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 41763