Kasza jaglana

Jagły – łuskane ziarno prosa
Zobacz hasło jagła w Wikisłowniku

Kasza jaglana, jagły – kasza z łuskanego ziarna prosa zwyczajnego. Słowo pochodzi od prasłowiańskiego wyrazu *jagъla (częściej w liczbie mnogiej *jagъly), który oznacza „proso”.

Kasza jaglana nie nadaje się do zbyt długiego przechowywania – ze względu na wysoką zawartość tłuszczów, które łatwo jełczeją, nadając jej gorzki smak[1]. Ponadto łatwo chłonie wilgoć oraz obce zapachy.

Wartości odżywcze

Jest dobrym źródłem energii. Według danych USDA z 2015 roku, 100 gramów (surowej) kaszy jaglanej dostarcza 378 kcal, 11,0 gramów białka, 4,2 grama tłuszczów, 72,9 grama całkowitej sumy węglowodanów – a w niej 8,5 grama błonnika[2]. Nie zawiera glutenu.

Jest zalecana w diecie bezglutenowej[3]. Jest zabroniona w dietach beztłuszczowej (niskotłuszczowej z ograniczeniem błonnika) i wątrobowej (łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu)[4][5].

Wartość odżywcza
Kasza jaglana (Panicum miliaceum L.), surowa
(100 g)
Wartość energetyczna 1582 kJ (378 kcal)
Białka 11,02 g
szczegółowe informacje
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 24% 24% 24% 24%
M 20% 20% 20% 20%
Węglowodany 72,85 g
szczegółowe informacje
Błonnik 8,5 g
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 34% 34% 40% 40%
M 22% 22% 28% 28%
Tłuszcze 4,22 g
szczegółowe informacje
Kwasy tł. nasycone 0,723 g
Kwasy tł. nienasycone
Jednonienasycone 0,773 g
Wielonienasycone 2,134 g
omega-3 0,118 g[6]
omega-6 2,015 g[6]
Woda 8,67 g
szczegółowe informacje
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,3% 0,3% 0,3% 0,3%
M 0,2% 0,2% 0,2% 0,2%
Witaminy
Witamina C 0,0 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Tiamina (B1) 0,421 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 38% 38% 38% 38%
M 35% 35% 35% 35%
Ryboflawina (B2) 0,290 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 26% 26% 26% 26%
M 22% 22% 22% 22%
Niacyna (B3) 4,720 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 34% 34% 34% 34%
M 30% 30% 30% 30%
Kwas pantotenowy 0,848 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 17% 17% 17% 17%
M 17% 17% 17% 17%
Witamina B6 0,384 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 30% 30% 26% 26%
M 30% 30% 23% 23%
Foliany 0,085 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 21% 21% 21% 21%
M 21% 21% 21% 21%
Kwas foliowy 0,000 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Kobalamina (B12) 0,00000 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Witamina A 0,000 mg RAE
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Witamina D 0,0000 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Witamina E 0,05 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,3% 0,3% 0,3% 0,3%
M 0,3% 0,3% 0,3% 0,3%
Witamina K 0,0009 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 1,0% 1,0% 1,0% 1,0%
M 0,8% 0,8% 0,8% 0,8%
Makroelementy
Fosfor 285 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 41% 41% 41% 41%
M 41% 41% 41% 41%
Wapń 8 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,8% 0,8% 0,7% 0,7%
M 0,8% 0,8% 0,8% 0,7%
Magnez 114 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 37% 36% 36% 36%
M 29% 27% 27% 27%
Potas 195 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 4,1% 4,1% 4,1% 4,1%
M 4,1% 4,1% 4,1% 4,1%
Sód 5 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,3% 0,3% 0,4% 0,4%
M 0,3% 0,3% 0,4% 0,4%
Mikroelementy
Żelazo 3,01 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 17% 17% 38% 38%
M 38% 38% 38% 38%
Miedź 0,750 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 83% 83% 83% 83%
M 83% 83% 83% 83%
Cynk 1,68 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 21% 21% 21% 21%
M 15% 15% 15% 15%
Mangan 1,632 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 91% 91% 91% 91%
M 71% 71% 71% 71%
Selen 0,0027 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 4,9% 4,9% 4,9% 4,9%
M 4,9% 4,9% 4,9% 4,9%
Dane liczbowe na podstawie: USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 28[2]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[7]

Sztuka kulinarna

Kaszę jaglaną często gotuje się w wodzie wymieszanej pół na pół z mlekiem – zyskuje wtedy delikatniejszy smak[8]. Ugotowana na sypko, jest dodatkiem do duszonych mięs. Smakuje na słodko z owocami – nadaje się jako podstawa kisieli mlecznych i kleików. Wykorzystywana jest do wytrawnych i słodkich zapiekanek, budyniów, zagęszczania zup, potrawek i potraw typu ragoût (zob. bujta repa, czulent). Bywa także składnikiem farszy do pierogów i gołąbków. Grubo zmieloną dodaje się do ciasta na płaskie chlebki.

Kasza jaglana po ugotowaniu zwiększa swoją masę i objętość w następujący sposób:

  • uzyskana konsystencja sypka: przyrost 170% objętości i 150% masy – gdy 1 kg kaszy i 25 g soli wchłonie 1,5 kg wody[9];
  • uzyskana konsystencja gęsta rozklejona: przyrost 270% objętości i 200% masy – gdy 1 kg kaszy i 35 g soli wchłonie 2 kg wody[9].
  • Jaglanka śniadaniowa (gęsta zupa mleczna)
    Jaglanka śniadaniowa (gęsta zupa mleczna)
  • Budyń z kaszy jaglanej
    Budyń z kaszy jaglanej

Zobacz też

Zobacz publikację
Ryż i kasza w Wikibooks
  • mąka jaglana
  • płatki jaglane

Przypisy

  1. ↑ Jadwiga Celczyńska: „Potrawy z mąki, kasz i suchych nasion strączkowych”, podrozdział „Potrawy z kasz”: „Wartość odżywcza kasz”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 300.
  2. ↑ a b 20031, Millet, raw [Scientific Name: Panicum miliaceum L.]. „USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 28, full version”, wrzesień 2015, wersja poprawiona maj 2016. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA). (ang.).  (zob. zarchiwizowany wyciąg HTML).
  3. ↑ Dieta bezglutenowa, [w:] Dla pacjenta / Zalecenia Dietetyczne [online], Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu [dostęp 2015-08-24] .
  4. ↑ Dieta beztłuszczowa, [w:] Dla pacjenta / Zalecenia Dietetyczne [online], Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu [dostęp 2015-08-24] .
  5. ↑ Dieta wątrobowa, [w:] Dla pacjenta / Zalecenia Dietetyczne [online], Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu [dostęp 2015-08-24] .
  6. ↑ a b (na podstawie USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 21), Millet, raw Nutrition Facts & Calories, [w:] Self Nutrition Data [online], Condé Nast. [dostęp 2016-08-13] .
  7. ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
  8. ↑ Kasza jaglana, [w:] Przyślijprzepis.pl [online], Burda Media Polska Sp. z o.o / Treehouse Sp. z o.o. [dostęp 2015-01-08] .
  9. ↑ a b III.4. „Zastosowanie kasz w produkcji potraw”, Tabela 8 „Ilość wody i soli na 1 kg kaszy oraz wydajność kasz ugotowanych o rozmaitej konsystencji”. W: Krystyna Flis, Aleksandra Procner: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik dla technikum. Część 2. Wyd. XVIII. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2009, s. 96. ISBN 978-83-02-02862-5 (część 2), ISBN 978-83-02-03170-0 (całość).