Karany

Karany – grupa organicznych związków chemicznych. Są to terpeny będące pochodnymi karanu.

Sam karan nie występuje naturalnie, natomiast jego nienasycone analogi: 3-karen (dawniej Δ³-karen) i 2-karen (dawniej Δ⁴-karen) są powszechne. Występują w olejku sosnowym i w innych. Znaleziono oba enancjomery 3-karenu i jeden izomer 2-karenu.

Struktury izomerów karanu i karenu
Karan (izomer trans)
Karan (izomer cis)
(±)-2-Karen
(±)-3-Karen
(±)-4-Karen

Obok pinenu należą do głównych składników lotnych wydzielin roślin iglastych. (+)-2-Karen występuje w olejku ze słodkiej trawy Andropogon himalayenensis, (+)-3-karen w olejku tropikalnej sosny Pinus longifolia^[1] oraz w niektórych gatunkach jodeł, cytrusów i jałowców^[1]^[2], a (–)-3-karen w sośnie zwyczajnej^[1] oraz w olejku z korzeni galangalu większego i cedru himalajskiego^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Eberhard Breitmaier: Terpenes: Flavors, Fragrances, Pharmaca, Pheromones. Weinheim: VILEY–VCH, 2006, s. 20. ISBN 978-3-527-31786-8.
↑ ^a ^b J.D. Conolly, R.A Hill: Dictionary of Terpenoids. Wyd. 1. T. 1: Mono- and sesquiterpenoids. Chapman & Hall, 1991, s. 144. ISBN 0-412-25770-X.